 |
 |
Việc tiếp nhận thêm 5 nhóm nhiệm vụ đòi hỏi Bộ Công an phải tái cơ cấu tổ chức để phù hợp với chức năng mới. Ngày 18/02/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 02/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an (có hiệu lực từ 01/3/2025), trong đó định hướng giảm tầng nấc trung gian, tinh gọn bộ máy để hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện Nghị định này, Bộ Công an đã tiên phong sắp xếp lại công an địa phương từ 3 cấp xuống 2 cấp (chỉ còn công an cấp tỉnh và cấp xã), bãi bỏ cấp trung gian là công an cấp huyện. Nhờ đó, 694 đơn vị công an cấp huyện (tương đương cấp phòng) và 5.916 đội thuộc cấp huyện được cắt giảm, tinh giản đáng kể bộ máy. Đồng thời ở cấp Bộ, tổ chức được tinh gọn thêm khi giảm bớt 01 cục nghiệp vụ và 07 phòng trực thuộc.
Song song với việc cắt giảm cấp trung gian, Bộ Công an thành lập hoặc tổ chức lại các đơn vị chuyên trách để đảm đương nhóm nhiệm vụ mới. Chẳng hạn, Bộ đã công bố thành lập Trung tâm Dữ liệu quốc gia (đơn vị tương đương cấp cục) trực thuộc Bộ Công an, đóng vai trò xây dựng, tích hợp, lưu trữ và điều phối các kho dữ liệu quốc gia. Trung tâm này là hạt nhân triển khai chiến lược dữ liệu, phục vụ Chính phủ số và kinh tế số, đồng thời chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh, an toàn cho hạ tầng dữ liệu quốc gia. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng được giao đại diện chủ sở hữu nhà nước tại Tổng công ty viễn thông Mobifone, nhằm thống nhất quản lý doanh nghiệp trọng yếu trong lĩnh vực viễn thông. Việc tiếp nhận Mobifone giúp Bộ Công an chủ động hơn trong hạ tầng viễn thông phục vụ an ninh, đồng thời tạo điều kiện phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp này với các hệ thống dữ liệu, thông tin mà Bộ quản lý. Tất cả những điều chỉnh về tổ chức nêu trên đã được Bộ Công an triển khai khẩn trương từ đầu năm 2025, bảo đảm bộ máy gọn nhẹ nhưng đủ sức thực thi hiệu quả các nhiệm vụ mới.
 |
Thứ nhất, nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng được chuyển từ Bộ Thông tin & Truyền thông (Bộ TTTT) sang Bộ Công an theo Nghị định 02/2025/NĐ-CP. Ngay trước mốc hiệu lực 1/3/2025, hai Bộ đã tổ chức Lễ bàn giao chức năng đảm bảo an toàn thông tin mạng vào ngày 28/2/2025, với sự tham dự và ký kết biên bản bàn giao của Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng và Thứ trưởng Bộ TTTT Phạm Đức Long.
 |
Theo nội dung bàn giao, Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ 10 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực này, bao gồm: cấp mới, gia hạn, sửa đổi giấy phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng; cấp phép nhập khẩu sản phẩm an toàn thông tin mạng; và cấp giấy chứng nhận tên định danh. Đây vốn là các thủ tục trước đây do Cục An toàn thông tin (Bộ TTTT) thực hiện, nay được chuyển giao để Bộ Công an thống nhất quản lý.
Bộ Công an đã giao Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao (A05) trực tiếp triển khai nhiệm vụ quản lý an toàn thông tin mạng từ 01/3/2025. Cục A05 vốn phụ trách an ninh mạng, nay tích hợp thêm chức năng đảm bảo an toàn thông tin, qua đó thống nhất đầu mối bảo vệ không gian mạng quốc gia. Trong quá trình chuẩn bị, Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ với Bộ TTTT để tiếp nhận nhân sự, quy trình, hệ thống phần mềm và tài liệu liên quan. Các cán bộ, công chức của Bộ TTTT chuyên trách lĩnh vực này cũng được tạo điều kiện chuyển sang Bộ Công an, nhanh chóng thích nghi môi trường mới và phát huy chuyên môn. Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ ngày 01/3/2025, mọi hoạt động bảo đảm an toàn thông tin mạng được vận hành thông suốt, không để trống địa bàn hay gián đoạn công việc, đồng thời không ảnh hưởng đến giao dịch bình thường của người dân, doanh nghiệp cũng như các cam kết quốc tế về an toàn thông tin.
