Dịch sởi đã đi qua đỉnh

ANTĐ - Ngày 8-4, Bộ Y tế đã chính thức lên tiếng phủ nhận thông tin có một số chuyên gia cho rằng, dịch sởi năm nay diễn biến nặng nề nhất trong vài chục năm qua. Theo Bộ Y tế, dịch sởi từ cuối 2013 đến nay tuy xảy ra trên diện rộng nhưng có quy mô nhỏ và trung bình, không địa phương nào bùng phát dịch lớn.

Bệnh nhi sởi vẫn phải nằm ở hành lang khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai do quá tải

Số mắc thấp hơn năm 2009-2010

Thông tin được Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế đưa ra tại cuộc họp trực tuyến giữa Bộ Y tế với các Viện vệ sinh dịch tễ/Pasteur khu vực chiều 8-4 cho thấy, từ đầu năm đến nay, cả nước phát hiện 6.611 trường hợp sốt phát ban dạng sởi. Bệnh nhân tập trung chủ yếu tại miền Bắc và miền Nam, trong đó ghi nhận gần 2.500 trường hợp được xác định mắc bệnh sởi tại 59 tỉnh, thành phố. Tích lũy từ tháng 11-2013 đến hết tháng 3-2014, ghi nhận 3.380 trường hợp mắc sởi, trong đó 25 trường hợp tử vong. Đáng chú ý, cả 25 trường hợp tử vong này đều ở miền Bắc và chỉ có duy nhất 1 trường hợp được tiêm vaccine phòng sởi nhưng mới tiêm 1 mũi.

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng khẳng định, dịch sởi năm nay có số ca mắc thấp hơn vụ dịch sởi năm 2009-2010, thậm chí số ca mắc/tuần vào lúc đỉnh dịch chỉ bằng 1/3 so với vụ dịch năm 2009-2010. Tuy xuất hiện trên diện rộng nhưng chỉ một số địa phương ở khu vực miền núi phía Bắc ghi nhận ổ dịch sởi tập trung quy mô nhỏ và trung bình, bao gồm: Yên Bái, Sơn La, Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang. Không có địa phương nào bùng phát dịch lớn. Riêng Hà Nội và TP.HCM có số mắc sởi khá cao nhưng cũng phân tán rải rác và không có ổ dịch lớn. 

Cụ thể tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay có 901 ca mắc sởi nhưng phân tán ở gần 300 xã, phường. Ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho biết, dịch sởi ở Hà Nội năm nay xuất hiện trở lại sau hơn 3 năm vắng bóng và có sự gia tăng đáng kể theo quy luật về chu kỳ dịch. Tuy nhiên, so với vụ dịch sởi ở Hà Nội vào năm 2008-2009 thì năm nay, cường độ của dịch thấp hơn nhiều. Trong 4 tháng qua, bình quân mỗi xã, phường của Hà Nội chỉ có khoảng 3-4 ca mắc sởi. Vì thế có thể khẳng định ở Hà Nội không có nguy cơ bùng phát ổ dịch sởi lớn.

Đang có xu hướng giảm

Nhận định về diễn biến dịch sởi, GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, dịch sởi hiện đã đi qua đỉnh dịch. Qua giám sát, số ca mắc sởi trên cả nước tăng cao nhất vào giữa tháng 2 đến giữa tháng 3-2014. Khoảng 3 tuần từ cuối tháng 3 đến nay, dịch sởi có xu hướng giảm mạnh ở tất cả các địa phương, cũng có nhiều địa phương sau khi triển khai tốt chiến dịch tiêm vét vaccine phòng sởi hiện đã khống chế được dịch. Theo GS.TS Nguyễn Trần Hiển, khi thời tiết nóng lên thì dịch sởi sẽ giảm và tự hết, hầu như chưa có tiền lệ dịch sởi bùng phát trong mùa hè.

