Giao lưu trực tuyến: "Những điều cần biết khi tiêm vaccine sởi - rubella cho trẻ 1 đến 5 tuổi"

Quy trình tiêm chủng của Bộ Y tế hiện nay là quy trình theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Về cơ bản là giống nhau giữa các nước. 

Phụ huynh cần động viên trẻ để trẻ không quá sợ khi đưa trẻ đi tiêm chủng. 

Nhiều trẻ có tâm lý sợ hãi khi thấy cán bộ y tế là do một số phụ huynh hay dọa trẻ. Phụ huynh không nên tạo cho trẻ tâm lý lo sợ khi phải tiếp xúc với cán bộ y tế. 

Quy trình tiêm chủng của Bộ Y tế hiện nay là quy trình theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Về cơ bản là giống nhau giữa các nước. 

Phụ huynh cần động viên trẻ để trẻ không quá sợ khi đưa trẻ đi tiêm chủng. 

Nhiều trẻ có tâm lý sợ hãi khi thấy cán bộ y tế là do một số phụ huynh hay dọa trẻ. Phụ huynh không nên tạo cho trẻ tâm lý lo sợ khi phải tiếp xúc với cán bộ y tế. 

Hiện nay, chúng ta đã thay thế hoàn toàn vắc xin sởi – rubella nhập khẩu bằng vắc xin sởi – rubella do Việt Nam sản xuất để sử dụng trong Chương trình TCMR từ năm 2018. Toàn bộ các trẻ em thuộc diện đối tượng trong tiêm chủng thường xuyên trên cả nước và Chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin sởi – rubella sắp tới sẽ sử dụng đồng bộ vắc xin do Việt Nam sản xuất.

Còn thông thường, sau khi tiêm chủng, trẻ có thể sốt nhẹ, đau tại vết tiêm, các dấu hiệu này sẽ sớm biến mất sau 1 - 2 ngày mà không cần điều trị gì.

Con trai chị đã được tiêm 2 mũi vaccine sởi và tiêm phòng bệnh quai bị, rubella. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và hướng dẫn của Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia thì việc tiêm nhắc lại và bổ sung trong các chiến dịch tiêm chủng giúp trẻ có miễn dịch bền vững hơn phòng bệnh sởi và rubella.

Khoảng cách giữa các mũi tiêm phải đảm bảo tối thiểu là 1 tháng. Như vậy, cháu đã tiêm mũi vaccine sởi rubella cách đây 3 tháng nên cháu hoàn toàn đủ điều kiện để được tiêm vaccine sởi rubella trong chiến dịch tiêm chủng bổ sung vào tháng 12 tới đây.

Anh (chị) cần đưa trẻ đi tiêm chủng tại các trạm y tế xã phường để cháu có miễn dịch phòng chống 2 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm là sởi và rubella.

Với trẻ em, việc được nhận lời khen và lời động viên rất quan trọng. Vì vậy, trước khi vào tiêm, cô giáo có thể kể cho trẻ nghe một vài mẩu chuyện có liên quan đến các bạn nhỏ dũng cảm khi đi tiêm phòng; tổ chức các trò chơi để trẻ tham gia, trong trò chơi cô thường chuẩn bị một vài món quà nhỏ để làm phần thưởng cho các bạn nhỏ dũng cảm nhất.

Trong khi  tiêm, cô giáo là người ôm ấp, vỗ về và trò chuyện với trẻ để trẻ không tập trung vào mũi tiêm.

Trẻ được các cô vỗ về, an ủi khi tiêm nên không còn cảm giác sợ hãi khi tiêm phòng

Tại trường mầm non Chim Non, việc tiêm phòng tại trường chưa ghi nhận một trường hợp nào trẻ có phản ứng gào khóc, không hợp tác với nhân viên y tế khi tiêm.

Sau khi tiêm phòng xong, trẻ được vào phòng theo dõi sau tiêm. Tại đây các cô cũng chuẩn bị cho các con đồ chơi, trò chơi mà các con yêu thích để trẻ nhanh chóng quên đi việc tiêm phòng. 

Cháu thuộc diện tiêm bổ sung vaccine sởi- rubella trong chiến dịch này. Chị có thể cho cháu đến các điểm tiêm chủng tại các trạm y tế xã, phường để được chủng.

Chị có thể cho cháu tiêm vaccine phòng 3 bệnh sởi- quai bị- rubella tại các điểm tiêm chủng dịch vụ, sau khi tiêm mũi sởi- rubella ở trên khoảng 6 tháng. 

Sau khi tiêm phòng không phải 100% các trường hợp sẽ phòng được bệnh. Khả năng phòng bệnh sẽ phụ thuộc vào đáp ứng miễn dịch của từng cá thể và nguồn lây truyền xung quanh. Trường hợp cụ thể của trẻ này có thể trẻ chưa đủ miễn dịch phòng bệnh sau khi tiêm một mũi, nên đã bị mắc bệnh trước khi đến lịch tiêm nhắc lại.

Vì vậy, sau khi tiêm chủng vẫn phải thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân và thực hiện những mũi tiêm chủng nhắc lại đúng lịch theo khuyến cáo của ngành Y tế. 

Việc cần làm đầu tiên là gia đình cho cháu đi tiêm chủng, phòng các bệnh trong đó có bệnh sởi càng sớm càng tốt. Khi trẻ hết 1 đợt ốm thì cần đưa đi tiêm chủng ngay. 

