- [ẢNH] Những hình ảnh ít người biết về cách ly xã hội tại Nam Phi giữa dịch Covid-19
- Giải mã lý do Nam Phi quyết định từ bỏ vũ khí hạt nhân
- Gia tăng bạo lực nhằm vào người nước ngoài ở Nam Phi
 |
Hai nhà sáng lập hệ thống báo động Ntsako Mgiba và Ntandoyenkosi Shezi |
Ý tưởng thôi thúc vì nạn trộm cắp vặt
Một ngày vào năm 2016, Ntsako Mgiba đang ngủ tại nhà dì của mình ở eMalahleni ở tỉnh Mpumalanga, Nam Phi thì trộm đột nhập và lấy đi máy tính xách tay, điện thoại thông minh và các công nghệ khác trị giá hàng trăm USD. Sáng hôm sau, Mgiba lần theo dấu chân bọn trộm và phát hiện, nhà của dì mình không phải là mục tiêu duy nhất. Họ đã trình báo cảnh sát ngay chiều hôm đó nhưng khả năng tìm thấy được đồ mất trộm dường như là con số 0.
Tội phạm là một thực tế cuộc sống trên khắp Nam Phi. Nhưng trong khi những cư dân giàu có hơn được tiếp cận với một trong những ngành công nghiệp an ninh tư nhân lớn nhất thế giới (trung bình nếu cảnh sát là một người thì lực lượng nhân viên an ninh là 2,57 người) thì những cộng đồng nghèo hơn giống như ở eMalahleni, một thị trấn dẫn đầu cả nước về các vụ đột nhập ăn trộm, lại “tay không” chống đỡ.
“Ở những nơi có cuộc sống khá giả hơn, người ta có các hệ thống an ninh công nghệ cao, hàng rào điện, thanh chống trộm và các đơn vị phản ứng vũ trang 24/24h nhưng khu vực này, người dân nghèo phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày làm sao có thể trang trải các thứ đó”, Mgiba nói, giải thích rằng một số công ty an ninh lớn đã cố gắng tham gia thị trường nhưng không thành công.
Thời điểm đó, Mgiba đang theo học ngành kỹ thuật tại Đại học Cape Town. Anh cứ suy nghĩ mãi về vấn đề này. “Không có hệ thống báo động là một chuyện, nhưng chúng tôi cũng không được kết nối với cộng đồng của mình. Tôi vẫn nghĩ rằng liệu có cách nào đó để khi vụ trộm đầu tiên xảy ra, những người còn lại trong khu phố sẽ được thông báo”, Mgiba nói.
Nhiều tuần sau, dì của Mgiba gọi điện kể rằng bọn trộm còn quay lại và lấy đi nhiều hơn. Điều đó thôi thúc Mgiba và người bạn cùng phòng, sinh viên tài chính Ntandoyenkosi Shezi phải làm gì đó để giải quyết nạn trộm vặt này. Họ nhanh chóng phát hiện ra rằng không có thiết bị nào trên thị trường dành cho những nơi điện lúc có lúc không, wifi không phổ biến và nhiều ngôi nhà thậm chí không có địa chỉ.
 |
Jonga là công nghệ thông minh, chi phí thấp, đúng kiểu châu Phi |
Giải pháp sáng tạo và tầm nhìn xa hơn
Nhưng cuối cùng, Jonga - hệ thống báo động cộng đồng sáng tạo do Mgiba và Shezi đã ra mắt vào đầu năm nay. Nó là sự kết hợp giữa cảm biến chuyển động không dây có thời lượng pin 6 tháng và còi báo động 100 decibel với một ứng dụng Android gửi tin nhắn văn bản đến 5 địa chỉ liên hệ được chọn trước khi báo động được kích hoạt.
“Chúng tôi tin rằng một cộng đồng được kết nối là một cộng đồng được bảo vệ. Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là khuyến khích cộng đồng chăm sóc lẫn nhau, đề phòng lẫn nhau”, anh Shezi nói. Hệ thống này dựa vào các cộng đồng thân cận nhưng cũng tích hợp ứng dụng bảo mật Namola cho phép liên kết với các dịch vụ khẩn cấp. “Tôi không biết bí quyết của Namola là gì nhưng cảnh sát thực sự phản hồi với các cuộc gọi của họ”, Mgiba bật mí.
Nokululeko Msibi là một trong những khách hàng đầu tiên. Cô đã cài đặt hệ thống trong cửa hàng của mình ở Mpumalanga. “Chuông báo rất tuyệt. Chúng tôi cảm thấy được bảo vệ và nó có giá cả phải chăng”. Thiết bị này có giá 500 rand (khoảng 30 USD) và có một khoản phí hàng tháng là 80 rand (4,8 USD). “Tôi chắc chắn sẽ đăng ký lắp Jonga tại nhà mình”, nữ khách hàng này nói.
Jonga, có nghĩa là “nhìn” trong tiếng Xhosa, ra mắt chỉ vài tuần trước khi đại dịch Covid-19 tấn công. Do quy định giãn cách xã hội chặt chẽ để phòng ngừa dịch bệnh, Mgiba và Shezi buộc phải xoay chuyển chiến lược của họ. “Thay vì đi gõ cửa từng nhà, chúng tôi hiện đang hợp tác với các tổ chức và triển khai cộng đồng”. Coca-Cola đã lắp đặt các thiết bị Jonga trong các container vận chuyển trên khắp Nam Phi và các tổ chức phi chính phủ đã đề nghị tài trợ cho các đơn vị trong cộng đồng.
Ngoài đại dịch Covid-19, thách thức lớn hơn của Jonga là mở rộng quy mô sản phẩm ở những nơi mà tội phạm bạo lực và trộm cắp đã trở thành đặc hữu. Nhà đầu tư Mark Forrester, người có cổ phần trong một giải pháp bảo mật dựa trên công nghệ khác, bị ấn tượng bởi “sự ngây thơ trong kinh doanh lạc quan” và sự thấu hiểu thị trường cũng như cuộc sống người dân địa phương của hai thanh niên trẻ sáng lập Jonga. Ông cho rằng, giải pháp sáng tạo của họ đã gây ngạc nhiên cho nhiều người kinh doanh lâu năm. “Cộng đồng là kết cấu xã hội của các thị trấn nhỏ. Công nghệ thông minh, chi phí thấp, đúng kiểu châu Phi có thể giành thắng lợi ở những cộng đồng này”, ông Mark Forrester nói.
Mgiba và Shezi có tầm nhìn xa hơn là đưa sản phẩm của mình ra khắp lục địa châu Phi dù biết rằng đây là một chặng đường dài. Nhà đầu tư Forrester cho rằng, họ có “một tương lai rất lớn và sẽ có sức ảnh hưởng” với điều kiện họ vẫn có thể “tập trung vào nhu cầu, sắc thái văn hóa và sự nhạy cảm về giá cả của người dân ở các thị trường mới nổi”.
“Giải pháp sáng tạo của hệ thống báo động Jonga đã gây ngạc nhiên cho nhiều người kinh doanh lâu năm. Cộng đồng là kết cấu xã hội của các thị trấn nhỏ. Công nghệ thông minh, chi phí thấp, đúng kiểu châu Phi có thể giành thắng lợi ở những cộng đồng này”