Một nhiệm vụ trọng tâm Bộ Công an giao cho Cục A05 sau tiếp nhận là rà soát, đánh giá hệ thống văn bản pháp luật về an ninh mạng và an toàn thông tin để đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung, hợp nhất các quy định chồng chéo. Thực hiện chỉ đạo này, Cục A05 đã tiến hành tổng rà soát và nhận diện khoảng 54 văn bản quy phạm pháp luật (trong đó có 10 luật, 16 nghị định, 1 quyết định của Thủ tướng và 27 thông tư) cần điều chỉnh cho phù hợp tình hình mới. Đáng chú ý, Bộ Công an đã đề xuất hợp nhất Luật An toàn thông tin mạng 2015 và Luật An ninh mạng 2018 thành Luật An ninh mạng (sửa đổi) năm 2025, nhằm thống nhất hành lang pháp lý theo hướng tập trung đầu mối quản lý về Bộ Công an. Việc hợp nhất này sẽ xóa bỏ bất cập do hai luật riêng biệt trước đây được soạn thảo bởi hai cơ quan khác nhau, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức phát triển không gian số dưới sự quản lý thống nhất. Có thể nói, với việc nhận nhiệm vụ an toàn thông tin mạng, Bộ Công an đã kết hợp chặt chẽ giữa triển khai tổ chức thực hiện và hoàn thiện pháp luật, bảo đảm công tác bảo vệ an ninh mạng quốc gia được tập trung, thống nhất và hiệu quả hơn.
Thứ hai, từ ngày 1/3/2025, nhiệm vụ bảo đảm an ninh hàng không chính thức do Bộ Công an chỉ đạo tổ chức thực hiện. Trước đây, chức năng này thuộc Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) thông qua Cục Hàng không Việt Nam, nay được chuyển giao sang lực lượng Công an với mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý và góp phần củng cố an ninh quốc gia trong lĩnh vực hàng không. Bộ Công an đã khẩn trương phối hợp với Bộ GTVT tổ chức bàn giao nhiệm vụ an ninh hàng không đồng bộ từ Trung ương tới địa phương, thành lập lực lượng an ninh hàng không trong ngành Công an.
Cụ thể, tại cấp Bộ, Cục Quản lý xuất nhập cảnh (QLXNC) thuộc Bộ Công an được giao tiếp nhận và thực hiện chức năng quản lý nhà nước về bảo đảm an ninh hàng không. Cục QLXNC đồng thời trực tiếp cung cấp dịch vụ bảo đảm an ninh tại các cảng hàng không, sân bay và cơ sở xử lý hàng hóa, bưu gửi đưa lên tàu bay. Ở địa phương, Phòng QLXNC Công an 17 tỉnh, thành phố có sân bay được tổ chức lại, thành lập các Đội An ninh hàng không để giám sát và trực tiếp thực hiện kiểm soát an ninh tại địa bàn mình. Bộ Công an cũng quyết định thành lập Trung tâm An ninh hàng không quốc gia trực thuộc Cục QLXNC (trên cơ sở tổ chức, sắp xếp lại Phòng An ninh trên không trước đây) để điều hành thống nhất công tác cung cấp dịch vụ an ninh hàng không trên toàn quốc. Trung tâm này đóng vai trò đầu mối, hướng dẫn nghiệp vụ cho lực lượng an ninh hàng không tại các sân bay lớn như Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất, Phú Quốc... đảm bảo tuân thủ đầy đủ pháp luật trong nước và tiêu chuẩn quốc tế (ICAO, IATA) về an ninh hàng không.
 |
Quá trình tiếp quản, Bộ Công an đặc biệt chú trọng đảm bảo vận hành liên tục, không đứt gãy chuỗi an ninh hàng không. Ngay trong lễ bàn giao, Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng nhấn mạnh yêu cầu “không để trống lĩnh vực, địa bàn”, không làm ảnh hưởng đến hoạt động bay dân dụng bình thường. Bộ Công an và Bộ GTVT đã phối hợp “trao đổi thống nhất, đồng thuận các nội dung, hình thức, phương pháp bàn giao, tiếp nhận” ở mọi cấp, cùng nghiên cứu, bố trí đủ cán bộ, nhân viên cho các vị trí công tác để việc tiếp quản diễn ra thông suốt, không bị ngắt quãng, bỏ trống bất kỳ khâu nào. Về trang thiết bị, phương tiện, tài chính phục vụ nhiệm vụ, Bộ Công an cũng làm việc chặt chẽ với Bộ GTVT và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước (đơn vị quản lý Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam – ACV) nhằm tiếp nhận nguyên trạng hệ thống máy móc, cơ sở vật chất hiện có tại các sân bay. Nhờ sự chuẩn bị này, sau khi tiếp nhận, lực lượng công an đã triển khai công tác an ninh hàng không “chặt chẽ, hiệu quả; đảm bảo hoạt động hàng không diễn ra liên tục, an toàn, thông suốt”. Thống kê cho thấy không có sự cố gián đoạn hay xáo trộn nào trong luồng hành khách, hàng hóa; các tiêu chuẩn an ninh được duy trì nghiêm ngặt, thậm chí cải thiện. Đoàn thanh tra Cục An ninh Vận tải Hoa Kỳ (TSA) khi kiểm tra hai sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất vào cuối tháng 3/2025 đã đánh giá cao công tác bảo đảm an ninh hàng không của Việt Nam, ghi nhận nhiều khuyến nghị từ đợt đánh giá năm 2024 đã được khắc phục tốt.
