Tương lai nào cho báo chí khi AI - trí tuệ nhân tạo ngày càng phát triển?

• Thí điểm sử dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ thực tế ảo sử dụng phương tiện chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ
• Dùng trí tuệ nhân tạo tìm thuốc kháng sinh mới từ sinh vật tuyệt chủng
• Trí tuệ nhân tạo giúp dự đoán và phòng ngừa tội phạm

Tại hội thảo, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh đã đưa ra nhiều cảnh báo về rủi ro tiềm ẩn của AI và fake news đối với ngành báo chí.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam chia sẻ tại hội thảo "Tương lai của Báo chí và Trí tuệ nhân tạo"

Ông Lê Quốc Minh dẫn chứng một trường hợp cụ thể về một trang thông tin chuyên về công nghệ sử dụng AI để tạo ra nội dung. Kết quả kiểm tra cho thấy 40% nội dung trên trang này là sai lệch. AI có thể tạo ra những câu văn rất thuyết phục nhưng hoàn toàn giả mạo, gây nguy hiểm cho việc truyền tải thông tin chính xác.

Trước những rủi ro này, ông Lê Quốc Minh cho rằng cần phải thúc đẩy hoàn thiện các quy định pháp lý để bảo vệ bản quyền của báo chí, đặc biệt là trong bối cảnh AI ngày càng được sử dụng để phân tích và tiêu thụ nội dung báo chí.

Bên cạnh việc cần tìm ra thế mạnh và phân khúc riêng cho mình để tạo ra các mô hình kinh doanh phù hợp, ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh rằng báo chí cần quay trở lại với bản chất ban đầu, đó là xây dựng mối quan hệ trực tiếp với độc giả, hiểu rõ nhu cầu của họ để cung cấp nội dung phù hợp.

Cùng với nỗ lực nâng cao chất lượng nội dung để giữ chân độc giả, ngành báo chí cần chung tay để ứng phó với những rủi ro tiềm ẩn từ AI và fake news.

Các chuyên gia chung nhận định là cần tăng cường ứng dụng AI có kiểm soát vào hoạt động báo chí

Tại sự kiện, ông Francesco Guarascio - Trưởng Đại diện Hãng tin Reuters tại Việt Nam chia sẻ rằng, AI không giảm thiểu công việc của báo chí mà là một công cụ giúp cho nhà báo trong quá trình xử lý thông tin, tuy nhiên AI có thể mang lại những rủi ro cho hoạt động báo chí. "Vì thế, tại Reuters, con người luôn chịu trách nhiệm giám sát, kiểm soát những nội dung của AI; Al chưa thể thay thế được con người trong hoạt động báo chí", ông Francesco Guarasci khẳng định.

Tại Việt Nam, nhiều tòa soạn cũng đã ứng dụng AI vào quá trình tác nghiệp. Theo ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng biên tập Báo điện tử VietnamPlus, một số tòa soạn ở Việt Nam đã tự động hóa các khâu sản xuất tin tức như viết tin, tóm tắt tin, đặt tít, chọn từ khóa... hoặc dùng AI để hiểu độc giả là ai, ở đâu, họ đang muốn gì? Đặc biệt là dùng AI để sản xuất podcast, video và các sản phẩm đa phương tiện khác.

Khẳng định những lợi ích mà AI có thể mang lại, ông Nguyễn Hoàng Nhật cũng lưu ý là còn nhiều thách thức ở phía trước bởi khung pháp lý chưa hoàn thiện để hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; đa phần các cơ quan báo chí chưa chủ động về mặt công nghệ, chi phí dành cho nghiên cứu phát triển quá lớn.

Một số các chuyên gia về công nghệ đã chia sẻ tại hội thảo các giải pháp nhằm tăng trải nghiệm độc giả, cũng như tối ưu hóa quy trình sản xuất tin tức bằng AI, mà không làm mất đi tính “con người”, tính cá nhân hóa cho người dùng và sự đa dạng của nội dung báo chí.

Bà Lê Mai Anh, Giám đốc điều hành Global PR Hub chia sẻ nhiều thông tin đáng chú ý mới nhất về báo chí Việt Nam, những cơ hội và thách thúc với AI

Theo bà Lê Mai Anh, Giám đốc điều hành Global PR Hub, nhu cầu chuyển đổi số báo chí là rất cấp thiết. Tại nhiều cơ quan báo chí trên thế giới, AI đã hỗ trợ tới 56% trong việc sản xuất nội dung báo chí. Lợi ích của AI với báo chí là rất lớn, nhưng rủi ro cũng nhiều. Vì thế, thay vì ngờ vực hoặc lo lắng quá về mặt trái của AI, cách tốt nhất là “làm bạn” với AI, biến AI thành công cụ hỗ trợ cho việc phát triển báo chí.

Giải pháp được các chuyên gia đưa ra là cần tăng cường ứng dụng AI để tự động hóa các khâu sản xuất tin tức, hỗ trợ nhà báo phân tích dữ liệu, xác minh thông tin và sáng tạo nội dung. Nâng cao kỹ năng cho đội ngũ nhân viên báo chí về kỹ năng sử dụng AI, kỹ năng phân biệt tin giả và tin thật, đồng thời bồi dưỡng kỹ năng mềm và tư duy phản biện. Đồng thời, các cơ quan báo chí cần phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước hoàn thiện khung pháp lý, ban hành các quy định về quản lý AI trong hoạt động báo chí, bảo vệ bản quyền và quyền tác giả, đồng thời ngăn chặn tin giả, tin sai lệch.