Bệnh sởi có biểu hiện là sốt và xuất hiện chấm đỏ trên da, thường là mọc thứ tự từ đầu xuống thân và tứ chi. Nếu có biểu hiện sốt và phát ban, cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. 

Việt Nam là nước nhiệt đới, điều kiện thời tiết và khí hậu rất thuận lợi cho nhiều bệnh truyền nhiễm lưu hành. Đặc biệt bệnh sởi và bệnh rubella thường hay xuất hiện vào thời điểm giao mùa, nhất là mùa đông xuân, với khả năng lây truyền cao trong cộng đồng.

Sởi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, rất dễ lây và gây ra nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy, mù lòa, viêm não... Trẻ càng nhỏ, có bệnh sẵn có hoặc chưa tiêm chủng là những yếu tố nguy cơ khiến bệnh nghiêm trọng hơn. 

Tình hình dịch sởi xảy ra trong năm 2014 cho thấy rõ việc tiêm chủng muộn, không tiêm chủng đủ mũi hoặc không tiêm chủng khiến cho nhiều trẻ có nguy cơ mắc bệnh và dịch có cơ hội lây lan và để lại những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, thậm chí đã có những trẻ từ vong do các biến chứng nhiễm trùng sau mắc sởi. 

Các bà mẹ cần cho con đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Trong năm 2018, tại nhiều tỉnh, thành phố nguy cơ cao mắc bệnh sởi, trẻ em từ 1-5 tuổi sẽ được tiêm bổ sung mũi vaccine sởi, rubella miễn phí trong chiến dịch tiêm chủng bổ sung. Các bà mẹ đừng bỏ lỡ cơ hội để con mình được tiêm nhắc lại mũi vaccine sởi rubella.

Cán bộ y tế phường gọi chị đưa con ra tiêm phòng sởi khi con đủ 9 tháng tuổi là đúng. Lý do: Theo Bộ Y tế quy định, trẻ đủ 9 tháng tuổi cần tiêm vaccine mũi 1 phòng bệnh sởi ngay.

Lịch tiêm này phù hợp với tình hình dịch bệnh sởi tại VN. Nếu chị đợi trẻ đủ 12 tháng để tiêm vaccine phòng bệnh sởi - rubela - quai bị thì e rằng trẻ sẽ mắc bệnh sởi trong thời gian chờ tiêm mũi này. Sau tiêm mũi này, đến khi con chị đủ 12 tháng tuổi, cháu vẫn có thể tiêm mũi tam liên phòng bệnh sởi - quai bị - rubela trên.

Cháu vẫn được tiêm chủng bình thường như các cháu bé khác. Bố mẹ động viên cháu tiêm chủng có đau nhưng đau ít như kiến đốt và chỉ 1 lúc là hết. 

Con được tiêm đầy đủ sẽ không bị bệnh, thì không phải tiêm nhiều khi bị ốm. 

Chị nên đưa cháu đến các cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán, xác định bệnh, từ đó có hướng điều trị kịp thời. Vaccine Sởi - Quai bị - Rubela có hiệu quả phòng bệnh rất cao, nhưng vẫn có tỉ lệ nhỏ các cháu không có đủ miễn dịch để phòng bệnh.

Vì vậy, nếu chỉ tiêm một mũi thì chưa đủ. Cho nên, ngành Y tế đã chỉ đạo tiêm tối thiểu một mũi khi trẻ đến 9 tháng tuổi và tiêm vaccine Sởi bổ sung một mũi khi trẻ đủ 18 tháng tuổi, cũng như trong các chiến dịch.

Trẻ cần được tiêm ít nhất hai mũi vaccine Sởi để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất

Trong thời gian từ tháng 6 năm 2018 đến nay, đã có gần 1 triệu trẻ em tại 88 huyện nguy cơ cao của 19 tỉnh/TP đã và đang được tiêm bổ sung vaccine sởi-rubella.  

Tuy nhiên, để chủ động phòng ngừa dịch bệnh trong mùa đông-xuân tiếp theo, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vaccine sởi-rubella trong thời gian từ Quý IV/2018 đến Quý I/2019. Sẽ có thêm 4,2 triệu trẻ từ 1-5 tuổi tại các huyện nguy cơ cao của 57 tỉnh/TP được tiêm bổ sung 01 mũi vaccine sởi-rubella trong chiến dịch lần này.

Đây là cơ hội lớn cho nhiều trẻ em dưới 5 tuổi được tiêm nhắc thêm 1 mũi vaccine sởi, rubella tại các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao mắc bệnh sởi và bùng phát dịch sởi.

Với những cháu không đi học tại trường sẽ được tiêm tại cộng đồng nơi cư trú thường xuyên của gia đình trẻ, không phân biệt có hộ khẩu thường trú trên địa bàn hay không.

Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo giáo viên phát phiếu điều tra  thông tin tiêm chủng tới 100% phụ huynh học sinh có con em theo học tại trường. Sau đó nhà trường sẽ lập danh sách, những cháu đủ điều kiện tiêm, gửi sang trạm y tế phường để lên kế hoạch tiêm phòng. 