Đặc biệt, việc Công an tiếp quản an ninh hàng không đã mang lại một số cải tiến nâng cao trải nghiệm hành khách. Tại sân bay Tân Sơn Nhất, lực lượng Công an cửa khẩu đã điều chỉnh quy trình kiểm tra an ninh: sau khi hành khách hoàn tất thủ tục xuất cảnh, sẽ bỏ khâu kiểm tra hộ chiếu tại điểm soi chiếu an ninh mà chỉ tập trung kiểm tra người và hành lý. Cải tiến này giúp giảm bớt một bước thủ tục, rút ngắn thời gian xếp hàng ở khu vực soi chiếu quốc tế. Bên cạnh đó, Công an cửa khẩu cũng bố trí cán bộ thường trực 24/24h tại các chốt kiểm tra an ninh nội địa để kịp thời giám sát, hỗ trợ hành khách, đồng thời phối hợp cùng lực lượng kiểm soát quân sự và cảnh sát cơ động tuần tra bảo vệ vòng ngoài sân bay khi có sự kiện quan trọng. Nhờ vậy, an ninh tại các sân bay vẫn được đảm bảo tuyệt đối ngay cả trong các dịp cao điểm lễ hội, sự kiện quốc tế hoặc chuyến bay chuyên cơ của lãnh đạo cấp cao thăm Việt Nam. Bộ Công an cũng đã ban hành 13 thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực an ninh hàng không (Quyết định số 1211/QĐ-BCA ngày 28/2/2025) để tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho lực lượng mới tiếp quản thực hiện nhiệm vụ.
Thứ ba, một trong những nhiệm vụ xã hội phức tạp chuyển giao về Bộ Công an là quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện. Trước đây mảng công tác này thuộc Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội (LĐTBXH) và UBND các tỉnh, thành, nay được giao cho lực lượng Công an đảm trách nhằm siết chặt kỷ cương và nâng cao hiệu quả phòng chống ma túy. Ngày 26/2/2025, Bộ Công an đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc với UBND các địa phương để thống nhất phương án chuyển giao nhiệm vụ từ ngành LĐTBXH sang Công an từ ngày 1/3/2025, do Bộ trưởng Lương Tam Quang chủ trì với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Văn Hồi và lãnh đạo nhiều bộ, ngành liên quan. Ngay tại hội nghị này, hai bên đã ký biên bản chuyển giao chức năng quản lý công tác cai nghiện và sau cai nghiện ma túy từ Bộ LĐTBXH sang Bộ Công an, làm cơ sở pháp lý cho việc tiếp nhận trên toàn quốc.
 |
Theo đề án được Bộ Công an phê duyệt (Quyết định số 984/QĐ-BCA ngày 21/2/2025), Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (CSĐT tội phạm ma túy) được giao nhiệm vụ tham mưu và quản lý nhà nước lĩnh vực này ở cấp Bộ. Ở công an cấp tỉnh, Phòng CSĐT tội phạm ma túy chịu trách nhiệm trực tiếp quản lý công tác cai nghiện, quản lý sau cai trên địa bàn. Về tổ chức cơ sở, các trung tâm cơ sở cai nghiện ma túy hiện có tại địa phương (trực thuộc Sở LĐTBXH trước đây) sẽ được chuyển giao nguyên trạng sang ngành Công an. Những cơ sở cai nghiện này được tổ chức lại thành đơn vị cấp Đội thuộc Phòng CSĐT tội phạm ma túy của công an tỉnh, mỗi đội gồm 3 tổ công tác chuyên trách. Trên toàn quốc, 97 cơ sở cai nghiện hiện hữu (tương đương cấp phòng) sẽ được sắp xếp lại thành 77 đội cấp cơ sở dưới sự quản lý của công an, có con dấu và tài khoản riêng để hoạt động. Bộ Công an cũng chỉ đạo tiếp nhận một số nhân sự đang làm việc trực tiếp tại các cơ sở cai nghiện (như giáo viên, nhân viên y tế…), đảm bảo duy trì liên tục việc chăm sóc, quản lý học viên. Tuy nhiên, các cán bộ công chức tại các Sở LĐTBXH và Phòng LĐTBXH cấp huyện (tại thời điểm tháng 3/2025) không được chuyển vào ngành Công an, nhằm tinh giản bộ máy hành chính trung gian.
Nguyên tắc được Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh là tiếp nhận nguyên trạng, đảm bảo tất cả kinh phí, sổ sách, tài liệu và chế độ chính sách cho nhân viên, học viên tại các cơ sở cai nghiện được giữ ổn định. Từ 0h ngày 1/3/2025, công an tỉnh trên cả nước đồng loạt tiếp nhận các cơ sở cai nghiện từ Sở LĐTBXH, vận hành ngay không để gián đoạn bất cứ hoạt động nào. Bộ Công an yêu cầu hạn chế tối đa xáo trộn trong nội bộ các trung tâm cai nghiện khi đổi đơn vị quản lý, bảo đảm học viên an tâm tư tưởng và cán bộ nhân viên yên tâm công tác. Sau một tháng tiếp nhận nhiệm vụ mới, công tác cai nghiện và quản lý sau cai đã được lực lượng Công an thực hiện thống nhất, xuyên suốt, đồng bộ và có hiệu quả. Tại tỉnh Điện Biên, nơi có 422 học viên đang cai nghiện, ban đầu một số học viên tỏ ra băn khoăn, lo lắng trước sự hiện diện của cán bộ Công an. Tuy nhiên “chỉ ngay sau ngày làm việc đầu tiên, mọi vướng mắc, lo lắng cũng nhanh chóng qua đi” khi học viên cảm nhận được sự quan tâm gần gũi, thân thiện của cán bộ, chiến sĩ Công an. Lực lượng công an đã duy trì đầy đủ các hoạt động giáo dục, chăm sóc sức khỏe, dạy nghề cho học viên như trước, đồng thời tăng cường biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn tại các cơ sở này với sự hỗ trợ của cảnh sát cơ động 24/7. Nhờ đó, trong tháng đầu tiếp quản, Công an Điện Biên đã tổ chức khám chữa bệnh cho 288 lượt học viên, xét nghiệm ma túy và HIV cho hàng trăm trường hợp, phối hợp điều trị cho học viên bị bệnh nặng và hướng dẫn dạy nghề (mây tre đan, làm tóc giả, chăn nuôi…) giúp họ có kỹ năng tái hòa nhập. Những kết quả bước đầu này cho thấy sự vận hành thông suốt, hiệu quả khi lực lượng Công an đảm nhiệm vai trò mới, góp phần quan trọng vào công tác đấu tranh, giảm thiểu tệ nạn ma túy ở địa phương.
