- Không có trẻ nào tự nhiên lại lười ăn!
- Khắc phục tình trạng tiêu chảy do dị ứng sữa
- Làm sao cho trẻ ăn ngon mỗi ngày mà không cần ipad?
Dinh dưỡng khi trẻ bị tiêu chảy rất quan trọng
Tiêu chảy là căn bệnh hay gặp thứ hai, chỉ sau nhiễm khuẩn hô hấp và có tỷ lệ tử vong thứ hai, chỉ sau suy dinh dưỡng. Tính trung bình, trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi bị tiêu chảy khoảng 3 lần/năm. Ở nông thôn, tỷ lệ này lên tới 5-6 lần/năm. Tiêu chảy tuy chỉ là bệnh nhỏ nhưng nếu không được chăm sóc cẩn thận, đúng cách, nó sẽ khiến trẻ bị mất nước, suy dinh dưỡng, từ đó dễ dẫn đến tử vong. Những năm 1990, mỗi năm có khoảng 300.000 trẻ em Việt Nam đã tử vong vì tiêu chảy.
Thời điểm đó, trẻ bị tiêu chảy thường được khuyên là chỉ nên ăn cháo trắng loãng vì quan niệm: ăn chứa đạm, hay chất béo sẽ tăng thêm gánh nặng cho đường tiêu hóa và khiến tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn. Chính điều này đã dẫn đến tình trạng suy kiệt sức khỏe ở trẻ bị tiêu chảy dài ngày.
Những năm gần đây, người ta đã hiểu ra rằng: dinh dưỡng khi trẻ bị tiêu chảy là vấn đề vô cùng quan trọng bởi nó sẽ cung cấp năng lượng cho trẻ “chiến đấu” với bệnh tật. Trẻ bị tiêu chảy được cho ăn gần như tất cả các loại thức ăn ở dạng mềm, lỏng, dễ tiêu hóa. Tuy nhiên, có nên cho trẻ uống sữa hay không vẫn là một câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.
Không phải cứ tiêu chảy là không dung nạp lactose
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng, Bệnh viện Nhi Trung ương, lo lắng về việc uống sữa làm tăng nặng tình trạng tiêu chảy của các bậc cha mẹ không phải là không có cơ sở. Bởi lẽ, khi bị tiêu chảy, men lactase trong ruột - một loại men có tác dụng tiêu hóa và hấp thụ đường lactose bị suy giảm. Trong khi đó, lactose lại là loại đường có trong hầu hết các loại sữa động vật (cả sữa tươi lẫn sữa công thức các loại). Khi đường lactose không được tiêu hóa, nó sẽ chuyển thành acid lactic gây tiêu chảy.
“Không phải bất cứ trường hợp tiêu chảy nào cũng không được uống sữa. Thống kê tại các bệnh viện cho thấy, có khoảng 50-70% trẻ tiêu chảy nặng nhập viện có biểu hiện không dung nạp đường lactose. Thế nên, trong những trường hợp trẻ chỉ ăn uống được rất ít, cha mẹ hoàn toàn có thể bổ sung sữa cho con”.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng (Bệnh viện Nhi Trung ương)
Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng cho rằng, không phải bất cứ trường hợp tiêu chảy nào cũng không được uống sữa. Thống kê tại các bệnh viện cho thấy, có khoảng 50-70% trẻ tiêu chảy nặng nhập viện có biểu hiện không dung nạp đường lactose. Thế nên, trong những trường hợp trẻ chỉ ăn uống được rất ít, cha mẹ hoàn toàn có thể bổ sung sữa cho con.
Tất nhiên, khi bổ sung cần chú ý đến các biểu hiện của trẻ. Nếu thấy các dấu hiệu không dung nạp lactose như: nôn ói, tiêu chảy tăng lên, phân lỏng toàn nước có mùi chua hoặc có bọt, hậu môn đỏ… thì cần dừng lại. Lúc này, nếu vẫn muốn cho con sử dụng sữa, bạn có thể sử dụng loại sữa đặc biệt đã tách bỏ lactose (lactofree). Khi trẻ được uống sữa loại này, các triệu chứng trên giảm rõ rệt, tiêu chảy cầm, phân đặc và giảm độ chua, trẻ chịu ăn và mau chóng khỏi tiêu chảy.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng, có một điều đặc biệt là lactose có mặt trong hầu hết các loại sữa động vật, trong đó có cả sữa mẹ, thế nhưng, lactose trong sữa mẹ lại hoàn toàn vô hại với đường ruột, ngay cả khi nó bị tổn thương do tiêu chảy. Chính bởi thế, với trẻ đang bú mẹ hoàn toàn, khi bị tiêu chảy, bạn càng cần phải cho trẻ bú nhiều hơn, bởi đó là cách tự nhiên nhất cung cấp kháng thể và dinh dưỡng giúp trẻ hết tiêu chảy. Theo đó, cách bú tốt nhất là cho bé bú cạn một bên vú rồi mới chuyển sang bên còn lại.
Về bản chất, điều trị tiêu chảy khá đơn giản với nguyên tắc chính là bù nước, bù khoáng và dinh dưỡng đầy đủ. Các loại thuốc như: kháng sinh, cầm tiêu chảy… thực sự không cần thiết nếu không muốn nói là còn làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Do đó, việc sử dụng bất cứ loại thuốc nào cũng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
