Diễn đàn an ninh ARF diễn ra từ ngày 09 đến 10-8 tại thủ đô của Naypyidaw của Myanmar, với sự tham dự không chỉ của 10 nước thành viên ASEAN, mà còn có sự góp mặt của quan chức 17 quốc gia trên thế giới. Được biết, căng thẳng trên biển Đông và chương trình hạt nhân của Triều Tiên sẽ là vấn đề chính của các buổi thảo luận.
Shi Yinhong, một chuyên gia ngoại giao tại Đại học Renmin của Trung Quốc, nói với tờ Global Times rằng: “Mỹ đang tiếp cận diễn đàn của các nước ASEAN với “một chiếc áo choàng đạo đức”, nhưng thực tế rõ ràng nước này đang tập trung những nỗ lực để chống lại Trung Quốc, vì vậy Trung Quốc phải đứng lên chiến đấu”.
Ý kiến của ông Shi được đưa ra sau khi có báo cáo cho rằng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry có ý định thông qua diễn đàn, đề xuất một biện pháp "đóng băng tự nguyện" vào các hành động làm trầm trọng thêm căng thẳng trên biển Đông. Trung Quốc đã ngay lập tức phản đối đề nghị này, bao gồm các việc tuân thủ Tuyên bố của các bên về ứng xử ở biển Đông (DOC), và thời gian tạm dừng việc đào đắp đất và xây dựng trái phép các công trình trên đá Gạc Ma và các bãi đá khác của quần đảo Trường Sa.
Hoạt động cải tạo đất phi pháp của Trung Quốc trên bãi Gạc Ma ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam
Theo đó, đề nghị của ông Kerry cũng nhận được sự ủng hộ của Philippines, nước này nói rằng sẽ đề xuất việc thực hiện các quy tắc ứng xử để giải quyết tranh chấp, bất chấp sự phản đối của Trung Quốc.
Trong khi Washington chưa bao giờ phản đối việc thăm dò dầu khí lâu dài của Việt Nam và Philippines ở biển Đông, thì Trung Quốc tiếp tục duy trì một lập trường độc đoán trong các tranh chấp lãnh thổ biển đảo trong khu vực, khoảng 90% tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 4/8 cho rằng Bắc Kinh có thể làm bất cứ điều gì họ muốn trên các hòn đảo của riêng mình. "Những gì Bắc Kinh làm hay không làm là tùy thuộc vào chính phủ Trung Quốc", Yi Xianliang, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết.
Ông Yi nói thêm rằng việc đóng băng có thể làm suy yếu những nỗ lực của Trung Quốc và ASEAN để đạt được một sự đồng thuận về quy tắc ứng xử trên biển Đông và cho rằng Mỹ nên đứng ngoài vấn đề không trực tiếp liên quan đến nó. "Mỹ nên tin tưởng vào chúng tôi - những người châu Á. Châu Á sẽ sử dụng các biện pháp và trí tuệ để giải quyết vấn đề của chúng tôi”, ông Yi nói.
