Là một trong những đô thị vệ tinh phía Tây Nam của đô thị trung tâm Hà Nội, Xuân Mai được định hướng phát triển thành đô thị dịch vụ - công nghiệp hỗ trợ phát triển tiểu thủ công nghiệp, hệ thống làng nghề của địa phương với 9 khu vực không gian cảnh quan, 6 khu quy hoạch để kiểm soát phát triển. Ngoài ra, đây cũng chính là cửa ngõ giao thông phía Tây Hà Nội giao thương với các tỉnh phía Tây Bắc; là đô thị đại học với trung tâm giáo dục đào tạo cấp vùng và là đô thị sinh thái dựa trên cảnh quan thiên nhiên hiện có.
Khu vực trọng tâm chính của đô thị là hai điểm trung tâm của hai cực phát triển đô thị Xuân Mai gồm thị trấn hiện hữu và khu vực giữa núi Thoong và sông Bùi. Tại khu vực đô thị cũ cải tạo tập trung tạo lập không gian trọng tâm tại điểm giao cắt giữa tuyến Quốc lộ 6 và trục trung tâm, đây là điểm trung chuyển, tập trung các đầu mối giao thông, đồng thời là điểm giao cắt của 2 tuyến đường sắt đô thị, tại đây phát triển các dịch vụ công cộng.
