Theo đó, người bị truy tố trước vành móng ngựa là ông Phan Công Chín (49 tuổi, trú tại xã Nam Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An), giám đốc công ty TNHH Chín Mến chủ mỏ đá Lèn Cờ. Ông Chín bị truy tố về tội “Vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh Nghệ An, Công ty TNHH Chín Mến được cấp phép khai thác đá tại mỏ Lèn Cờ từ năm 2007, diện tích khai thác 2,09ha, trữ lượng hơn 517.000m3, thời hạn khai thác 3 năm. Tháng 8-2010, công ty này tiếp tục được gia hạn khai thác và được các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An đồng ý.
Sau khi nhận quyết định được gia hạn, ông Chín đã chia mỏ đá ra thành nhiều bến nhỏ rồi cho người dân thầu lại với giá 50.000 đồng/m3. Để thuận lợi và giảm bớt chi phí khai thác, các bến đá này đã không tuân thủ quy trình khai thác đá từ trên xuống mà khoét hàm ếch khiến cho các mạch liên kết trong đá bị rạn nứt... Trong quá trình khai thác, công ty TNHH Chín Mến đã bị CAH Yên Thành xử phạt hành chính về hành vi vi phạm an toàn lao động.
Sau khi mỏ đá Lèn Cờ bị sập khiến 18 người chết và 7 người bị thương, ngày 4-4-2011, Cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam chủ mỏ Phan Công Chín về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Nguyên nhân sập mỏ đá Lèn Cờ được xác định là do việc khai thác không đúng quy trình được thẩm định, phê duyệt.
Bị cáo Phan Công Chín tại phiên tòa
Cáo trạng của Viện KSND tỉnh Nghệ An còn chỉ rõ, trong quá trình khai thác, công ty này không tuân thủ các quy định nêu trong giấy phép, sử dụng giám đốc điều hành mỏ và người nổ mìn không đúng quy định an toàn về khai thác mỏ, chưa đảm bảo an toàn lao động, nợ thuế và ký quỹ môi trường. Những sai phạm trên kéo dài trong nhiều tháng.
Đặc biệt, trong nhiều sai phạm của công ty TNHH Chín Mến có nội dung khai thác không đúng thiết kế mỏ “Chỉ cho phép mở moong khai thác phía Bắc, tuyệt đối không được khai thác về phía Nam” nhưng Phan Công Chín vẫn tổ chức cho khai thác về phía Nam. Đây là sai phạm nghiêm trọng dẫn tới sập mỏ làm 18 người chết và 7 người bị thương, hư hỏng một số lượng lớn tài sản (máy móc) với tổng thiệt hại gần 440 triệu đồng.
Ngày 4-4-2011, cơ quan điều tra Công an tỉnh Nghệ An đã có quyết định khởi tố vụ án vi phạm an toàn lao động, vệ sinh lao động. Trước đó, ngày 3-4, Phan Công Chín - chủ mỏ đá Lèn Cờ đã bị khởi tố về tội “vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên, gây hậu quả nghiêm trọng”.
Đông đảo người thân của các nạn nhân có mặt tham dự phiên tòa
Sau khi vụ tai nạn thương tâm này xảy ra, cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An phát hiện việc khai thác mỏ diễn ra cả trong và ngoài khu vực được cấp phép khai thác. Công ty TNHH Chín Mến đã đền bù cho các bị hại 300 triệu đồng. Đại diện các bị hạn không yêu cầu đền bù thêm. Những người bị thương cũng từ chối giám định tỷ lệ thương tật.
Trong vụ án này, cơ quan chức năng đã truy tố Hoàng Thanh Long - Phó phòng TN-MT huyện Yên Thành và Nguyễn Công Hải - Phó phòng Công Thương huyện Yên Thành về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, xét thấy không cần thiết phải truy cứu trách nhiệm hình sự nên cơ quan chức năng đã có quyết định đình chỉ vụ án đối với Hoàng Thanh Long và Nguyễn Công Hải.
Trong quá trình xét, với những sai phạm của mình đã dẫn đến hậu quả rất nghiêm trọng nhưng xét thấy hầu hết người nhà của nạn nhân đều có chung ý kiến đứng ra xin cho bị cáo xuống mức án thấp nhất. Trong quá trình điều tra, bị cáo Phan Công Chín cũng đã thành khẩn khai nhận những sai phạm của mình. Kết thúc phiên tòa, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Phan Công Chín 24 tháng tù giam.
