Hợp lực tấn công mạnh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến 'tín dụng đen'

• Triệt phá ổ nhóm tín dụng đen cho vay với lãi suất 146%
• Khi tội phạm 'Tây' cả gan sang Việt Nam hoạt động 'tín dụng đen'

Toàn cảnh hội nghị

Hội nghị có sự tham dự của đại diện lãnh đạo Phòng 6 - Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an); chỉ huy Phòng CSHS và một số phòng chức năng CATP Hà Nội; “tư lệnh” hình sự Công an 30 quận, huyện, thị xã; cùng toàn bộ lực lượng trinh sát, điều tra viên khối hình sự quận và 17 phường của quận Hà Đông.

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng – Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT CATP dự, phát biểu chỉ đạo hội nghị. Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền – Trưởng Công an quận Hà Đông chủ trì hội nghị.

Tại hội nghị, Thượng tá Hồ Lê Quân - Phó trưởng Phòng Tham mưu CATP đã quán triệt Kế hoạch của CATP về mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động "tín dụng đen".

“Tín dụng đen” – “Gốc” của nhiều loại tội phạm

Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền - Trưởng CAQ Hà Đông trình bày báo cáo trung tâm tại hội nghị

Báo cáo trung tâm tại hội nghị do Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền - Trưởng CAQ Hà Đông trình bày nêu rõ, trong những năm qua, do hệ lụy của dịch bệnh Covid-19 và hoạt động tín dụng của các ngân hàng ngày càng siết chặt nên trên địa bàn thành phố Hà Nội nói chung, các ổ nhóm cho vay lãi nặng hoạt động và diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Một nhóm đối tượng có hành vi ném chất bẩn để đòi nợ, bị camera an ninh ghi lại

Hoạt động cho vay lãi nặng kéo theo các hành vi khủng bố tinh thần bằng các hình thức: đòi nợ thuê, đổ chất bẩn chất thải, nhắn tin xúc phạm danh dự nhân phẩm trên mạng xã hội... là nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm khác như: gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản, cướp tài sản, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, giết người...

“Theo thống kê, trước thời điểm năm 2021, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen trên địa bàn quận diễn biến phức tạp. Trung bình hàng năm trên địa bàn quận Hà Đông xảy ra gần 50 vụ đổ chất bẩn, chất thải, trong đó trên 90% bắt nguồn từ các mâu thuẫn có liên quan đến kinh doanh tài chính, các hoạt động vay nợ “tín dụng đen”, “rải” họ, cầm đồ…”, chỉ huy Công an quận Hà Đông nêu rõ hiện tượng tội phạm, vi phạm pháp luật từng hết sức “nóng” ở địa bàn.

Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Giám đốc CATP, Công an quận Hà Đông đã đánh giá đúng tính chất phức tạp tiềm ẩn liên quan đến “tín dụng đen”, từ đó xây dựng, triển khai quyết liệt, hiệu quả nhiều kế hoạch, chuyên đề phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, xử lý vi phạm pháp luật nói chung đã đạt được những kết quả tích cực; đã kiềm chế, kéo giảm 13% tội phạm về trật tự xã hội so với thời gian trước đó.

Bên cạnh đó là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là công tác đấu tranh quyết liệt của các lực lượng chức năng, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” đã có nhiều chuyển biến tích cực, giảm về số vụ, giảm về tính chất, mức độ nghiêm trọng. Hoạt động kinh doanh cầm đồ, hỗ trợ tài chính, huy động vốn trái phép không còn công khai như trước. Các hành vi siết nợ, đòi nợ gắn với sử dụng bạo lực, cố ý gây thương tích, bắt giữ người trái pháp luật hoặc các hành vi gây rối trật tự công cộng như đổ chất bẩn, chất thải…giảm rõ rệt.

Nhận diện rõ thủ đoạn của tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen”

Cùng với việc đạt được những kết quả tích cực ban đầu trên mặt trận phòng, chống tội phạm “tín dụng đen”; qua đấu tranh thực tiễn, lực lượng Công an quận Hà Đông cùng phòng nghiệp vụ CATP và Công an các đơn vị, địa bàn đã nhận diện rõ những thủ đoạn của tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen”. Điều này hết sức hữu dụng về nhận thức đối với người dân, để có thể tránh được cái bẫy mang tên “tín dụng đen”.

