- Có dấu hiệu 'lợi ích nhóm' trong xuất bản sách, chuyển hồ sơ sang Công an
- Bộ trưởng Y tế báo cáo việc mua sắm trang thiết bị chống dịch, khẳng định xử nghiêm lợi ích nhóm
- Đại biểu Quốc hội: Xét nghiệm Covid-19 mỗi nơi một giá, có lợi ích nhóm không?
Kết luận chuyên đề về công tác quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo trong giai đoạn từ 1/1/2014 đến ngày 31/12/2018, Thanh tra Chính phủ đã nêu sự việc: Tháng 4 năm 2013, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản về việc sử dụng sách tham khảo có nội dung: "Sách bài tập do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam biên soạn dựa theo sách giáo khoa. Sách được Bộ thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành".
Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo "tự nhận" được thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành sách bài tập là "không đúng chức năng, nhiệm vụ" của Bộ này.
Thực tế, việc tổ chức biên soạn, xuất bản, in ấn và tổng phát hành các loại sách bài tập, sách tham khảo là chức năng, nhiệm vụ của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Nhà xuất bản này là đơn vị thống lĩnh thị trường, độc quyền tổ chức biên soạn, xuất bản, in và phát hành.
Hệ quả, điều này đã gây ra nhầm lẫn cho xã hội, khiến phụ huynh và học sinh hiểu nhầm rằng sách bài tập là tài liệu bắt buộc, phải mua kèm theo sách giáo khoa, dẫn đến hầu hết gia đình học sinh khi mua sách giáo khoa đều mua sách bài tập kèm theo do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành. Sự việc cho thấy “có dấu hiệu lợi ích nhóm giữa Bộ GD-ĐT (cơ quan quản lý Nhà nước) với nhà xuất bản trong việc in ấn, phát hành sách bài tập” – cơ quan thanh tra chỉ ra.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, văn bản được Thanh tra Chính phủ nêu trên là Công văn số 2372/BGDĐT-GDTrH về sử dụng sách, tài liệu tham khảo trong trường phổ thông ban hành ngày 11/04/2013 do Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển ký thay Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ký gửi các Sở Giáo dục và Đào tạo địa phương.
 |
Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển khi còn đương chức |
Tại văn bản này, ở mục 1.3, phần a có nêu: “Sách bài tập (SBT) do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức biên soạn dựa theo SGK, được Bộ GDĐT thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành. Trên SBT có ghi tên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và tên các tác giả”.
Tiếp đó, tại phần b và c, văn bản có ghi: “Giáo viên có thể tham khảo SBT sau khi đã xem xét sự phù hợp của nội dung bài tập với nội dung bài dạy; học sinh có thể tham khảo SBT để củng cố, mở rộng kiến thức, kỹ năng đã được học trên lớp. Giáo viên, học sinh khi sử dụng SBT nếu gặp tình huống có cách hiểu khác nhau về một nội dung nào đó giữa SBT và SGK thì lấy SGK làm căn cứ để giảng dạy, học tập”.
Về nội dung này, Thanh tra Chính phủ kết luận: “Thực tế, việc tổ chức biên soạn, biên tập, xuất bản, in ấn và tổng phát hành các loại sách bài tập, sách tham khảo thuộc chức năng, nhiệm vụ của nhà xuất bản (là đơn vị thống lĩnh thị trường, độc quyền tổ chức biên soạn, biên tập, xuất bản, in và phát hành sách bài tập”.
Từ đó, cơ quan thanh tra cho rằng, việc công văn số 2372/BGDĐT-GDTrH nêu sách bài tập được Bộ GD-ĐT thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành là không đúng chức năng, nhiệm vụ của Bộ GD-ĐT.
Mặc dù sau đó, Bộ GD-ĐT có ban hành Thông tư số 21/2014/TT-BGDĐT ngày 7/7/2014 quy định về quản lý, sử dụng xuất bản phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên nhưng chưa kịp thời ban hành văn bản về việc dừng sử dụng văn bản số 2372/BGDĐT-GDTrH nêu trên, dẫn tới những hệ quả về sau như đã nêu trên.
Cũng tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm đối với Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo được phân công phụ trách theo từng thời kỳ.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển hai vụ việc sang Bộ Công an xem xét, xử lý. Một là, nội dung hướng dẫn sử dụng sách bài tập, sách tham khảo có dấu hiệu "lợi ích nhóm" giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, là cơ quan quản lý nhà nước, với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc in ấn, phát hành sách bài tập.
Hai là, việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất sách giáo khoa theo phương thức chào hàng cạnh tranh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có nhiều dấu hiệu bất thường, chưa đảm bảo công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Được biết, ông Nguyễn Vinh Hiển – người ký văn bản số 2372/BGDĐT-GDTrH đã nghỉ hưu theo quy định từ ngày 1/10/2016. Ông Nguyễn Vinh Hiển được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ GD-ĐT từ cuối tháng 12/2007. Trước đó, ông là Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Hải Dương.
