- Tháng 5-2023: Những chính sách nổi bật nào về đất đai, cấp ‘sổ đỏ’ sẽ có hiệu lực?
- Chính thức áp dụng hàng loạt quy định mới nhất về đất đai từ 20-5
Tránh lợi dụng hợp thức hóa các sai phạm trong việc sử dụng đất
Về cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất (Điều 138), Uỷ ban Kinh tế cho rằng, Dự thảo Luật tiếp cận theo hướng quy định mở rộng thời hạn về thời điểm sử dụng đất để xem xét cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất; khoản 3 Điều 138 mở rộng thời hạn xem xét việc cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng khác từ 15/10/1993-1/7/2014 so với thời hạn đến 1/7/2004 theo quy định của Luật Đất đai 2013.
 |
| Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi bổ sung hàng loạt quy định với về sử dụng, quản lý đất đai |
Bên cạnh đó, dự thảo Luật chưa thể hiện rõ việc cấp giấy gắn với điều kiện không vi phạm pháp luật đất đai. Tại khoản 8 quy định bao gồm cả trường hợp người đang sử dụng đất có giấy tờ về việc chuyển quyền sử dụng đất trước 1/7/2014 không đúng quy định của pháp luật.
UBKT đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, tránh tình trạng có thể bị lợi dụng để hợp thức hóa các sai phạm trong việc sử dụng đất; xem xét và làm rõ sự cần thiết đây chỉ là quy định giải quyết trường hợp cá biệt hay là quy định chung của Luật.
Nhất trí xây dựng bảng giá đất hàng năm
Về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất (Điều 158), UBKT cho rằng, quy định như dự thảo Luật về “phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường” là chưa thực sự rõ ràng, chưa bảo đảm thể chế đầy đủ, toàn diện theo yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW phải bảo đảm hài hoà lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư, đất đai là nguồn lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Khi tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quá lớn, dẫn đến giảm sự cạnh tranh về giá hàng hóa, dịch vụ, cạnh tranh về thu hút đầu tư, không tạo ra nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội; trong khi đó, cần xác định khi thu hồi đất thực hiện các dự án để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì lợi ích đem lại là cho toàn dân.
Việc duy trì một mặt bằng hợp lý chi phí liên quan đến đất sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phát triển bền vững, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động. Do vậy, UBKT đề nghị Cơ quan soạn thảo phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu chỉnh sửa để có quy định bảo đảm tính khả thi, bổ sung nguyên tắc định giá đất bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và nhà đầu tư và rà soát, chỉnh sửa các quy định có liên quan bảo đảm nguyên tắc này; làm rõ “giá đất” hay “giá quyền sử dụng đất”; mối quan hệ giữa “giá đất” và “bảng giá đất”.
Về bảng giá đất (Điều 159), UBKT cơ bản nhất trí việc xây dựng bảng giá đất hàng năm bảo đảm sự cập nhật kịp thời với biến động giá đất trên thị trường.
Đề nghị nghiên cứu để có lộ trình thích hợp và có phương án quy định linh hoạt hơn trong trường hợp đến thời hạn ngày 1/1/2026 vẫn chưa hoàn thành được việc xây dựng Bảng giá đất hàng năm, nhất là đối với các địa phương có điều kiện khó khăn, không có nhiều dữ liệu để xây dựng bảng giá đất.
Đồng thời, lưu ý quy trình điều chỉnh, sửa đổi cần quy định phù hợp để bảo đảm tính khả thi. Bên cạnh đó, đề nghị nghiên cứu quy định rõ về nội hàm của việc xây dựng bảng giá đất theo vị trí để phân biệt với giá đất cụ thể và cách xác định “vùng giá trị”, “thửa đất chuẩn”; nghiên cứu bổ sung quy định về Hội đồng nhân dân cấp tỉnh “quyết định và kiểm tra, giám sát việc thực hiện giá đất”.
Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, cân nhắc quy định hàng năm ban hành hệ số điều chỉnh giá đất, trong mỗi năm áp dụng bảng giá và hệ số điều chỉnh, đối với các khu vực có biến động 20% trở lên thì điều chỉnh hệ số điều chỉnh.