Đồng quan điểm này, TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết, số ca mắc sởi ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam đã giảm xuống trong 2 tuần qua. Hiện trung bình mỗi tuần còn khoảng 250 ca mắc sởi mới, trong khi trước đó thường xuyên ghi nhận trên 300 ca/tuần. Tương tự, tại Hà Nội, khoảng 2 tuần qua, số ca mắc sởi mới đã giảm 10-20% mỗi tuần. Ông Nguyễn Nhật Cảm cho rằng, với việc triển khai tốt 2 đợt tiêm vét vaccine sởi trong tháng 3 và tháng 4 này, dự kiến hết tháng 4 Hà Nội sẽ khống chế được dịch sởi. 

Tuy nhiên, từ thực tiễn công tác điều trị bệnh nhi sởi,  đại diện Bệnh viện Nhi Trung ương, khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai cho rằng số bệnh nhi mắc sởi thời điểm này vẫn còn ở mức rất cao. PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hiện tình trạng quá tải bệnh nhi, nhất là quá tải bệnh nhi mắc sởi tại bệnh viện vẫn hiện hữu và chưa có xu hướng giảm. “100-120 máy thở của bệnh viện phải vận hành liên tục, các đơn vị hồi sức có 230 giường bệnh luôn hoạt động hết công suất. Những tuần gần đây, số ca mắc sởi mới vào viện thường xuyên dao động ở mức 200-250 ca” - Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương dẫn chứng.

Loại trừ dịch sởi vào năm 2017?

GS.TS Nguyễn Trần Hiển nhận định, virus sởi hiện nay vẫn chưa có biến đổi gene, chưa thay đổi động lực. Do đó, với diễn biến dịch sởi hiện tại và nếu triển khai tốt công tác tiêm vaccine phòng sởi trong thời gian tới thì mục tiêu mà chúng ta cam kết với quốc tế đến năm 2017 sẽ loại trừ bệnh sởi là hoàn toàn có thể thực hiện được. Trong khi đó, GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế lo ngại, mục tiêu công bố thanh toán, loại trừ sởi vào năm 2017 của Việt Nam có thể thực hiện được nhưng chỉ cần dừng tiêm, tỷ lệ tiêm vaccine phòng sởi giảm thì dịch sởi sẽ lập tức quay lại. 

Theo Bộ Y tế, cuối năm nay, dự kiến sớm nhất vào tháng 8-9, một chiến dịch tiêm vaccine phối hợp sởi-rubella quy mô lớn sẽ được triển khai trên cả nước. Khoảng 23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi sẽ được tiêm loại vaccine này. Hiện Bộ Y tế đang lập kế hoạch tổ chức, dự trù và kiểm định vaccine phục vụ chiến dịch tiêm chủng này.

Kết luận về việc giảm quá tải cho Bệnh viện Nhi Trung ương

Sáng 8-4, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến đã ban hành kết luận về các giải pháp giảm tình trạng quá tải bệnh nhân nặng cho Bệnh viện Nhi Trung ương. Theo kết luận này, trước mắt Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực để khám chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng. Bệnh viện Nhi Trung ương được phép chuyển về tuyến dưới các trường hợp bệnh nhi sởi đã ổn định. Về lâu dài, bệnh viện phải tăng cường thực hiện công tác chỉ đạo tuyến, khảo sát đánh giá thực trạng tuyến dưới và thực hiện hoạt động hỗ trợ đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực tuyến dưới để san sẻ gánh nặng quá tải cho mình. Thứ trưởng giao Cục Quản lý Khám chữa bệnh làm đầu mối chỉ đạo thực hiện quy định về chuyển tuyến hợp lý, quán triệt thực hiện vận chuyển bệnh nhân an toàn, cần có sự trao đổi liên hệ giữa bệnh viện tuyến trên và tuyến dưới trước khi chuyển bệnh nhân. Các bệnh viện: Bạch Mai, E, Nhiệt đới Trung ương sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ Bệnh viện Nhi Trung ương trong điều trị bệnh nhân nặng khi cần thiết…