- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói về cung ứng xăng dầu
- Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Tin xấu trên mạng như không khí, không khí đầu độc phổi, thông tin đầu độc não
 |
| Tin giả được lan truyền trên mạng đã được Trung tâm Xử lý tin giả Việt Nam bác bỏ |
Điêu đứng vì tin giả
Theo ông Đậu Anh Tuấn, tin giả không phải gần đây mới xuất hiện, tuy nhiên do sự phát triển của mạng xã hội nên thông tin giả khuyếch trương, tác động rất kinh khủng.
“Một doanh nghiệp đang kinh doanh bình thường nhưng tự nhiên "một ngày đẹp trời" có một chỗ nào đấy đăng tin những tác động tiêu cực của sản phẩm của họ - chẳng hạn ăn vào có thể bị ung thư. Ngay lập tức việc cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp có thể chịu ảnh hưởng rất lớn, khách hàng có thể ngừng mua, ngừng nhập hàng; Hoặc tin đồn chủ doanh nghiệp bị đồn là bị bắt hoặc bị bệnh tật… khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực”- ông Đậu Anh Tuấn nói.
Hậu quả của những thông tin chưa chính xác này là cổ phiếu của doanh nghiệp xuống giá, ngân hàng mà doanh nghiệp đang vay lập tức phải tìm hiểu ngay về "sức khỏe" của doanh nghiệp, thậm chí có thể đình trệ hợp đồng tín dụng, đối tác có thể cũng bị ảnh hưởng đến hoạt động.
“Những yếu tố này gây ảnh hưởng rất khủng khiếp đối với hoạt động của doanh nghiệp, nhưng điều đáng ngại hơn là tác động của tin giả này là nhiều lúc doanh nghiệp như đối đầu với "bóng ma", vì trước đây nếu nguồn gốc tin giả có thể biết là được một tờ báo, một địa điểm nào hay một người cung cấp tin nhưng hiện nay với mạng xã hội, từng doanh nghiệp một sẽ rất khó biết nó từ đâu ra, vì cái gì, liên quan đến ai? Tin giả có thể làm cho một doanh nghiệp mất nhiều năm để tạo dựng thương hiệu có thể sụp đổ”- ông Đậu Anh Tuấn nói về tác hại của tin giả.
Từ thực tế doanh nghiệp là nạn nhân của tin giả, ông Nguyễn Vũ Long- Quyền Tổng giám đốc Công ty Cổ phần chứng khoán Vndirect chia sẻ: “Phải thừa nhận rằng trong giai đoạn vừa qua thì có rất nhiều thông tin sai lệch, thông tin không đúng sự thật được nói về Vndirect.
Khi thị trường chứng khoán rất xấu thì bản thân Vndirect cũng chịu rất nhiều thông tin sai lệch, bao gồm thông tin về hoạt động kinh doanh, thông tin về hoạt động tư vấn cho khách hàng, rồi các thông tin khác ví dụ Chủ tịch và Tổng giám đốc Vndirect bị bắt… khiến doanh nghiệp gặp rủi ro và rất vất vả để đối phó".
Cần chủ động cung cấp tin thật
Ông Lê Quang Tự Do- Cục trưởng Cục Phát thanh- Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TT-TT) cho biết, từ tháng 4-2021 đến nay, Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (Bộ TT-TT) đã tiếp nhận gần 5.000 tin giả gửi đến và phân loại xử lý, đóng dấu tin giả được 50 tin. Dù số lượng vụ việc được xử lý trên chưa phản ánh hết thực trạng tin giả nhưng phần nào cho thấy đây là vấn đề nhức nhối với xã hội, gây ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo ông Lê Quang Tự Do, thực tế cho thấy là tin giả lan truyền nhanh một phần do doanh nghiệp không chủ động, chỉ khi nào có khủng hoảng truyền thông thì mới bắt đầu đi xử lý nên lúc nào cũng chậm, tin giả đã được phát tán khắp nơi.