Trong phiếu điều tra tiêm chủng  có đầy đủ các thông tin như họ tên, địa chỉ cư trú. Đặc biệt lưu ý với cha mẹ học sinh về một số thông tin có liên quan đến tình trạng sức khỏe của trẻ như trong vòng 1 tháng nay có tiêm phòng vaccine nào không; trẻ có mắc bệnh tâm lý mãn tính gì không; trong vòng 2 tuần trước khi tiêm trẻ có dùng thuốc gì không; trẻ có dị ứng với loại thuốc, vaccine, thức ăn nào không?

Đến chiều 30/11, trường mầm non Chim Non đã phối hợp với trạm y tế phường Lý Thái Tổ tiêm phòng cho 158 trẻ (đạt 90%)

Qua rà soát, toàn trường có 176 trẻ đủ điều kiện tham gia chiến dịch tiêm bổ sung vaccine sởi-rubella của thành phố trong đợt 1 (từ ngày 26/11-30/11). Đến thời điểm này (chiều 30/11) nhà trường đã phối hợp với trạm y tế phường Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm tiêm phòng cho 158 trẻ, đạt tỷ lệ 90%. 

Hiện vẫn còn một số trẻ đã đăng ký tiêm nhưng do đến đúng ngày tiêm các con lại nghỉ học, hoặc bị ho, đang uống kháng sinh không đủ điều kiện để tiêm phòng đợt này thì Nhà trường đã có kế hoạch tuyên truyền tới gia đình cho các cháu đi tiêm chủng tại trạm y tế phường vào đợt tiêm bổ sung, vào ngày 3/12/2018 đến 11/12/2018. 

Vaccine sởi – rubella hiện đang được sử dụng là một trong 10 loại vắc xin trong nước đang được sử dụng trong Chương trình TCMR. Vaccine do Trung tâm Nghiên cứu, sản xuất vaccine và sinh phẩm Y tế – Polyvac, Việt Nam sản xuất.

Trên thực tế, vaccine sởi của Việt Nam sản xuất cũng đã được sử dụng từ hơn 10 năm nay với hàng chục triệu liều trong Chương trình tiêm chủng mở rộng. Vaccine được khẳng định tính an toàn và hiệu quả cho trẻ em Việt Nam, giúp giảm mạnh tỷ lệ mắc sởi, cứu hàng ngàn trẻ em khỏi tử vong và góp phần giúp nước ta tiến gần hơn tới mục tiêu loại trừ bệnh sởi.

Từ đầu năm 2018 đến nay, đã có khoảng hơn 4 triệu liều vaccine sởi – rubella Việt Nam sản xuất đã được sử dụng trong TCMR được ghi nhận là rất an toàn. 

Tất cả các vaccine dù là vắc xin sản xuất trong nước hay nhập khẩu, trước khi đưa vào sử dụng đều phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của nước ta. Vaccine phải được Bộ Y tế cấp phép và trải qua khâu kiểm định do đơn vị độc lập thực hiện. Chỉ có những lô vaccine đảm bảo những điều kiện về tính an toàn và hiệu quả, mới được đưa vào sử dụng. 

Các bậc cha mẹ hoàn toàn yên tâm khi đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine sởi rubella trong chiến dịch tiêm chủng bổ sung năm 2018.

Vaccine sởi là vaccine rất an toàn. Sau 1 tuần tổ chức chiến dịch tiêm bố sung vaccine sởi- rubella, số trẻ được tiêm là xấp xỉ 300.000. Chưa có trường hợp nào có phản ứng nặng.

Tuy nhiên, vaccine là một loại thuốc, vì vậy có một tỷ lệ nhất định có phản ứng khi tiêm chủng ở các mức độ khác nhau như: phản ứng nhẹ: đau và đỏ ở nơi tiêm, sốt nhẹ, trẻ khó chịu. Những biểu hiện này sẽ hết nhanh trong vòng 1-2 ngày.

Những trường hợp nặng như phản ứng phản vệ, tuy nhiên tỷ lệ này rất thấp, từ 1-2 trường hợp trên 1 triệu liều. Các cơ sở tiêm chủng luôn sẵn sàng thuốc men, trang thiết bị để sẵn sàng cấp cứu nếu có phản ứng phản vệ xảy ra. 

Để đảm bảo tiêm chủng an toàn, trẻ cần được theo dõi sau khi tiêm 30 phút tại cơ sở tiêm chủng và tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ trong vòng 24-48 giờ. Nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện bất thường nào, ví dụ như sốt cao, co giật, tím tái, khó thở... cần thông báo ngay cho cơ sở tiêm chủng và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được khám, điều trị kịp thời. 

Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi rất dễ mắc sởi, do vậy trẻ cần tiêm sớm vắc xin phòng bệnh này. Theo lịch của chương trình tiêm chủng mở rộng thì vắc xin sởi được tiêm cho trẻ lúc 9 tháng tuổi và tiêm vắc xin sởi – rubella lúc trẻ 18 tháng.

Theo đăng ký của nhà sản xuất, vắc xin sởi – rubella có thể tiêm cho trẻ từ 1 tuổi (12 tháng tuổi) trở lên. Như vậy  trẻ nhỏ từ 9 tháng đến 12 tháng cần được tiêm 1 mũi vắc xin sởi đơn để sớm chủ động phòng bệnh sởi trước khi tiêm vắc xin sởi – rubella khi trẻ 18 tháng tuổi.