Nhóm đối tượng hoạt động "tín dụng đen' và tang vật bị CAQ Hà Đông thu giữ, xử lý

Phổ biến là các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” tiến hành các hoạt động cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh với lãi suất cao nhằm thu lợi bất chính. Các đối tượng này thường ép buộc, dụ dỗ, thỏa thuận với người vay viết giấy không ghi lãi suất hoặc thu lại các giấy tờ liên quan, chuyển hóa hoạt động cho vay nợ bằng hình thức mua bán, thế chấp tài sản có công chứng hợp pháp hoặc yêu cầu người vay viết giấy nhận tiền để lo công việc nhằm chuyển hướng sang giao dịch dân sự. Khi người vay không trả gốc và lãi đúng hẹn đối tượng cho vay sẽ cộng dồn lãi vào gốc, tính kỳ hạn mới khiến người vay chịu cảnh “lãi mẹ đẻ lãi con”.

Công an quận Hà Đông thu giữ nhiều tang vật liên quan đến hoạt động của nhóm cho vay lãi nặng.

Dạng thứ hai, các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” lợi dụng kẽ hở trong công tác quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp thành lập các công ty tài chính, công ty mua bán nợ… nhằm tránh sự chú ý của cơ quan Công an nhưng bản chất là hoạt động “tín dụng đen”, cho vay lãi nặng. Các hoạt động mua bán, trao đổi được “dán mác” là các giao dịch dân sự nhưng các đối tượng cho vay đã cố tình “cài” những điều khoản cho vay để ép người vay phải trả nợ nếu không sẽ phạm vào các hành vi được quy định trong Bộ luật Luật hình sự.

Một xu hướng đang phát triển khá nhiều là các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” lợi dụng sự phát triển của công nghệ thông tin, sử dụng công nghệ cao (như sử dụng các phần mềm, ứng dụng để gọi điện thoại qua Internet đòi nợ; tạo lập, sử dụng các ứng dụng APP, tài khoản mạng xã hội để hoạt động phạm tội qua mạng...). Các đối tượng hoạt động bằng cách đăng ký thành lập “công ty ma”; sử dụng sim “rác”; mua, bán thông tin để lập các tài khoản, mua bán tài khoản ngân hàng để hoạt động “tín dụng đen” trên không gian mạng gây khó khăn trong công tác phòng ngừa, điều tra truy xét.

Ổ nhóm "tín dụng đen" bị Phòng CSHS CATP Hà Nội bóc gỡ

Rất tinh vi, các đối tượng, băng nhóm hoạt động “tín dụng đen” có bộ phận thu hồi nợ, sử dụng phần mềm, điện thoại gọi điện, nhắn tin nhắc nợ, đòi nợ…với nhiều cấp độ khác nhau. Ban đầu các đối tượng sử dụng điện thoại, phần mềm nhắn tin, gọi điện nhắc nợ. Nếu người vay chưa trả, các đối tượng sẽ tiếp tục nhắn tin, gọi điện đe dọa, chửi bới, bôi nhọ, vu khống người vay và người thân với nhiều hình thức khác nhau. Khi người vay tiếp tục không trả, các đối tượng sẽ gọi điện đến nhân thân, cơ quan có liên quan để khủng bố tinh thần với các yêu cầu như buộc thôi việc, đuổi học... gây sức ép buộc người vay hoặc những người có quan hệ với người vay phải trả nợ, gây hoang mang, bức xúc trong dư luận.

Theo CQĐT Công an quận Hà Đông, tội phạm hoạt động “tín dụng đen”, đặc biệt các đối tượng cho vay có độ “ẩn” ngày càng cao, khó phát hiện. Chúng hoạt động có sự đan xen giữa cho vay “truyền thống” và cho vay trên mạng “công nghệ cao”. Trước đây người đi vay và người cho vay thường sẽ biết tên, tuổi, địa chỉ của nhau. Tuy nhiên, thời gian gần đây mới xuất hiện một hình thức tín dụng đen, cho vay tiền với phương thức mới, người vay không biết đối tượng cho vay.