 |
Với việc chuyển giao nhiệm vụ, Bộ Công an cũng xác định rõ trách nhiệm phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác quản lý người nghiện, người sau cai tại cộng đồng. Giảm nguồn cầu ma túy là vấn đề được Bộ Chính trị đặc biệt quan tâm chỉ đạo tại Hội nghị sơ kết 5 năm Chỉ thị 36 ngày 20/2/2025, lãnh đạo Đảng đã nhiều lần nhấn mạnh giao Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an phối hợp chặt chẽ với các tỉnh ủy, thành ủy, UBND địa phương làm tốt công tác này. Thời gian tới, Bộ Công an sẽ triển khai các chương trình phối hợp liên ngành để quản lý người nghiện sau cai ngay tại cơ sở, giao nhiệm vụ cụ thể cho công an cấp xã theo dõi, hỗ trợ họ tái hòa nhập. Đây là điểm mới cho phép tận dụng mạng lưới công an cơ sở rộng khắp, nắm chắc địa bàn dân cư để kéo giảm tỷ lệ tái nghiện và kịp thời phát hiện người sử dụng ma túy trái phép trong cộng đồng.
Thứ tư, một thay đổi lớn tác động đến đại bộ phận người dân là việc chuyển giao nhiệm vụ quản lý sát hạch và cấp giấy phép lái xe (GPLX) từ Bộ GTVT sang Bộ Công an. Trước đây, công tác tổ chức thi sát hạch lái xe và cấp bằng lái do Tổng cục Đường bộ (Bộ GTVT) và Sở GTVT các tỉnh phụ trách. Từ 01/3/2025, chức năng này do lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) đảm nhiệm, dưới sự quản lý nhà nước của Bộ Công an. Sự chuyển giao này giúp thống nhất quản lý người lái xe từ khâu đào tạo, cấp bằng đến quá trình tuần tra kiểm soát giao thông, góp phần giảm tiêu cực và thuận tiện hơn cho dân.
Ngay trong cuối tháng 2/2025, Cục CSGT đã chủ động, khẩn trương triển khai các biện pháp tiếp nhận nhiệm vụ mới. Đại diện Cục CSGT cho biết nguyên tắc hàng đầu là không để ngắt quãng hay gián đoạn dịch vụ cấp, đổi GPLX, bảo đảm mọi hoạt động diễn ra liên tục bình thường. Bộ Công an đã chỉ đạo hoàn thiện thể chế, văn bản pháp luật liên quan đến sát hạch lái xe, đồng thời sắp xếp tổ chức bộ máy, phân công nhiệm vụ và tập huấn nghiệp vụ cho lực lượng CSGT làm sát hạch viên. Hệ thống cơ sở dữ liệu và phần mềm quản lý thi GPLX cũng được nâng cấp, kết nối với dữ liệu dân cư để phục vụ cấp bằng và tra cứu vi phạm. Bộ chủ trương đẩy mạnh số hóa quy trình: người dân có nhu cầu cấp mới, đổi GPLX có thể đăng ký thủ tục trực tuyến trên Cổng dịch vụ công và nộp hồ sơ điện tử, kết hợp đối chiếu trực tiếp khi dự thi. Việc tiếp nhận hồ sơ online giúp giảm tải thủ tục và tránh cảnh người dân phải xếp hàng chờ đợi như trước.