Vắc xin sởi – rubella cũng được khuyến cáo tiêm cho thanh thiếu niên và người lớn (nếu chưa được tiêm chủng vắc xin này trước đó), đặc biệt là các chị /em nữ trong độ tuổi sinh đẻ để phòng hội chứng Rubella bẩm sinh ở trẻ sơ sinh do bà mẹ nhiễm Rubella trong thời kỳ mang thai. Các chị em cần chủ động đi tiêm vắc xin phòng bệnh Rubella trước khi mang thai ít nhất 1 tháng để đảm bảo an toàn.

Thanh Trì là một huyện ven đô. Nhiều người dân chủ yếu sống bằng nghề kinh doanh, buôn bán tự do, thường xuyên vắng nhà nên rất khó khăn tiếp cận để tuyên truyền phòng chống dịch bệnh nói chung và tiêm chủng nói riêng.

Do vậy, Trung tâm y tế huyện Thanh Trì đã khắc phục bằng cách tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của xã; gửi giấy mời trực tiếp đến từng hộ gia đình; tổ chức nói chuyện tại các trường học và thông qua tuyên truyền của giáo viên phụ trách lớp đến phụ huynh học sinh để người dân nắm được các thông tin cần thiết liên quan tới tiêm chủng phòng bệnh.

Vắc xin sởi và vắc xin sởi – rubella là một trong số những vắc xin rất an toàn và hiệu quả. Vắc xin sởi đã được sử dụng tại Việt Nam từ hơn 30 năm nay với hàng trăm triệu liều và hầu như không gặp trường hợp phản ứng nặng nào.

Trong quá trình sử dụng trên cả nước, chỉ ghi nhận những phản ứng phụ gồmđau, sưng và ban đỏ tại chỗ tiêm. Phản ứng này thường ở mức độ nhẹ và sẽ tự khỏi sau khi tiêm chủng từ 1 đến 4 ngày.

Những phản ứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, khó chịu, quấy khóc, ho, đau bụng, sổ mũi, tiêu chảy cũng có thể xảy ra ở một vài trường hợp và kéo dài từ 1 đến 3 ngày rồi tự hết mà không cần điều trị gì.

Theo hướng dẫn của nhà sản xuất, rất hiếm gặp các trường hợp nặng như co giật, suy hô hấp, hạ huyết áp, viêm não hay giảm tiểu cầu với tỷ lệ chưa đến 1/triệu liều. Trên thực tế sử dụng khoảng 4 triệu liều vắc xin sởi – rubella do Việt Nam sản xuất từ đầu năm tới nay, chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp phản ứng nghiêm trọng nào. Các bậc phụ huynh có con trong độ tuổi từ 1-5 tại các huyện nguy cơ cao hãy yên tâm đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin sởi-rubella trong chiến dịch sắp tới diễn ra từ tháng 12/2018 đến hết quý I/2019.

Vaccine trong chương trình TCMR hay vắc xin dịch vụ trước khi đưa ra sử dụng đều phải được Bộ Y tế cấp phép và kiểm định an toàn về chất lượng, vì vậy không thể nói là vaccine dịch vụ an toàn hơn vắc xin TCMR. Vắc xin trong TCMR thì được Chính phủ cấp kinh phí để mua vaccine sử dụng trong TCMR nên các cháu bé được tiêm chủng miễn phí tại các trạm y tế xã phường trên cả nước.

Các đánh giá độc lập cũng cho thấy các vaccine sử dụng trong Chương trình tiêm chủng mở rộng có chất lượng và hiệu quả phòng bệnh không khác biệt các vaccine dịch vụ.

Cha mẹ có quyền lựa chọn vaccine để tiêm chủng cho con mình. Dù sử dụng vaccine trong chương trình TCMR hay dịch vụ, cha mẹ cần cho trẻ đi tiêm chủng đúng lịch và đủ mũi để đảm bảo miễn dịch cơ bản cho trẻ góp phần bảo vệ sức khỏe cho trẻ và cho cả cộng đồng:

-         Tiêm vaccine sởi khi trẻ 9 tháng tuổi

-         Tiêm vaccine sởi-rubella khi trẻ 18 tháng tuổi.

-         Tiêm bổ sung vaccine sởi hoặc sởi-rubella trong các chiến dịch tiêm chủng.

Tất cả các trường hợp trẻ khỏe mạnh đến lịch tiêm đều có thể tiêm vaccine phòng bệnh mà không cần bất cứ một biện pháp hỗ trợ gì.

Sau khi tiêm vaccine, có thể có một số trẻ có phản ứng phụ, tuy nhiên, ngành Y tế khuyến cáo các bà mẹ cần thông báo ngay cho cán bộ y tế tại địa điểm tiêm về tình trạng sức khỏe của con mình, để được tư vấn và hỗ trợ.

Không nên sử dụng các loại lá và các loại thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ, ngoại trừ các loại thuốc nam có tác dụng hạ sốt.

Để phòng sởi cho những trẻ chưa đến tuổi tiêm phòng (dưới 9 tháng tuổi), những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần được tiêm 1 mũi vaccine sởi- rubella trước khi có ý định mang thai ít nhất 3 tháng, phòng bệnh sởi- rubella cho mẹ và con. 

Đồng thời, cần hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người có biểu hiện ốm, nghi mắc sởi- rubella; Đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ để trẻ không bị suy dinh dưỡng.

Nếu trẻ có biểu hiện nghi mắc sởi, cần đến ngay các cơ sở y tế để khám, điều trị, hạn chế biến chứng; Đưa ngay trẻ đến các cơ sở y tế để được tiêm chủng khi trẻ đủ 9 tháng tuổi. 

