- Hà Nội: Cắt giảm chi phí, tăng lương cho công nhân môi trường
- Thanh toán một lần lương hưu tháng 2,3 năm 2018
- Đề xuất thay đổi cách tính thang, bảng lương
Thông tin từ Bộ LĐ-TB&XH cho biết, cơ quan này đang dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 49/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương.
Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất sửa đổi quy định về tiền lương, thu hẹp khoảng cách giữa các bậc lương, xây dựng thang bảng lương dựa trên năng suất công việc thay vì thâm niên như hiện nay.
Trao quyền chủ động cho doanh nghiệp
Theo các chuyên gia, chính sách tiền lương hiện nay đang gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt đối với những ngành sử dụng nhiều lao động như: dệt may, da giày.
Thừa nhận thực tế trên, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, nguyên tắc khoảng cách giữa các bậc lương ít nhất 5% (quy định trong Nghị định số 49/2013/NĐ-CP) đã ảnh hưởng đến chính sách lương, cấu trúc thang, bảng lương của doanh nghiệp, không phù hợp với cơ chế thị trường.
Nhiều doanh nghiệp xây dựng thang bảng lương theo thâm niên, để bảo đảm khoảng cách ít nhất 5%, dẫn đến không khuyến khích trả lương theo công việc mà trả theo thâm niên.
Người có thâm niên thì được trả lương cao, chi phí đóng bảo hiểm xã hội cao. Nghĩa là, người lao động cùng làm một công việc nhưng doanh nghiệp phải trả lương, chi phí bảo hiểm cho người lao động làm 15 - 20 năm cao gấp 2 - 3 lần người mới vào làm việc. Thực trạng này dẫn đến doanh nghiệp không muốn sử dụng lao động có nhiều thâm niên, tìm nhiều cách để sa thải lao động để tuyển lao động mới.
Chính sách tiền lương hiện hành đang gây khó khăn cho doanh nghiệp (Ảnh minh họa)
Để khắc phục tồn tại trên, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất 2 phương án sửa đổi quy định hiện hành. Phương án 1: Quy định mang tính chất định tính để doanh nghiệp và công đoàn cơ sở thương lượng, xác định giá trị cụ thể (bỏ quy định 5%) tiền lương để dựa trên độ phức tạp quản lý, cấp bậc công việc hoặc chức danh đòi hỏi. Khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương liền kề phải bảo đảm khuyến khích người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm, phát triển tài năng. Phương án này có ưu điểm tăng quyền tự chủ cho doanh nghiệp nhưng có nhược điểm doanh nghiệp ép tiền lương của người lao động ở mức thấp.
Phương án 2: Vẫn quy định khoảng cách mang tính định lượng, nhưng giảm mức từ 5% xuống 3% để tính tới bãi bỏ quy định này. Phương án này có ưu điểm Nhà nước vẫn tạo ra sàn thấp nhất để tránh tình trạng doanh nghiệp ép tiền lương của người lao động ở mức thấp, nhưng có nhược điểm hạn chế quyền chủ động của doanh nghiệp trong việc xây dựng thang lương, bảng lương.
Chưa đủ cơ chế để thực hiện
Bộ LĐ-TB&XH cho biết, căn cứ các điều kiện thị trường lao động, năng lực của công đoàn cơ sở, sức ép việc làm hiện nay cơ quan soạn thảo nghiêng về lựa chọn phương án 2.
Bàn về việc sửa đổi phương pháp trả lương theo hướng thu hẹp khoảng cách chênh lệch hay xóa bỏ khoảng cách định lượng giữa các bậc lương ông Lê Đình Quảng, Phó ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng cả hai phương án trên đều còn nhiều bất cập.
Theo ông Lê Đình Quảng, chủ trương đề xuất trả lương gắn với hiệu quả công việc, giảm dần tiến tới xóa bỏ sự can thiệp của Nhà nước vào việc xây dựng thang bảng lương cần đặt ra nhưng chưa thể thực hiện ngay.
Lý giải điều này, ông Lê Đình Quảng cho rằng, hiện nay tiền lương của đa số người lao động còn rất thấp nên khoảng cách 5% không phải là cao. Nếu tỷ lệ giãn cách giữa các bậc lương giảm xuống mức 3% thì mỗi lần doanh nghiệp tăng lương, thì thu nhập của người lao động tăng không đáng kể.
Trong bối cảnh năng lực thương lượng về lương của người lao động còn yếu, vai trò công đoàn cơ sở chưa đủ mạnh, không thể ngay lập tức bỏ vai trò quản lý của Nhà nước và làm như vậy có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.
