Dù bị cấm, thuốc lá điện tử vẫn bán công khai

• Hà Nội: Học sinh tiểu học nhặt được thuốc lá điện tử rủ bạn hút thử
• Nữ sinh 14 tuổi suy hô hấp suýt tử vong, nghi ngộ độc nicotine từ thuốc lá điện tử

Thêm nhiều nạn nhân của thuốc lá điện tử

Chỉ riêng trong tuần đầu tiên của tháng 12-2022, nhiều địa phương trên cả nước đã thông tin về việc có nạn nhân của thuốc lá điện tử. Tại Hà Nội, ngày 7-12, Công an phường Hoàng Liệt phối hợp với Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an quận Hoàng Mai đã làm việc với đại diện trường Tiểu học Hoàng Liệt liên quan đến vụ nhóm học sinh lớp 3 nhập viện vì hút thử và hít phải khói thuốc lá điện tử. Sự việc xảy ra trước đó 2 ngày. Sau khi ăn bán trú, 1 học sinh đã bỏ thuốc lá điện tử ra nghịch thì các bạn trong lớp tò mò hút hoặc hít phải khói thuốc dẫn đến buồn nôn, phải đưa đến Bệnh viện Bạch Mai kiểm tra.

Thuốc lá điện tử hiện vẫn chưa được cấp phép để phân phối ở Việt Nam và gần như tháng nào các lực lượng chức năng cũng bắt, thu giữ được trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường

Ngày 6-12, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng cho biết, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa của bệnh viện tiếp nhận một bệnh nhân 5 tuổi có bệnh cảnh hôn mê, co giật, đồng tử giãn, mạch chậm sau khi uống nhầm dung dịch trong dụng cụ thuốc lá điện tử. Cháu bé có tiền sử khỏe mạnh. Theo đó, cháu bé nhặt được và uống khoảng 5ml dung dịch màu vàng trong lọ thuỷ tinh của thuốc lá điện tử, 15 phút sau thì co giật toàn thân, nôn ói, hôn mê. Ngay lập tức cháu được đưa vào sơ cứu tại bệnh viện gần nhà và chuyển tuyến lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, các bác sĩ nghi ngờ cháu bị ngộ độc các thành phần chứa trong dung dịch thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, căn cứ vào các triệu chứng co giật, đồng tử giãn, mạch chậm của trẻ thì không giải thích được hết tình trạng ngộ độc do nicotine - chất chủ yếu chứa trong thuốc lá điện tử.

Trước đó, một phụ nữ tại Hà Nội cũng bị ngộ độc do hút thuốc lá điện tử. Tại Hà Tĩnh, Thái Nguyên… cũng xuất hiện những bệnh nhân nguy kịch do sử dụng thuốc lá điện tử. Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thời gian qua, đơn vị này tiếp nhận nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não lan tỏa tất cả các vị trí, tổn thương gan, rối loạn tâm thần, ảo giác… do ngộ độc chất ma túy thế hệ mới có trong thuốc lá điện tử có tên ADB-Butinaca.

Trước đó, tháng 9-2022, Công an quận Nam Từ Liêm, điều tra khám phá các đối tượng thông qua mạng xã hội liên kết với nhau hình thành các nhóm tội phạm mua bán trái phép chất ma túy ở các địa bàn. Hình thức chủ yếu là thông qua hệ thống vận chuyển hàng hoá bằng hình thức giao hàng online, với mặt hàng thuốc lá điện tử, thảo mộc sấy khô, sau đó phun, tẩm các dung dịch chứa chất ma tuý loại ADB-Butinaca. Đây là chất thuộc nhóm chất cần sa tổng hợp, mới được đưa vào quản lý theo Nghị định 57/2022/NĐ-CP, ngày 25-8-2022 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma tuý và tiền chất. Khi sử dụng nó gây ra ảo giác, kích thích thần kinh trung ương giống như hoạt chất THC có trong cần sa. Tuy nhiên, điểm khác là chất ADB-Butinaca được tổng hợp từ các hóa chất, có tác dụng tương tự như hoạt chất cần sa.