Con anh (chị) mới được tiêm 1 mũi phòng sởi và rubella. Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia thì trẻ cần được tiêm ít nhất 2 mũi vaccine sởi đến thời điểm 18 tháng.

Như vậy, con của anh (chị) cần sớm tiêm mũi vaccine sởi, rubella để phòng 2 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này. Chiến dịch tiêm chủng vaccine sởi, rubella bổ sung năm 2018 trong tháng 12 là cơ hội để con anh (chị) được tiêm chủng đẩy đủ. Anh (chị) cần đưa trẻ đến các trạm y tế xã phường gần nhà để được tiêm chủng miễn phí.

Trẻ sau khi được tiêm phòng tại trường mầm non Chim Non, Hoàn Kiếm

Đối với học sinh, việc tiêm phòng tại trường thường tạo ra được  tâm lý thoải mái nhất, học sinh không còn sợ hãi, căng thẳng khi tiêm chủng. Điều này có được do các học sinh được tiêm trong một môi trưởng thân thiện, có cô, có các bạn, có hoạt động vui chơi hàng ngày rất gần gũi với trẻ.

Bên cạnh đó, đối với phụ huynh, việc tiêm phòng cho trẻ tại trường học thì cha mẹ không mất nhiều thời gian tự đưa trẻ đến các cơ sở tiêm phòng. Hơn nữa, khi trẻ tiêm phòng tại trường học cũng thường hợp tác tốt hơn với nhân viên y tế, không phản ứng mạnh so với việc bố mẹ đưa đi tiêm.

Mặt khác, khi trẻ tiêm phòng tại trường thì phụ huynh sẽ được các cô nhắc nhở lịch tiêm phòng, để hạn chế việc phụ huynh quên thời gian tiêm phòng cho con theo quy định. 

Con của anh (chị) đã được tiêm đủ các mũi vaccine như khuyến cáo, trong đó có sởi, quai bị, rubella thì cháu đã được tiêm cách đây khoảng 3 năm. Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia, việc đưa trẻ đi tiêm nhắc lại trong các chiến dịch tiêm chủng bổ sung là cần thiết, giúp trẻ có kháng thể bền vững để phòng chống bệnh truyền nhiễm.

Việc tiêm nhắc lại vaccine sởi rubella giúp bé phòng chống 2 bệnh truyền nhiễm, nguy hiểm và việc tiêm vaccine rất an toàn. Anh (chị) cần đưa cháu đến các điểm tiêm chủng gần nhà để được tiêm chủng trong tháng 12 tới đây.

Bạn nên cho cháu đi khám tại các cơ sở y tế trên địa bàn để được chẩn đoán và xác định cụ thể bệnh của cháu. 

Chiến dịch tiêm vaccine Sởi đợt này sẽ được kéo dài đến 10-12, vì vậy, nếu như con bạn mà chưa bị mắc Sởi thì có thể đi tiêm khi cháu hết sốt. 

Bệnh sởi và và bệnh Rubella là các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây truyền cao trong cộng đồng.

Tỷ lệ tiêm vắc xin MR cho trẻ 18 tháng tuổi các năm gần đây được cải thiện, tuy nhiên trên phạm vi toàn quốc chưa đạt 95%. Đồng thời vẫn còn các huyện/thị vùng nguy cơ cao chỉ đạt tỷ lệ tiêm vắc xin sởi, MR dưới 90%. Số trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc một số trẻ đã tiêm chủng nhưng chưa có miễn dịch phòng bệnh tích lũy dần qua các năm. Khi số lượng này đủ lớn, trong điều kiện virus sởi vẫn đang lưu hành ở Việt Nam thì nguy cơ xảy ra dịch là hoàn toàn hiện hữu.

Theo báo cáo giám sát của các địa phương dịch sởi qui mô lớn tái diễn với chu kỳ 3-4 năm một lần và thường xuất hiện ở nhóm trẻ nhỏ. Trong 10 tháng 2018, đã có 1.395 ca sởi tại hơn 40 tỉnh/TP, số mắc tăng 7,3 so với cả năm 2017 và tập trung ở trẻ em từ 5 tuổi trở xuống.

Trước nguy cơ dịch sởi quay trở lại, cần có biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả ngăn ngừa không để bệnh sởi và rubella diễn biến phức tạp và gây dịch trong thời gian tới.

Chính vì vậy, việc triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vaccine phối hợp sởi-rubella cho nhóm trẻ em từ 1-5 tuổi tại các vùng nguy cơ cao ngay từ giữa năm 2018 là rất cần thiết để chủ động phòng ngừa bệnh và các biến chứng do bệnh, bảo vệ sức khỏe trẻ em.

Thạc sĩ Bác sĩ Khuất Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Thanh Trì

Các vaccine đều được bảo quản vận chuyển bằng hệ thống dây chuyền lạnh theo quy định, cụ thể là, vaccine được vận chuyển từ trung tâm y tế tới các điểm tiêm chủng trên địa bàn huyện bằng phích vaccine, đảm bảo nhiệt độ từ 2 - 8 độ C.

Trẻ được tiêm phòng vaccine tại trường mầm non Chim Non, Hoàn Kiếm

Thứ nhất, Trung tâm y tế của quận phối hợp với phòng giáo dục và đào tạo quận tổ chức các lớp tập huấn, truyền thông tới Ban giám hiệu, nhân viên y tế và giáo viên các lớp để hiểu được mục đích, ý nghĩa của chương trình tiêm phòng.