Cụ thể, qua các diễn đàn, hội nhóm trên các nền tảng mạng xã hội, người vay chỉ cần để lại số điện thoại, lời nhắn, bài đăng trong nhóm kín facebook, zalo, tiktok… thì các đối tượng cho vay sẽ chủ động liên hệ hoặc chia sẻ khách vay cho nhau để tự tiếp cận, liên hệ người vay tiền.

Sau đó các đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng cung cấp ảnh căn cước và thông tin địa chỉ cư trú, nơi làm việc… để kiểm tra thông tin. Sau khi thống nhất khoản tiền vay, đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng viết giấy vay và thuê “xe ôm” người giao hàng mang đến.

Chưa hết, các đối tượng thuê tài khoản ngân hàng, tài khoản “ảo” để giao dịch chuyển tiền cho vay, nhận tiền trả lãi với khách hàng, nhằm che giấu nhân thân. Nếu khách hàng không trả tiền theo đúng hạn, các đối tượng sẽ giới thiệu khách hàng sang vay tiền của người khác để lấy khoản tiền đó trả cho đối tượng. Hoặc các đối tượng sẽ thường xuyên gọi điện thoại cho khách hàng, người thân, đồng nghiệp đe dọa gây sức ép buộc phải trả tiền.

Hiến kế, chia sẻ kinh nghiệm đánh chặn "tín dụng đen"

Đại tá Lê Khắc Sơn - Trưởng phòng 6, Cục CSHS phát biểu tại hội nghị Trung tá Nguyễn Thành Lâm - Trưởng phòng CS QLHC về TTXH phát biểu tại hội nghị Thượng tá Hồ Lê Quân - Phó trưởng Phòng Tham mưu CATP đã quán triệt Kế hoạch của CATP về mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động "tín dụng đen"

Tại hội nghị, từ thực tiễn công tác đấu tranh chuyên án và tình hình địa bàn, đại diện các đơn vị, lực lượng đã hiến kế, chia sẻ kinh nghiệm để nâng cao hơn nữa hiệu quả phòng ngừa, xử lý tội phạm, vi phạm liên quan đến "tín dụng đen". Đó là CAQ Hai Bà Trưng với việc những đề xuất về tăng cường thông báo thủ đoạn mới của tội phạm; trang bị phương tiện kỹ thuật cho lực lượng làm nhiệm vụ; biện pháp kiểm soát các trang web hoạt động liên quan đến "tín dụng đen" và kiểm soát các tài khoản ngân hàng không chính chủ;

Là CAH Đông Anh với biện pháp phòng ngừa, đấu tranh tội phạm "tín dụng đen" tại khu công nghiệp; thủ đoạn đối phó của đối tượng, đường dây cho vay nặng lãi; là CAQ Đống Đa với giải pháp chú trọng tuyên truyền cơ sở cầm đồ, tài chính chấp hành nghiêm quy định pháp luật, nhận biết các dấu hiệu nghi vấn; tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm vi phạm; đồng thời làm tốt công tác điều tra cơ bản.

Nhiều tham luận, chia sẻ giá trị khác như Đội CSHS Hà Đông với kinh nghiệm công tác trinh sát, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”; hay CAQ Cầu Giấy với công tác đấu tranh với tội phạm “tín dụng đen” trên không gian mạng; Phòng CSHS với công tác đấu tranh tội phạm “tín dụng đen” núp bóng doanh nghiệp...

Một góc tiếp cận khác đến từ đồng chí Trưởng phòng CS QLHC về TTXH, là công tác quản lý Nhà nước đối với các cơ sở kinh doanh cầm đồ; yêu cầu chung về chuyển đổi trạng thái của CSKV từ thủ công sang điện tử, đòi hỏi phải có sự chủ động nâng cao biện pháp công tác tuyên truyền, quản lý các cơ sở kinh doanh có điều kiện trên môi trường số.