Trên “chợ mạng”, mặt hàng thuốc lá điện tử được bán công khai (Ảnh minh họa)

Tìm mua dễ như mua rau

Theo Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT - Bộ Công Thương), thuốc lá điện tử hiện vẫn chưa được cấp phép để phân phối ở Việt Nam và gần như tháng nào các lực lượng chức năng cũng bắt, thu giữ được trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường. Thế nhưng trên “chợ mạng”, mặt hàng thuốc lá điện tử lại được bán công khai. Chỉ cần gõ cụm từ “mua thuốc lá điện tử”, hàng loạt trang bán hàng hiện ra với đủ loại hàng hóa. Điển hình như: v…chinhhang.com, saigonve…vn, thuocladientugi…com, shisha…net và hàng loạt website bán hàng chuyên nghiệp khác.

Tại trang web v…chinhhang.com, hàng trăm loại thiết bị, dụng cụ và tinh dầu được giới thiệu với lời có cánh người dùng sẽ “đổ đứ đừ”. Mỗi bộ sản phẩm đều có đầy đủ thông tin kỹ thuật để người dùng lựa chọn. Giá các mặt hàng được bày bán cũng rất khác nhau, từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn và có đủ mùi vị. Với thiết bị thuốc lá điện tử, giá bán từ vài trăm nghìn đồng đến khoảng 2 triệu đồng/bộ. Về tinh dầu, có 2 mức nicotine (nặng - nhẹ) cùng nhiều hương vị khác nhau như: cocacola, nho - bưởi, nho - vải, đào - ổi lạnh…

Theo anh Nguyên Minh, nhân viên tư vấn 1 website bán thuốc lá điện tử, các mặt hàng thuốc lá điện tử tại Việt Nam chủ yếu là hàng nhập khẩu từ Mỹ, Tây Ban Nha, Anh... nên yên tâm về chất lượng. Tuy nhiên, trên thực tế, các sản phẩm này vẫn chưa được cơ quan quản lý tại Việt Nam kiểm tra, cấp phép nên người dùng nếu bị ảnh hưởng thì khó có thể khiếu nại.

Hậu quả khó lường

Theo các chuyên gia y tế, thuốc lá điện tử gây hiểm họa không kém gì thuốc lá thông thường. Do đó, sản phẩm này cũng không được khuyến khích sử dụng. Đối với trẻ nhỏ, việc sử dụng các chất kích thích sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường. Đáng tiếc, sản phẩm thuốc lá điện tử đang được giới trẻ ưa chuộng, nhất là học sinh, sinh viên bởi sự mới lạ, sành điệu. Các sản phẩm này cũng thường được quảng cáo với những lời “có cánh” như không gây nghiện, văn hóa hút thuốc lành mạnh, thuốc lá thế hệ mới… đánh trúng tâm lý thích thể hiện cái tôi của tuổi mới lớn. Thêm vào đó, nhiều người lớn sử dụng thuốc lá điện tử nhưng thiếu ý thức, vứt bừa bãi trong khi mẫu mã sản phẩm lại bắt mắt, khiến trẻ em tò mò, tự ý lấy để thử sử dụng, bắt chước nên trở thành nạn nhân.

Trước tính chất nguy hại của thuốc lá điện tử và do liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc, sốc thuốc lá điện tử, mới đây CATP Hà Nội đã đưa ra cảnh báo sự nguy hại của sản phẩm này, trong đó nhấn mạnh vai trò của gia đình, nhà trường, xã hội trong việc nâng cao nhận thức của con em mình về thuốc lá điện tử, để ngăn chặn tận gốc tình trạng này. Đại diện cơ quan QLTT cũng cho biết, lực lượng QLTT các địa phương cùng lực lượng chức năng cũng sẽ tăng cường kiểm tra thị trường, ngăn chặn tình trạng thuốc lá điện tử từ bên ngoài tuồn vào Việt Nam. Tuy nhiên, cùng với việc kiểm tra kiểm soát thị trường thực tế, các lực lượng chức năng cũng cần kiểm tra, xử lý công khai, triệt để các trang web bán mặt hàng này để ngăn chặn sự phổ biến các thông tin sai lệch cũng như bán các mặt hàng đã bị cấm.