Trên thực tế, sau khi CSGT tiếp quản, công tác sát hạch GPLX xuất hiện nhiều điểm mới tích cực. Thí sinh dự thi được tự chọn thứ tự nội dung thi (lý thuyết, mô phỏng, sa hình, đường trường) thay vì bắt buộc thi theo trình tự cố định như trước đây. Quy trình thi cởi mở hơn giúp giảm áp lực tâm lý và tăng cơ hội đạt kết quả tốt cho học viên. Đặc biệt, việc cấp bằng lái xe đã có bước tiến số hóa rõ rệt: chỉ sau vài giờ đồng hồ kể từ lúc thi đỗ, người thi sẽ có ngay GPLX điện tử trên ứng dụng VNeID và có thể sử dụng tham gia giao thông mà không cần đợi in thẻ nhựa. Đây là thay đổi nổi bật giúp người dân có bằng lái gần như tức thì, thuận tiện và khó làm giả. Đối với trường hợp đổi hoặc cấp lại GPLX (do hết hạn, mất mát...), người dân cũng chỉ cần ngồi tại nhà nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công Bộ Công an, hệ thống sẽ xử lý toàn trình và hẹn ngày lấy kết quả, không phải đi lại nhiều lần hay chờ đợi lâu. Theo thống kê tại Hà Nội, chỉ trong một tháng, từ ngày 15/8 – 14/9/2025 Phòng CSGT Công an TP đã tổ chức 116 kỳ sát hạch cho hơn 33.500 thí sinh, xử lý hết tồn đọng và mỗi ngày có thể sát hạch ~2.000 lượt. Hoạt động cấp, đổi bằng lái xe cũng được thực hiện “toàn trình” trên dịch vụ công trực tuyến, tạo thuận lợi tối đa cho người dân. Điều này minh chứng chủ trương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số của Bộ Công an trong lĩnh vực mới tiếp quản đã phát huy hiệu quả thiết thực.
Tất nhiên, trong giai đoạn chuyển giao, Bộ Công an cũng lưu ý người dân không cần đổ xô đi đổi GPLX theo tin đồn. Mọi GPLX còn thời hạn vẫn tiếp tục sử dụng bình thường và việc đổi sang mẫu thẻ do Bộ Công an cấp sẽ được thực hiện dần khi đến hạn hoặc khi có nhu cầu. Bộ đã phối hợp với Bộ GTVT tuyên truyền để người dân hiểu rõ lộ trình, tránh tâm lý hoang mang. Đồng thời, công tác giám sát kỳ thi sát hạch được siết chặt để đảm bảo tính công khai, minh bạch, ngăn chặn tiêu cực. Nhìn chung, việc CSGT quản lý thẳng từ khâu thi cử đến tuần tra giao thông đang tạo sự đồng bộ, giúp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe và ý thức chấp hành của người điều khiển phương tiện, là tiền đề quan trọng giảm tai nạn giao thông về lâu dài.
Thứ năm, nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và cấp phiếu lý lịch tư pháp được chuyển từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an từ ngày 01/3/2025. Phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) là văn bản xác nhận tình trạng án tích của công dân, trước đây do Sở Tư pháp các tỉnh cấp. Việc chuyển giao này nhằm tinh gọn đầu mối, phát huy hiệu quả cơ sở dữ liệu quốc gia về án tích do Bộ Công an quản lý, qua đó phục vụ người dân, doanh nghiệp nhanh chóng hơn. Ngày 27/2/2025, Bộ Công an và Bộ Tư pháp đã tổ chức hội nghị bàn giao nhiệm vụ quản lý LLTP tại Hà Nội, với Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đồng chủ trì.
Hai bên thống nhất phối hợp chặt chẽ để bàn giao đầy đủ hồ sơ, dữ liệu, phần mềm quản lý LLTP, bảo đảm quá trình chuyển giao kịp thời, đúng tiến độ, hiệu quả và không bị gián đoạn việc cấp phiếu LLTP cho người dân. Trung tâm LLTP quốc gia và các đơn vị Bộ Tư pháp đã làm việc với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an, hướng dẫn chi tiết về hệ thống phần mềm quản lý LLTP và quy trình nghiệp vụ cấp phiếu. Nhờ đó, cán bộ Bộ Công an nhanh chóng tiếp cận, nắm vững và sẵn sàng vận hành hệ thống ngay khi tiếp quản.
 |
Bộ Công an giao cho Cục Hồ sơ nghiệp vụ (Cục HSNV) chủ trì thực hiện nhiệm vụ LLTP ở cấp trung ương, do đây là đơn vị quản lý kho hồ sơ án tích của ngành Công an. Tại các địa phương, công an tỉnh tiếp nhận dữ liệu LLTP từ Sở Tư pháp để phối hợp cấp phiếu cho người dân khi có yêu cầu. Thứ trưởng Lê Quốc Hùng yêu cầu các đơn vị Bộ Công an nhanh chóng nắm vững quy định, quy trình vận hành và làm chủ hệ thống phần mềm đã tiếp nhận.
Đặc biệt, Bộ Công an định hướng đẩy mạnh việc cấp phiếu LLTP thông qua ứng dụng VNeID, tiến tới giải quyết thủ tục “toàn trình” trên môi trường mạng. Đây là bước cải cách nhằm tạo thuận lợi tối đa cho người dân, giúp họ có thể đăng ký cấp phiếu và nhận kết quả trực tuyến, không cần đi lại nhiều.
Thực tế, ngay từ cuối tháng 3/2025, Bộ Công an đã triển khai dịch vụ cấp phiếu LLTP trực tuyến trên Cổng dịch vụ công và tích hợp kết quả vào ứng dụng VNeID. Từ ngày 30/3/2025, người dân có thể đăng ký cấp phiếu LLTP trực tuyến và nhận phiếu điện tử qua ứng dụng công dân số. Song song, Bộ Công an còn liên thông tiện ích với sổ sức khỏe điện tử trên VNeID, hướng tới một hệ sinh thái dịch vụ công thuận tiện, hiện đại.
