Cuối tháng 4-2009, thông qua anh Quang, anh Mai đã gặp Trần Mạnh Trung (SN 1975), trú tại xã Thọ An, huyện Đan Phượng, Hà Nội, là bạn Quang để trao đổi về việc ký kết hợp đồng xuất khẩu than sang Trung Quốc. Sau đó, Trung, Mai và Quang nhiều lần gặp nhau để bàn bạc. Trung nói với anh Mai: có thể lo được hợp đồng, nhưng để làm được thủ tục ký hợp đồng, Trung yêu cầu anh Mai phải đưa trước 200.000 USD. Anh Mai đồng ý. Ngày 29-4-2009, tại quán cà phê Nắng Sài Gòn trên đường Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội, anh Mai nhờ anh Quang đưa cho Trung 5.000 USD. Tiếp đó, ngày 4-5-2009, tại Làng Quốc tế Thăng Long (nhà chị gái anh Mai thuộc quận Cầu Giấy), anh Mai đưa tiếp cho Trung 20.000 USD, có sự chứng kiến của anh Quang. Chiều cùng ngày, Trung, anh Mai và anh Quang cùng đến hiệu vàng ở số 8 Tạ Hiện, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tại đây, anh Mai đã viết giấy nhận 3 tỷ đồng là tiền do em trai anh Mai là Như Anh Dương chuyển từ Quảng Ninh lên. Sau khi nhận tiền, anh Mai đã đưa luôn cho Trung lo ký kết hợp đồng xuất khẩu than sang Trung Quốc như đã thỏa thuận. Khoảng giữa tháng 6-2009, anh Mai mượn xe ôtô nhãn hiệu Lexus LS460L BKS 14N-6686 của anh Đinh Văn Cương (ở Yên Hưng, Quảng Ninh) đi Hà Nội giải quyết công việc. Cùng thời gian này, Trung lại giới thiệu Hoàng Ngọc Thanh nhà ở phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (là bạn Trung) với anh Mai và nói: Thanh cùng Trung sẽ lo ký được hợp đồng mua than trên. Trung và Thanh yêu cầu anh Mai đưa tiếp 100.000 USD. Do anh Mai không còn tiền nên đã nhờ Nguyễn Chí Thắng trú tại phường Khâm Thiên, quận Đống Đa, Hà Nội cầm cố chiếc xe ô tô Lexus để vay nóng 1,5 tỷ đồng đưa cho Thanh.
Sau khi nhận số tiền trên, Trung và Thanh nhiều lần hứa hẹn với anh Mai là sắp ký được hợp đồng than sang Trung Quốc. Trong thời gian này, anh Đinh Văn Cương có gặp Trung, Thanh và Mai ở Hà Nội. Biết Trung và Thanh đang lo ký hợp đồng than, anh Cương trao đổi với anh Mai xin được góp tiền để chung hợp đồng xuất khẩu than. Ngay sau đó, anh Cương đã 2 lần gửi tiền cho anh Mai với tổng số tiền là 700 triệu đồng. Qua một thời gian chờ đợi cũng như một số lần tiếp xúc với Trung và Thanh, anh Cương nghi ngờ Trung và Thanh không có khả năng ký hợp đồng xuất khẩu than nên anh Cương đã yêu cầu anh Mai trả lại tiền. Anh Mai đã đòi tiền Thanh. Thanh đã trả lại anh Mai số tiền 1,15 tỷ đồng, còn lại 350 triệu đồng anh Mai đồng ý cho Thanh trả lại sau. Căn cứ vào những tài liệu điều tra, cơ quan CSĐT đã khởi tố bị can, ra lệnh bắt tạm giam Trần Mạnh Trung. Tại cơ quan điều tra, Trung khai nhận: Trung không có mối quan hệ với ai trong Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản Việt Nam, nhưng vẫn hứa hẹn giúp anh Như Ban Mai lo việc ký kết hợp đồng xuất khẩu than sang Trung Quốc. Trung thừa nhận có nói với anh Mai phải đặt cọc 200.000 USD và đã nhận 5.000 USD của anh Mai do anh Quang đưa. Trung còn khai, việc anh Thanh nhận 1,5 tỷ do anh Mai đưa là mối quan hệ làm ăn riêng giữa hai người, không liên quan đến việc thỏa thuận mua, bán than giữa Trung và anh Mai… Đối với Như Ban Mai có hành vi mượn xe ôtô của anh Đinh Văn Cương sau đó đem cầm cố cho ông Ngô Doãn Cử để vay tiền nhưng không có ý thức chiếm đoạt ôtô, mặc khác việc vay mượn cầm cố đã được thanh toán đầy đủ nên cơ quan điều tra không đề cập xử lý. Với trường hợp anh Hoàng Ngọc Thanh có hành vi nhận tiền của anh Mai 1,5 tỷ đồng nhưng ngay sau khi không thực hiện được cam kết đã tự nguyện trả lại hết cho anh Mai nên hành vi không cấu thành tội phạm. Sau hơn một năm thu thập tài liệu, củng cố hồ sơ, cơ quan điều tra đã có đủ cơ sở nhận định kẻ lừa đảo trong vụ án chính là Trần Mạnh Trung. Với thủ đoạn gian dối, hứa hẹn giúp anh Như Ban Mai ký kết hợp đồng xuất khẩu than với Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản Việt Nam, Trung đã chiếm đoạt tổng cộng 3,7 tỷ đồng. Việc VKSND TP Hà Nội truy tố bị can Trần Mạnh Trung về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hoàn toàn có căn cứ. Lẽ ra, vụ án được xử sơ thẩm ngày 22-6, tuy nhiên, do hồ sơ vụ án còn một số chứng cứ chưa chặt chẽ, thống nhất nên Hội đồng xét xử đã quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung. Đây là việc làm cần thiết để tòa ra được phán quyết công bằng, khách quan.