Phát biểu tại hội nghị, Đại tá Lê Khắc Sơn - Trưởng phòng 6, Cục CSHS bày tỏ, báo cáo trung tâm tại hội nghị, cũng như các ý kiến tham luận cho thấy, Công an Hà Nội đã nhận diện đúng và trúng tính chất, diễn biễn về tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen". Điều này đã góp phần quan trọng, kéo giảm số vụ việc cũng như tính chất phức tạp của tội phạm 'tín dụng đen" trên địa bàn Hà Nội.

Đánh giá cao CATP triển khai đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động "tín dụng đen", đồng chí Trưởng phòng 6 nêu rõ đây là vấn đề lãnh đạo Bộ Công an đang chỉ đạo quyết liệt; từ đó, đề nghị các đơn vị, địa bàn tiếp tục làm tốt công tác điều tra cơ bản, chú trọng rà, dựng kỹ đối tượng, ổ nhóm, đường dây liên quan đến "tín dụng đen", đòi nợ thuê. "Phòng 6 sẽ luôn sẵn sàng phối hợp với các đơn vị thuộc Công an Hà Nội, và ngay sau đây, chúng tôi sẽ báo cáo lãnh đạo Cục về hội nghị điển hình hôm nay, đã thể hiện quyết tâm của Công an Hà Nội trong phòng ngừa, đấu tranh tội phạm nói chung và tội phạm "tín dụng đen" nói riêng", Đại tá Lê Khắc Sơn bày tỏ.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng - Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT ghi nhận, biểu dương CAQ Hà Đông đã thực hiện nghiêm chỉ đạo của lãnh đạo CATP trong việc tổ chức hội nghị. Phân tích, nhìn nhận tình hình để Chính phủ phải ban hành chỉ thị về công tác phòng ngừa, đấu tranh "tín dụng đen", Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng cũng nêu rõ từ nhiều năm qua, CATP đã luôn có sự chủ động, quyết liệt đấu tranh tội phạm này, với một trong những chỉ đạo xuyên suốt là Kế hoạch 231.

Ngay từ giai đoạn đầu, công tác đấu tranh, xử lý tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen" đã được CATP Hà Nội hết sức quan tâm; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm liên quan đến "tín dụng đen", và đặc biệt qua đấu tranh, Công an Hà Nội đã tham mưu, đề xuất cơ quan cấp trên những giải pháp, biện pháp khắc phục tồn tại, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, xử lý.

Chỉ rõ những diễn biến, phương thức mới của tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen", Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng yêu cầu các đơn vị, địa bàn phải chủ động các biện pháp nghiệp vụ để nắm chắc, phòng ngừa, đấu tranh quyết liệt, hiệu quả.

Khẳng định "Nơi nào chỉ huy gương mẫu, trách nhiệm, thì nơi đó đạt hiệu quả", đồng chí Phó Giám đốc bày tỏ sự hài lòng với công tác chỉ đạo, lãnh đạo, thực hiện của CAQ Hà Đông thời gian qua; đã có nhiều sáng kiến hay trong phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, và cụ thể hóa là kết quả giảm 13% tội phạm về TTXH so với 2021.

Về yêu cầu nhiệm vụ thời gian tới, đồng chí Phó Giám đốc nhấn mạnh các đơn vị, địa bàn phải quán triệt, triển khai nghiêm túc Kế hoạch cao điểm; báo cáo cấp ủy, chính quyền cơ sở để chỉ đạo cả hệ thống chính trị vào cuộc.

Lực lượng Công an phải tổng điều tra cơ bản, rà soát kỹ, tuyệt đối không để lọt địa bàn, đối tượng; phải gọi hỏi răn đe những trường hợp có biểu hiện nghi vấn và xác lập đấu tranh chuyên án những đối tượng, đường dây tội phạm...