Quá trình chuyển giao LLTP cũng có sự phối hợp tích cực từ ngành Tư pháp để đảm bảo không gián đoạn phục vụ người dân. Bộ Tư pháp đã chỉ đạo các Sở địa phương hợp tác, bàn giao dữ liệu, đồng thời vẫn tiếp tục giải quyết hồ sơ dang dở cho đến khi Bộ Công an tiếp quản hoàn toàn. Nhờ đó, theo ghi nhận của Bộ Công an, hoạt động cấp phiếu LLTP trên cả nước “không bị gián đoạn, ảnh hưởng” trong suốt thời gian chuyển tiếp. Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu án tích giữa Bộ Công an và Bộ Tư pháp cũng được duy trì để phục vụ công tác nghiệp vụ của cả hai ngành. Có thể thấy, với lợi thế sẵn có về dữ liệu tội phạm và hạ tầng kỹ thuật, Bộ Công an đã nhanh chóng ổn định và hiện đại hóa quy trình cấp phiếu LLTP, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dân so với mô hình cũ.
 |
Điểm chung trong cả 5 nhiệm vụ chuyển giao là Bộ Công an đều quán triệt nguyên tắc “không ngắt quãng, không làm gián đoạn, không ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của người dân và doanh nghiệp”. Ngay từ khâu chuẩn bị cuối tháng 2/2025, các đơn vị chức năng Bộ Công an đã chủ động, khẩn trương triển khai mọi công việc liên quan, từ hoàn thiện hành lang pháp lý, sắp xếp tổ chức bộ máy, đến tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ tiếp nhận nhiệm vụ. Nhờ sự chuẩn bị này, khi đồng loạt thực thi 5 nhiệm vụ mới từ ngày 1/3/2025, Bộ Công an đã đảm bảo các dịch vụ công vận hành liên tục, người dân hầu như không cảm nhận sự thay đổi nào gây phiền hà.
Một yếu tố nổi bật trong quá trình triển khai của Bộ Công an là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và số hóa thủ tục hành chính. Ở cả lĩnh vực cấp GPLX, cấp phiếu LLTP hay quản lý dữ liệu, Bộ đều tích hợp dịch vụ lên Cổng dịch vụ công và ứng dụng VNeID để người dân có thể giao dịch trực tuyến. Chẳng hạn, người thi bằng lái có kết quả được cập nhật ngay trên app VNeID; người xin phiếu LLTP có thể nhận bản điện tử qua mạng; hay người cần đổi GPLX chỉ việc thao tác tại nhà. Trong quản lý an toàn thông tin mạng, Bộ Công an cũng kế thừa hệ thống dịch vụ công trực tuyến từ Bộ TTTT để giải quyết các thủ tục cấp phép kinh doanh, nhập khẩu thiết bị an toàn thông tin… một cách nhanh chóng. Việc số hóa quy trình không chỉ tạo thuận lợi cho dân mà còn giúp Bộ Công an giám sát chặt chẽ, minh bạch hơn quá trình thực thi, hạn chế tiêu cực.
Bộ Công an cũng chú trọng phân cấp, phân quyền rõ ràng khi tiếp nhận nhiệm vụ. Nguyên tắc là việc gì cấp dưới làm được thì mạnh dạn giao cho cấp dưới, bảo đảm xử lý nhanh tại địa bàn, đồng thời giảm tải cho cấp trung gian. Ví dụ, trong lĩnh vực an ninh hàng không, Bộ đã có văn bản hướng dẫn công an các địa phương triển khai nhiệm vụ và bố trí nhân lực phù hợp theo phân cấp: cấp Bộ quản lý nhà nước chung, cấp tỉnh giám sát an ninh tại sân bay, cấp cơ sở phối hợp tuần tra đảm bảo trật tự quanh sân bay. Với công tác cai nghiện ma túy, Bộ giao hẳn cho công an cấp xã nhiệm vụ quản lý người sau cai, phối hợp cùng gia đình và chính quyền giám sát, giúp đỡ họ tái hòa nhập. Sự phân công này thể hiện ưu thế hệ thống dọc của ngành Công an: mệnh lệnh nhất quán từ Bộ đến tận xã, việc phối hợp liên thông không qua nhiều tầng nấc như trước. Nhờ vậy, các nhiệm vụ mới đã được triển khai một cách đồng bộ từ trung ương tới cơ sở, tránh tình trạng “trên nóng dưới lạnh” hay thiếu thống nhất trong tổ chức thực hiện.
 |
Tiếp nhận cùng lúc nhiều chức năng từ các bộ, ngành khác, Bộ Công an đã thể hiện vai trò chủ động trong công tác phối hợp liên ngành. Ngay từ khâu xây dựng đề án tiếp nhận, Bộ đã lập các Ban Chỉ đạo liên ngành để trao đổi phương án, lộ trình cụ thể cho từng lĩnh vực. Ví dụ, Ban Chỉ đạo bàn giao an toàn thông tin mạng do Bộ Công an và Bộ TTTT đồng chủ trì đã họp từ ngày 24/2/2025 để thống nhất từng bước chuyển giao nhiệm vụ, nhân sự, tài sản…. Tương tự, Ban Chỉ đạo triển khai đề án an ninh hàng không đã cử các tổ công tác liên ngành đi khảo sát thực tế tại các sân bay, xây dựng phương án bàn giao phù hợp cho từng cảng hàng không cụ thể. Bộ Công an cũng phối hợp với Văn phòng Chính phủ để kịp thời báo cáo, tháo gỡ vướng mắc liên quan đến thể chế, thủ tục trong quá trình bàn giao. Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng đó, đến cuối tháng 2/2025, hầu hết các nội dung, phương thức bàn giao đã được thống nhất cao giữa các bên liên quan.