“Do đó, doanh nghiệp phải có kế hoạch bài bản về truyền thông và luôn luôn phải đi trước 1 bước là dự báo, dự đoán vấn đề về sẽ liên quan.
Ví dụ, khi xuất hiện tin đồn liên quan đến 1 loạt các công ty chứng khoán, bất động sản, trái phiếu thì chỉ tin nào liên quan đến công ty nào thì công ty đó mới làm. Còn các công ty khác, ngay cả khi cơ quan quản lý nhà nước đã dự báo, yêu cầu phải chuẩn bị thông tin kịp thời để trấn an dư luận thì cũng không có công ty nào làm và rồi đến lần lượt từng công ty đều dính hết.
Như sáng nay có 1 doanh nghiệp, không biết là ai dùng tính năng trên mạng xã hội, ví dụ như quảng cáo chính trị xã hội trên Facebook để gửi thông điệp là doanh nghiệp này có trái phiếu rất lớn, lãnh đạo bỏ trốn rồi, thì lúc đó tá hỏa mới cung cấp thông tin ra. Trong khi những tin đó mình đã có thể làm ngay từ đầu để ngăn chặn”- ông Lê Quang Tự Do nói.
Theo ông Lê Quang Tự Do, việc chủ động thông tin sẽ giúp giảm thiểu tin đồn rất nhiều.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, có thể xóa tin đồn, tin giả bằng cách phải có nhiều tin thật, sẵn có tin thật, cách đấy mới gỡ được tin đồn. Khi người ta tin cậy về một nguồn thông tin, người ta tin cậy về nơi cung cấp thông tin thì chắc chắn tin đồn tự khắc giảm dần và sẽ hết.
Tuy nhiên, theo đại diện VCCI, hiện ở Việt Nam, một số cơ quan kể cả doanh nghiệp chưa thực sự có chiến lược truyền thông tốt, chưa thực sự cởi mở với báo chí, với truyền thông cũng như chưa chủ động cung cấp thông tin về mình.
Tương tự, đối với nhiều cơ quan quản lý Nhà nước, dù có quy chế phát ngôn chính thức nhưng nhiều trường hợp phát ngôn chưa kịp thời, khi đó tin đồn đã đi rất xa rồi. Tin đồn chỉ qua một thời gian ngắn có thể gây thiệt hại rất lớn.
“Do đó, các cơ quan cần phản ứng nhanh hơn. Có thể là do cơ chế hành chính khiến các cơ quan, doanh nghiệp cần phải thận trọng, cần phải phối hợp, cũng phải xin phép. Nhiều khi qua thủ tục hành chính cũng tạo hệ quả rất lớn”- ông Đậu Anh Tuấn khuyến nghị.
Để ngăn chặn tin giả, Luật sư Nguyễn Danh Huế, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH Hừng Đông cho rằng, cần nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật và đặc biệt là các cơ quan nhà nước, công chức, viên chức đi đầu làm gương, xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật. Đồng thời, cần sửa quy định về bồi thường thiệt hại do tin giả gây ra.
Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh: Tung tin giả trên mạng có rất nhiều đối tượng khác nhau, có những người có ảnh hưởng rất lớn, một lời, một post người ta đưa lên Facebook hàng trăm nghìn người đọc và từ đó lại chia sẻ ra nhiều nữa; Có những người tung tin giả nhưng không ai để ý bởi họ không là ai cả, cho nên pháp luật phải nhìn thấy sự khác biệt đó.
Mức độ lan truyền tin giả, tin thất thiệt hoàn toàn phụ thuộc vào mức độ nổi tiếng, ảnh hưởng, cho nên việc xử phạt đối với một công dân bình thường vô tình tiếp tay cho tin giả nó phải khác với người cố tình hoặc những người có độ ảnh hưởng lớn trong xã hội. Do đó, ngoài việc có giải pháp cho những người dân bình thường, chúng ta cũng phải có giải pháp cho người cố tình, phải xử phạt xứng đáng thì mới ngăn chặn được.