Từ Kế hoạch cao điểm chung của CATP, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng yêu cầu các đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch triển khai sát hợp thực tiễn địa bàn, đảm bảo tất cả các đối tượng liên quan đến "tín dụng đen" phải được nhận diện, nắm bắt chặt chẽ, thường xuyên và có đối sách cụ thể. Cùng với việc nhận thức rõ giữa tội phạm truyền thống và tội phạm công nghệ cao, phải tập trung đấu tranh, xử lý nghiêm minh tội phạm để tạo sự răn đe, phòng ngừa trấn áp mạnh mẽ.

Đồng chí Phó Giám đốc cũng yêu cầu các đơn vị địa bàn nâng cao hơn nữa hiệu quả việc tiếp nhận, xử lý tin báo tố giác tội phạm; ứng dụng mạnh công nghệ thông tin trong phòng ngừa, đấu tranh. Phải thẳng thắn nhìn nhận tồn tại, hạn chế để khắc phục; nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, tuyệt đối không "bảo kê", tiếp tay, bao che "tín dụng đen". Đơn vị nào để sót lọt tội phạm nói chung, "tín dụng đen" nói riêng, sẽ phải bị xử lý...

Sau hội nghị này, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng cho biết, Ban Giám đốc CATP sẽ chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự chủ trì, sơ kết một số chuyên đề phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật; để cùng với Kế hoạch cao điểm trấn áp tội phạm "tín dụng đen", sẽ từng bước củng cố vững chắc thế trận phòng ngừa, đấu tranh tội phạm trên địa bàn Thủ đô...

Cách làm của Công an quận Hà Đông

Cùng với việc thực hiện quyết liệt định chỉ đạo của Giám đốc CATP Hà Nội về triển khai Chuyên đề Tình hình liên quan đến công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”; thời gian qua, Công an quận Hà Đông đã xây dựng, triển khai thế trận phòng ngừa, đấu tranh “tín dụng đen” rất bài bản, có chiều sâu, và phát huy hiệu quả. Đó là:

- Phối hợp với Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao quận thực hiện chương trình "Sổ tay công tác an ninh" cung cấp các tin, bài, chuyên mục phát thanh về phương thức, thủ đoạn và biện pháp phòng ngừa, ý thức cảnh giác đối với tội phạm cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê, cũng như kết quả đấu tranh xử lý của lực lượng Công an quận đối với mỗi vụ việc xảy ra trên địa bàn để quần chúng nhân dân biết, nâng cao cảnh giác tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.

- Tổ chức triển khai dán 10.000 mã QR-code tại các tổ dân phố, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục để người dân truy cập “Sổ tay an ninh Hà Đông điện tử”, thông qua Sổ tay người dân có thể nắm bắt thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm... đồng thời lồng ghép về tác dụng của hệ thống camera an ninh trong công tác giữ gìn ANTT.

- Triển khai thành công mô hình “Giao ban công tác an ninh định kỳ tại các tổ dân phố, khu dân cư” trên địa bàn quận Hà Đông để chính quyền cơ sở và lực lượng Công an lắng nghe, tiếp nhận và giải đáp những ý kiến thắc mắc, đóng góp của nhân dân trên địa bàn, qua đó góp phần quan trọng vào công tác đảm bảo ANCT, TTATXH; qua các hội nghị giao ban, Công an quận đã lồng ghép tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn của tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” để người dân biết, phòng ngừa và tố giác tội phạm.

- Mở hồ sơ quản lý đối với 100% cơ sở cầm đồ và cơ sở kinh doanh hoạt động tài chính trên địa bàn quận. Định kỳ hàng tháng tiến hành rà duyệt, kịp thời đưa vào quản lý những cơ sở, đối tượng mới phát sinh. Đồng thời tổ chức phân công, phân cấp quản lý các cơ sở cầm đồ, kinh doanh tài chính trên địa bàn, tập trung vào các cơ sở kinh doanh có biểu hiện phức tạp, đã từng vi phạm hoặc đối tượng cầm đầu có nhiều tiền án, tiền sự.

- Từ năm 2021 đến nay, Công an quận Hà Đông đã chủ động phát hiện, triệt phá 12 vụ (giảm 3 vụ = 20% so thời gian liền kề trước đó); điều tra khám phá, khởi tố 12 vụ - 41 đối tượng, đạt tỷ lệ 100%.