- Bồi thường bằng đất phải có giá trị tương đương với đất thu hồi
- Bỏ khung giá đất, định giá đất phù hợp với giá thị trường
Cũng theo Đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn Hà Nội), theo số liệu thống kê có tới 90% khiếu nại hành chính được giải quyết, 50% tranh chấp về dân sự liên quan đến đất đai.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nhiều quy định cửa Luật Đất đai hiện đã lỗi thời. Cụ thể, cơ chế về giá chưa phù hợp, không đầy đủ, chồng chéo, giá bồi thường quá thấp. Trong khi đó chênh lệch giữa giá kinh doanh dự án và dự án đền bù, giá giữa thành phố nông thôn, giữa thành phố và các tỉnh lân cận quá lớn. Giá bồi thường khi thu hồi đất giữa thành thị và nông thôn khá bất cập.
Ngoài nội dung trên, theo đại biểu, cơ chế quản lý đất đai chưa phù hợp, chưa có hướng dẫn cụ thể về phương thức thu hồi. Việc cấp, thu hồi “sổ đỏ” cũng phát sịnh nhiều vướng mắc. “Có nơi hai nhà sát nhau nhưng có nhà được cấp “sổ đỏ”, nhà bên cạnh lại không dẫn đến khiếu kiện kéo dài” - Đại biểu Chính nêu ví dụ.
 |
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn Hà Nội) phát biểu thảo luận |
Bên cạnh đó, các quyết định hành chính của Nhà nước về cấp, thu hồi đất có nhiều hạn chế, nơi thu hồi đất xong để cỏ mọc, nơi dân lại không có đất ở, canh tác… Nhận thức của người dân về pháp luật còn chưa đầy đủ. Công tác giải quyết các vấn đề thừa kế, mốc giới chưa chặt chẽ. Đó là nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất đai kéo dài liên miên chưa có hồi kết.
Đóng góp ý kiến và Dự án Luật Đất đai sửa đổi, Đại biểu Chính nêu quan điểm, về bồi thường tái định cư, Dự thảo nêu ra một trong các nguyên tắc bồi thường đất đai khi nhà nước thu hồi là phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc hơn chỗ cũ.
“Thực tế điều này khó thực hiện do nhu cầu người dân cao, luôn mong muốn diện tích lớn hơn diện tích thu hồi công với các điều kiện về sinh kế khác… Do vậy, việc nêu ra tiêu chí đánh giá bằng hoặc hơn rất khó, dễ gây khiếu kiện” - Đại biểu Chính nhận định.
Ngoài ra, quy định bồi thường thiệt hại nhà ở, công trình xây dựng trên đất khi nhà nước thu hồi bằng giá trị xây dựng mới cũng khó khả thi, vì nội thất mỗi nhà là khác nhau. Do vậy, theo Đại biểu, quy định này nên sửa lại cho hợp lý.
Về lập và thực hiện dự án tái định cư, Dự thảo đưa ra tiêu chí hạ tầng khu tái định cư phải đảm bảo các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (trường học, y tế…). Thực tế, ở địa phương quỹ đất rất nhỏ, với dự án nhỏ sẽ không thể đáp ứng đủ các điều kiện này. Người dân có thể vin vào lý do này để không di chuyển đến khu tái định cư. Do đó, Đại biểu Chính đề xuất cần xem xét quy định cho phù hợp với thực tế, giảm khiếu kiện tranh chấp về đất đai.