Trạm y tế của phường xuống để phối hợp cùng nhà trường chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho buổi tiêm chủng tại trường; phối hợp với nhà trường trong công tác tuyên truyền cho phụ huynh và nhân dân trên địa bàn; đồng thời nhân viên y tế của trạm y tế phường phối hợp cùng nhà trường chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, bố trí sắp xếp điểm tiêm chủng tại trường đảm bảo đúng quy trình như là phòng chờ tiêm, phòng tiếp đón hướng dẫn, phòng khám sáng lọc và tư vấn trước khi tiêm chủng, phòng tiêm chủng, phòng ghi chép, vào sổ theo dõi tiêm chủng, và phòng theo dõi trẻ sau tiêm chủng. 

Trạm y tế cũng hướng dẫn cho giáo viên về việc lấy phiếu khảo sát và tổng hợp danh sách trẻ đủ điều kiện để tiêm phòng. Mỗi buổi tiêm phòng, trạm y tế phường điều động toàn bộ lực lượng y tế trên địa bàn phường, từ cơ sở vật chất tới con người để việc tổ chức tiêm phòng tại nhà trường đảm bảo đúng quy chuẩn. 

Để phòng chống bệnh sởi và rubella, trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ các mũi vaccine sởi vào lúc 9 tháng tuổi và vaccine sởi, rubella lúc 18 tháng tuổi và tiêm nhắc lại trong các chiến dịch tiêm chủng bổ sung.

Trong chiến dịch tiêm chủng bổ sung tại Hà Nội năm 2018, nhóm trẻ cần thiết được tiêm chủng là từ 1-5 tuổi. Để cháu được tăng cường miễn dịch, phòng chống bệnh sởi và rubella thì anh (chị) có thể đưa cháu đến các điểm tiêm chủng dịch vụ gần nhà để được tiêm nhắc lại.

Cháu có thể sử dụng vaccine phối hợp phòng bệnh sởi, quai bị, rubella để phòng được 3 bệnh truyền nhiễm, nguy hiểm.

Cảm ơn câu hỏi của chị! Chị lo lắng như vậy là rất đúng. Nếu cháu 3 tuổi mà cháu không nhớ đã tiêm hay chưa thì chị có thể cho cháu đi tiêm bổ sung 1 mũi vaccine sởi- rubella tại trường mầm non cháu đang theo học hoặc đến trạm y tế phường gần nhất để được tiêm chủng. 

Để phòng bệnh cho cháu bé dưới 9 tháng tuổi nên hạn chế tiếp xúc với người có biểu hiện ốm. Những người trong gia đình đã đến tuổi tiêm chủng sởi- rubella cũng cần được tiêm chủng để không có nguy cơ mắc bệnh và lây cho cháu. 

Khi cháu đủ 9 tháng tuổi thì đưa ngay cháu đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm phòng bệnh.

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó  Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương – Trưởng Văn phòng Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.

Bệnh quai bị là bệnh dễ lây qua đường hô hấp, tiếp xúc, dịch tiết. Trẻ chưa có miễn dịch phòng bệnh thì rất dễ mắc bệnh.

Con anh (chị) là 1 bé 6 tuổi và 10 tuổi cần được đi tiêm chủng vaccine phối hợp phòng 3 bệnh truyền nhiễm là sởi, quai bị, rubella (MMR) hoặc vaccine phối hợp sởi, quai bị, rubella, thủy đậu. Anh (chị) có thể đưa trẻ đi tiêm vaccine MMR tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ gần nhà.

Con của anh (chị) đã được tiêm vaccine phòng sởi 2 mũi theo lịch tiêm chủng, cháu cũng đã được tiêm vaccine phòng bệnh quai bị và rubella.

Cũng như các trẻ em khác, để đảm bảo miễn dịch phòng bệnh cho con bạn được tốt hơn thì việc tiêm nhắc lại các mũi vaccine là cần thiết đảm bảo cho trẻ có đủ kháng thể phòng bệnh tốt hơn.

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, trong các chiến dịch tiêm chủng bổ sung những trẻ sẽ được tiêm chủng với điều kiện mũi tiêm chủng vaccine trước đó là từ 1 tháng trở lên.

Vì vậy anh (chị) nên cho con đi tiêm chủng vaccine sởi rubella trong tháng 12 để con bạn được bảo vệ phòng hai bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này.

Mục tiêu của việc tiêm chủng là để phòng bệnh. Tuy nhiên hiệu quả phòng bệnh không bao giờ đạt được 100%. Khả năng phòng bệnh còn phụ thuộc vào đáp ứng miễn dịch của từng cơ thể và nguồn truyền nhiễm xung quanh.

Chính vì vậy, sau khi tiêm chủng vẫn cần thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân và thực hiện tiêm nhắc lại theo khuyến cáo của cán bộ y tế, cụ thể, với phòng bệnh sởi cần nhắc lại mũi thứ hai vào lúc con đủ 18 tháng tuổi và tiêm bổ sung trong các chiến dịch do ngành Y tế tổ chức.

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương – Trưởng Văn phòng Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia

Để chủ động phòng chống bệnh sởi, rubella thì việc đưa trẻ đi chủng đẩy đủ 2 mũi vaccine sởi, rubella trong tiêm chủng thường xuyên và việc tiêm nhắc lại trong các đợt tiêm chủng bổ sung là cần thiết.