Trong từng sự kiện bàn giao nhiệm vụ đều có sự tham gia đầy đủ của lãnh đạo bộ chuyên ngành cùng lãnh đạo Bộ Công an, thể hiện tính chất trang trọng và quyết tâm chính trị của việc chuyển giao. Các Bộ TTTT, GTVT, LĐTBXH, Tư pháp đều phối hợp chặt chẽ, bàn giao đúng tiến độ những hạng mục thuộc phạm vi quản lý của mình. Đơn cử, Bộ Tư pháp đã hỗ trợ giới thiệu phần mềm LLTP cho Bộ Công an, cùng hướng dẫn nghiệp vụ để công an sớm làm chủ hệ thống. Bộ GTVT bàn giao trang thiết bị an ninh hàng không thuộc ACV và phối hợp bố trí nhân sự sẵn sàng ngay khi lực lượng công an tiếp nhận. Bộ LĐTBXH thì gửi danh sách, hồ sơ của hàng chục nghìn người nghiện, người sau cai trên cả nước để công an cập nhật vào cơ sở dữ liệu quản lý, cũng như chuyển giao quyền quản lý 97 cơ sở cai nghiện cùng toàn bộ học viên đang điều trị. Tinh thần chung từ cả hai phía là vì lợi ích quốc gia, không đặt nặng chuyện “bộ anh, bộ tôi”, nên quá trình chuyển giao diễn ra rất suôn sẻ, không làm đứt gãy bất cứ dịch vụ công thiết yếu nào đối với người dân.
Công tác phối hợp còn được duy trì sau khi bàn giao xong. Bộ Công an đã đề nghị các bộ bàn giao tiếp tục hợp tác trong giai đoạn đầu triển khai nhiệm vụ mới. Thứ trưởng Phạm Thế Tùng (Bộ Công an) đề nghị Bộ TTTT (sau sáp nhập sẽ là Bộ Khoa học & Công nghệ) quan tâm tư tưởng cho số cán bộ chuyển sang Công an, bảo đảm chế độ chính sách và phối hợp tốt để lực lượng mới ổn định hoạt động. Hay Bộ Công an cũng mong Bộ LĐTBXH hỗ trợ về chuyên môn cai nghiện trong thời gian đầu, chia sẻ kinh nghiệm quản lý học viên, vận hành cơ sở cai nghiện. Nhờ vậy, ở nhiều địa phương, Sở LĐTBXH vẫn cử đầu mối phối hợp với công an tỉnh sau 01/3/2025 để hướng dẫn, bàn giao dần những trường hợp phát sinh, đảm bảo việc chuyển giao trọn vẹn, triệt để.
 |
Việc tiếp nhận 5 nhiệm vụ quản lý nhà nước mới kéo theo yêu cầu cập nhật, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan, nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho Bộ Công an thực thi nhiệm vụ. Nhận thức rõ điều này, Bộ Công an đã tích cực tham gia vào quá trình xây dựng, sửa đổi các văn bản luật và dưới luật trong các lĩnh vực chuyển giao.
Trước hết, về lĩnh vực dữ liệu và an ninh mạng, Bộ Công an đã chủ trì soạn thảo và trình Quốc hội thông qua Luật Dữ liệu, đạo luật đầu tiên của Việt Nam điều chỉnh toàn diện các hoạt động về dữ liệu. Luật Dữ liệu được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2024) và có hiệu lực từ 1/7/2025. Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia trên thế giới có luật riêng về dữ liệu. Luật này quy định nền tảng cho việc xây dựng, phát triển, quản trị và bảo vệ dữ liệu, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Ngay khi Luật có hiệu lực, Bộ Công an (thông qua Trung tâm Dữ liệu quốc gia) đã phối hợp Chính phủ ban hành đồng bộ 04 nghị định hướng dẫn thi hành, bao gồm quy định chi tiết một số điều của Luật, quy định về Quỹ Phát triển Dữ liệu Quốc gia, quy định về hoạt động khoa học-công nghệ liên quan dữ liệu, và danh mục dữ liệu cốt lõi, dữ liệu quan trọng. Nhờ đó, Luật Dữ liệu nhanh chóng đi vào cuộc sống, hỗ trợ đắc lực cho việc vận hành Trung tâm Dữ liệu quốc gia cũng như công tác tích hợp, chia sẻ dữ liệu mà Bộ Công an đảm nhiệm.
