- Vụ thất thoát 184 tỷ đồng tại Ngân hàng Đông Á: Cựu Tổng giám đốc Trần Phương Bình vắng mặt tại tòa
- Cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng Đông Á bị phạt thêm 10 năm tù
- Hoãn xử vụ cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng
Các bị can bị truy tố trong vụ án này là Trần Phương Bình (SN 1959), Phùng Ngọc Khánh (SN 1963) - cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP M&C; Nguyễn Đức Tài (SN 1968) - cựu Giám đốc DAB Sở giao dịch; Nguyễn Thị Ngọc Vân - cựu Phó Tổng giám đốc DAB.
Tiếp đến là Nguyễn Văn Thuận (SN 1959) - cựu Phó giám đốc Sở giao dịch DAB; Vũ Thị Thanh Hoa (SN 1981) - cựu Trưởng phòng Tín dụng khách hàng doanh nghiệp DAB; Nguyễn Chí Công (SN 1979) - cựu Phó phòng Tín dụng khách hàng doanh nghiệp DAB và Trần Hoài Ân (SN 1985) - cựu cán bộ Phòng Tín dụng khách hàng doanh nghiệp DAB.
 |
Cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á Trần phương Bình (bên phải). |
Hồ sơ vụ án thể hiện, quá trình điều hành DAB, từ 2007-2013, Trần Phương Bình thực hiện nhiều hành vi, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân hàng. Cơ quan tố tụng giải quyết vụ án qua 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1, bị can Bình và các đồng phạm đang phải chấp hành án phạt tù. Còn giai đoạn 2, liên quan trực tiếp đến 7 khoản vay của nhóm Công ty M&C khiến DAB thiệt hại hơn 5.000 tỷ đồng.
Cáo trạng thể hiện, nhóm M&C gồm 5 pháp nhân là Công ty Ngôi sao, Công ty Liên Phát, Công ty Phát Vạn Hưng, Công ty Biển Bạc và Công ty Minh Quân.
Khi các khoản vay đã đến hạn và nguồn tài chính cạn kiệt, Phùng Ngọc Khánh đã trao đổi với Trần Phương Bình sử dụng nhóm doanh nghiệp trên đứng tên vay tiền tại DAB để trả nợ.
Bị can Bình đồng ý và yêu cầu Khánh thế chấp quyền sử dụng đất diện tích 62.044,82m2, thuộc dự án 7,6ha tại phường An Phú, quận 2, TPHCM, thống nhất giá trị của tài sản này là 2.100 tỷ đồng.
Để chứng minh mục đích sử dụng vốn vay và hợp tác tài sản bảo đảm chung cho 5 khoản vay, Khánh lập khống hợp đồng chuyển giao khu đất trên cho Công ty Liên Phát, chỉ đạo các giám đốc “hờ” lập khống hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa các công ty trong nhóm M&C.
Trong khi đó, bị can Bình chỉ đạo các cán bộ DAB tiếp nhận hồ sơ và tài sản đảm bảo mà không phải thẩm định tài sản và phương án kinh doanh.
DAB sau đó giải ngân 1.680 tỷ đồng đối với 5 hợp đồng vay vốn cho nhóm M&C. Thực tế, sau khi được giải ngân, các pháp nhân này đã dùng để trả nợ cho các khoản vay của Công ty CP M&C…
Kết quả xác minh về tài sản đảm bảo thể hiện, chủ đầu tư khu đất 7,6ha là Công ty TNHH Đại Tín. Năm 2008, Công ty Đại Tín ký biên bản thỏa thuận hợp tác đầu tư với Công ty CP M&C để thực hiện dự án trên. Năm 2010, dự án đã được UBND TPHCM chấp thuận về nguyên tắc thực hiện.
Tuy nhiên do quá thời hạn thực hiện dự án, năm 2016, UBND TPHCM đã ban hành công văn thu hồi dự án trên và giao cho Công ty Phát Tiến thuê đất. Vì vậy, Công ty CP M&c không có quyền đầu tư dự án này.
Kết quả điều tra cũng xác định, Công ty Đại Tín không đồng ý cho Công ty CP M&C thế chấp dự án và không biết việc Công ty CP M&C ký hợp đồng với các công ty khác.
Theo kết luận định giá tài sản thì chỉ có 41.961m2 đất là đáp ứng điều kiện về thế chấp, bảo lãnh, tương ứng với giá trị gần 80 tỷ đồng. Ngoài ra, các khoản vay trên không có tài sản đảm bảo nào khác, khách hàng vay không có hoạt động kinh doanh và cũng không có khả năng tài chính.
Tính đến nay, dư nợ của 5 khoản vay trên khiến ngân hàng thiệt hại hơn 5.055 tỷ đồng (gồm nợ gốc và lãi).
Ngoài hành vi trên, cơ quan tố tụng còn làm rõ việc Trần Phương Bình cho Công ty CP M&C vay hơn 146 tỷ đồng trái quy định, khiến DAB thiệt hại hơn 462 tỷ đồng.
Cụ thể, năm 2009, để xoay vốn cho Công ty CP M&C, Phùng Ngọc Khánh phải tìm nguồn vốn vay tại Ngân hàng An Bình với hình thức phát hành trái phiếu. Khánh đã nhờ Bình chỉ đạo DAB phát hành thư bảo lãnh thanh toán trái phiếu để gửi Ngân hàng An Bình.
Trị giá bảo lãnh tối đa là 120 tỷ đồng, thời hạn 3 năm, tài sản đảm bảo là hơn 2,6 triệu cổ phần Công ty CP Địa ốc Sài Gòn M&C, thuộc sở hữu Công ty CP M&C. Khi đến hạn thanh toán trái phiếu, Công ty CP M&C không có tiền trả nên DAB phải cho vay bắt buộc.
Theo Viện kiểm sát, Công ty CP M&c không đủ điều kiện phát hành trái phiếu. Việc phát hành trái phiếu và đề nghị DAB bảo lãnh thực tế chỉ là phương thức để vay vốn ngân hàng. Công ty CP M&C không sử dụng tiền thu được để đầu tư dự án mà để trả nợ và dùng vào mục đích khác.
Việc Trần Phương Bình và các cán bộ DAB phê duyệt, phát hành thư bảo lãnh thanh toán là vi phạm Điều 4 Nghị định số 52/2006/NĐ-CP ngày 19/5/2006 của Chính Phủ về điều kiện phát hành trái phiếu.
Trong vụ án này, bà Châu Thị An Bình - Phó giám đốc Phòng Sản phẩm dịch vụ - Khối Khách hàng doanh nghiệp DAB là người lập tờ trình bảo lãnh thanh toán trái phiếu cho Công ty CP M&C để trình Bình ký.
Quá trình điều tra, bà Bình đã xuất cảnh ra nước ngoài trước khi khởi tố vụ án giai đoạn 1. Kết quả điều tra chưa làm rõ hành vi, trách nhiệm của bà Bình nên cơ quan điều tra tách hành vi của người phụ nữ này để xem xét, xử lý sau.
Trước vụ án này, cựu Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Đông Á đã bị xử lý ở nhiều vụ án khác nhau cũng liên quan đến hoạt động ngân hàng với tổng mức án phải chấp hành chung là tù chung thân.