Nếu con anh (chị) đang bị viêm phế quản và đang điều trị kháng sinh thì sẽ phải tạm hoãn tiêm chủng cho cháu. Sau khi cháu bình phục anh (chị) cần liên hệ với trạm y tế xã phường gần nhà để biết lịch tiêm chủng bổ sung cho các trẻ bị hoãn tiêm trong đợt chiến dịch và sớm đưa cháu đi tiêm chủng để sớm phòng được 2 bệnh sởi, rubella.

Theo kế hoạch của chiến dịch, tất cả trẻ em từ 1-5 tuổi sống trên địa bàn Hà Nội đều cần tiêm bổ sung một mũi vaccine Sởi - Rubela, chỉ trừ những trẻ vừa tiêm mũi vaccine có thành phần Sởi hoặc thủy đậu trong vòng 30 ngày tính đến ngày tổ chức chiến dịch. 

Như vậy, con chị hiện nay 14 tháng và tiêm mũi Sởi lúc 10 tháng, là đối tượng cần tiêm trong đợt này. 

Vaccine Sởi - Rubela là vaccine sử dụng thường xuyên trong chương trình tiêm chủng mở rộng, rất an toàn. Con chị tiêm mũi bổ sung này ngoài tác dụng tăng cường miễn dịch cho phòng bệnh Sởi còn phòng thêm bệnh Rubela.

Tất cả mọi đối tượng đều có khả năng bị mắc Sởi. Để phòng bệnh Sởi, trẻ cần tiêm mũi 1 từ lúc đủ 9 tháng tuổi, mũi 2 lúc đủ 18 tháng khi tham gia tiêm chủng mở rộng, và tham gia tiêm chủng chiến dịch theo quy định của ngành Y tế. Những trẻ thể trạng yếu và suy dinh dưỡng càng cần phải tiêm vaccine theo đúng lịch để phòng các bệnh truyền nhiễm nói chung và bệnh Sởi nói riêng.

Bác sĩ CKII Khổng Minh Tuấn, PGĐ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội

Với trẻ thường xuyên bị ốm cần phải đi tiêm chủng ngay sau khi khỏi theo lịch. Tại Hà Nội, các buổi tiêm chủng mở rộng thường xuyên được tổ chức hàng tuần tại trạm y tế.

Khi trẻ bị mắc bệnh Sởi, khởi đầu có thể sốt nhẹ, viêm kết mạc mắt (mắt đỏ, kèm nhèm, ra nhiều dử mắt), chảy nước mũi, húng hăng ho. Sau vài ba ngày có thể phát ban đỏ. Để xác định trẻ có đúng bị mắc Sởi hay không, cần đưa trẻ đến cơ sở khám chữa bệnh để các bác sĩ khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Khi tổ chức tiêm phòng tại trường thì nhà trường đã sắp xếp lần lượt học sinh theo các lớp để xuống tiêm. Nên không có tình trạng học sinh quá đông, phải chờ đợi lâu. Nhà trường có sắp xếp phòng chờ tiêm, ở đó trẻ được chơi các trò chơi mà nhà trường đã chuẩn bị sẵn, có thể được nghe cô kể chuyện để trẻ không cảm thấy lo lắng khi đến lượt mình tiêm. 

Khi trẻ vào tiêm bao giờ cũng có cô giáo đi cùng để chăm sóc trẻ tạo cho trẻ tâm lý thoải mái nhất khi tiêm. Trong khi trẻ tiêm, cô trò chuyện với trẻ. Có nhiều trẻ khi tiêm xong rồi mà không hay biết mình đã được tiêm.

Tiêm vaccine 3 trong 1 phòng 3 bệnh sởi- quai bị- rubella là rất tốt vì phòng được 1 lúc cả 3 bệnh. Tuy nhiên, vaccine này không có trong chương trình tiêm chủng mở rộng, gia đình có thể đưa cháu đến các cơ sở tiêm chủng dịch vụ để được tiêm.

Gia đình có thể thông báo cho cán bộ y tế phường để được cập nhật vào phần mềm quản lý thông tin tiêm chủng quốc gia. 

Trung tâm y tế huyện Thanh Trì sẽ tiếp tục làm hiệu quả công tác tuyên truyền, trong đó phối hợp nhiều kênh như: hệ thống đài truyền thanh huyện, xã, ngành giáo dục đào tạo nói chuyện trực tiếp với các bà mẹ, hộ gia đình... để mọi người hiểu và tự giác đưa con đi tiêm chủng. 

Hai là, tập trung bố trí thuận lợi nhất, đầy đủ nhất các điều kiện nhằm đảm bảo các điểm tiêm an toàn tại các trường học cũng như các trạm y tế.

Ba là, trực tiếp đôn đốc, hướng dẫn các trạm y tế có tỉ lệ thấp để kịp thời tháo gỡ khó khăn, giúp đạt tỉ lệ cao nhất.

Đa phần phụ huynh đã có ý thức đầy đủ về việc tiêm phòng cho trẻ để phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít phụ huynh coi việc tiêm chủng đại trà thì chất lượng thuốc sẽ không đảm bảo, sẽ có những biến chứng xảy ra sau tiêm.