Cùng với Luật Dữ liệu, Bộ Công an còn chủ trì xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đây là lĩnh vực trước mắt được điều chỉnh bằng Nghị định 13/2023/NĐ-CP, nhưng Chính phủ đã giao Bộ Công an nâng tầm thành luật. Tạo cơ sở pháp lý cao nhất bảo vệ quyền riêng tư thông tin của công dân và ràng buộc trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong xử lý dữ liệu cá nhân. Luật sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026, góp phần đồng bộ với Luật Dữ liệu và luật An ninh mạng trong hệ sinh thái pháp luật về không gian số.
Bộ Công an cũng đề xuất hợp nhất Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng thành một luật thống nhất năm 2025. Đề xuất này đã được Chính phủ đồng ý đưa vào chương trình xây dựng luật, dự kiến trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Nếu được thông qua, Luật An ninh mạng (sửa đổi) sẽ bao quát cả khía cạnh an ninh lẫn an toàn thông tin, phản ánh đúng thực tế Bộ Công an là cơ quan duy nhất phụ trách quản lý nhà nước về bảo vệ không gian mạng quốc gia hiện nay.
 |
Trong lĩnh vực phòng chống ma túy, Bộ Công an đang phối hợp nghiên cứu để sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy 2021 và các văn bản liên quan, nhằm bổ sung quy định về trách nhiệm, quyền hạn mới của Công an trong quản lý cơ sở cai nghiện và quản lý sau cai. Việc này bảo đảm luật pháp theo kịp sự thay đổi về chủ thể quản lý, giúp lực lượng Công an có đầy đủ căn cứ pháp lý khi áp dụng các biện pháp xử lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng rà soát Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018 để đề xuất sửa đổi nếu cần thiết, bởi một số nhiệm vụ mới (như an ninh hàng không, an toàn thông tin) có thể phát sinh danh mục bí mật nhà nước khác trước. Mục tiêu là bảo đảm sự thống nhất, không chồng chéo trong hệ thống pháp luật, tạo thuận lợi cho thực thi nhiệm vụ của Bộ.
Nhìn chung, chỉ trong thời gian ngắn sau khi tiếp nhận 5 nhiệm vụ quản lý nhà nước, Bộ Công an đã vừa triển khai tổ chức thực hiện quyết liệt, vừa tích cực tham gia hoàn thiện thể chế. Sự chủ động này thể hiện rõ vai trò “nhạc trưởng” của Bộ Công an trong các lĩnh vực mới, không chỉ dừng ở việc thực hành mà còn định hướng chiến lược, xây dựng chính sách dài hạn. Điều đó giúp cho quá trình chuyển giao nhiệm vụ được bảo đảm vững chắc cả về phương diện pháp lý lẫn thực tiễn, tạo tiền đề cho thành công trong các giai đoạn tiếp theo.
 |
Với việc triển khai đồng bộ tổ chức thực hiện 5 nhiệm vụ mới, Bộ Công an đã cho thấy năng lực thích ứng nhanh và tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Từ sắp xếp lại bộ máy tinh gọn, phân công lực lượng hợp lý, cho đến bảo đảm dịch vụ công liên tục, thuận tiện hơn cho người dân, những bước đi của Bộ Công an đều được chuẩn bị kỹ lưỡng và tiến hành quyết liệt. Sự phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành liên quan cũng như sự chủ động trong xây dựng pháp luật đã loại trừ những rào cản có thể gây gián đoạn hoặc bất cập. Chỉ sau một thời gian ngắn, các nhiệm vụ mới như đảm bảo an ninh hàng không, an toàn thông tin mạng, cấp GPLX, quản lý cai nghiện hay cấp LLTP đều vận hành trơn tru, ổn định. Nhiều kết quả tích cực bước đầu đã được ghi nhận – từ quy trình sát hạch lái xe nhanh gọn hơn, người dân nhận lý lịch tư pháp online tiện lợi, cho đến an ninh sân bay được duy trì nghiêm ngặt đánh giá cao, trật tự kỷ cương tại các trung tâm cai nghiện được củng cố.
Tuy nhiên, đây mới là giai đoạn khởi đầu, còn quá sớm để đánh giá toàn diện hiệu quả thực tiễn của những thay đổi mang tính hệ thống này. Những kết quả bước đầu chủ yếu phản ánh nỗ lực triển khai và quyết tâm chính trị của Bộ Công an. Hiệu quả lâu dài về kinh tế – xã hội, chất lượng dịch vụ công và sự hài lòng của người dân sẽ cần thời gian kiểm chứng ở các giai đoạn tiếp theo. Có thể khẳng định, đến thời điểm hiện tại, Bộ Công an đã hoàn thành tốt việc tiếp nhận và tổ chức thực hiện 5 nhiệm vụ mới một cách đồng bộ, bài bản, đúng với tinh thần mà Nghị quyết của Đảng và chỉ đạo của Chính phủ đề ra. Đây là tiền đề thuận lợi để bước sang giai đoạn đánh giá hiệu quả và rút kinh nghiệm, tiếp tục nâng cao chất lượng quản trị nhà nước trên các lĩnh vực mà Bộ Công an được giao, bảo đảm an ninh quốc gia gắn liền với phục vụ phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững...
(còn tiếp)