Nhà trường đã chủ động trong công tác tuyên truyền tới 100% phụ huynh trong trường để thấy được lợi ích của việc tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ là hết sức quan trọng và cần thiết. 

Cô Nguyễn Thị Thu Hiền, Hiệu trưởng trường mầm non Chim non, Hoàn Kiếm

Trong công tác tuyên truyền, nhà trường luôn phổ biến cho các phụ huynh hiểu đầy đủ về những biến chứng nguy hiểm khi trẻ mắc dịch bệnh nếu không được tiêm chủng đầy đủ. Các nội dung tuyên truyền đều được đưa vào các buổi họp phụ huynh, đưa thông tin lên trang web của trường, và công khai tại các bản tin của trường, của lớp. Trong nhà trường, mỗi giáo viên là một tuyên truyền viên tích cực trong việc phổ biến vận động phụ huynh trong việc thực hiện đưa trẻ đi tiêm phòng đúng quy định.

Ngoài việc tuyên truyền, nhà trường cũng trao đổi, giải thích để phụ huynh hiểu được công tác tiêm chủng tại trường đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, từ khâu chuẩn bị vaccine sao cho đảm bảo đến người tiêm, đến việc xử lý sau tiêm. 

Cán bộ y tế phường gọi chị đưa con ra tiêm phòng sởi khi con đủ 9 tháng tuổi là đúng. Lý do: Theo Bộ Y tế quy định, trẻ đủ 9 tháng tuổi cần tiêm vaccine mũi 1 phòng bệnh sởi ngay.

Lịch tiêm này phù hợp với tình hình dịch bệnh sởi tại VN. Nếu chị đợi trẻ đủ 12 tháng để tiêm vaccine phòng bệnh sởi - rubela - quai bị thì e rằng trẻ sẽ mắc bệnh sởi trong thời gian chờ tiêm mũi này. Sau tiêm mũi này, đến khi con chị đủ 12 tháng tuổi, cháu vẫn có thể tiêm mũi tam liên phòng bệnh sởi - quai bị - rubela trên.

Con của anh (chị) đã được tiêm 2 mũi vaccine sởi và đã được tiêm vaccine phòng quai bị, rubella trước đây 19 tháng. Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia, việc đưa trẻ đi tiêm nhắc lại trong các chiến dịch tiêm chủng bổ sung là cần thiết, giúp trẻ có kháng thể bền vững để phòng chống bệnh truyền nhiễm.

Việc tiêm nhắc lại vaccine sởi rubella giúp bé phòng chống 2 bệnh truyền nhiễm, nguy hiểm và việc tiêm vaccine rất an toàn. Anh (chị) cần đưa cháu đến các điểm tiêm chủng tại quận Nam Từ Liêm để được tiêm chủng trong tháng 12 tới đây.

Gia đình nhớ được những thông tin gì liên quan đến việc tiêm phòng của con thì cung cấp cho cán bộ y tế. Ví dụ nếu không nhớ được ngày thì nhớ tháng và năm tiêm, loại vaccine gì... để cán bộ y tế có cơ sở xem xét những loại vaccine nào có thể đã được tiêm. 

Nếu tại cơ sở tiêm (Bệnh viện Đa khoa Hà Đông) mà không cung cấp được những thông tin thì mời gia đình đến phòng tiêm chủng tại 70 Nguyễn Chí Thanh của Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội để được hỗ trợ.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế về công tác phòng chống bệnh sởi, UBND TP Hà Nội có kế hoạch tổ chức tiêm bổ sung vaccine Sởi- Rubella cho toàn bộ trẻ em từ 1-5 tuổi trên địa bàn toàn thành phố.

Chiến dịch được triển khai tại 584 xã, phường của 30 quận, huyện, bắt đầu từ 26-11 và đến ngày 20-12 với mục tiêu là ít nhất 95% số trẻ em từ 1-5 tuổi được tiêm bổ sung 1 mũi vaccine kép để phòng 2 bệnh là Sởi- Rubella.

Kinh phí của Trung ương hỗ trợ triển khai tiêm tại 12 quận nội thành. Kinh phí thành phố triển khai tại 18 huyện còn lại để bao phủ toàn bộ số trẻ em 1-5 tuổi trên địa bàn toàn thành phố. 

Trong quá trình trẻ tiêm phòng tại trường, trường có sắp  xếp phòng chăm sóc trẻ sau tiêm. Tại đây, có đầy đủ trang thiết bị, hộp chống sốc, bóp bóng, bình ô xy.... để xử lý khi trẻ có hiện tượng phản ứng với vaccine tiêm chủng. Đồng thời, có nhân viên y tế của trạm y tế phường trên địa bàn vào sổ theo dõi và chăm  sóc sức khỏe trẻ sau tiêm. Các trẻ sau khi tiêm phòng đều được theo dõi chặt chẽ, đúng thời gian theo quy định, là 30 phút sau khi tiêm phòng.

Trong trường hợp có trẻ phản ứng bất thường sau khi tiêm phòng, nhà trường sẽ phối hợp chặt chẽ với nhân viên y tế của trạm y tế phường để sơ cứu tại chỗ, trường hợp trẻ phản ứng mạnh, có chiều hướng nguy hiểm sẽ phối hợp với đội cấp cứu lưu động của Trung tâm y tế quận đưa  trẻ đến bệnh viện gần nhất. Sau đó, trường sẽ báo cáo với Phòng y tế và Phòng giáo dục và đào tạo của quận.