Trần Văn Khánh (bên trái) cùng đồng phạm tại tòa
Theo truy tố, trong thời gian giữ chức Tổng giám đốc Tổng công ty Vật tư nông nghiệp (TCty VTNN), Trần Văn Khánh (SN 1949, trú ở phường Văn Miếu, Đống Đa, Hà Nội) đã lợi dụng vị trí của mình để trục lợi. Hành vi của Trần Văn Khánh có sự giúp sức tích cực của Nguyễn Văn Hiếu (SN 1959), trú tại phường Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội - nguyên Giám đốc Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Lợi (Công ty Thành Lợi).
Cụ thể, từ tháng 8-2003 đến 3-2004, Trần Văn Khánh đã móc ngoặc với Nguyễn Văn Hiếu ký kết hợp đồng mua bán khống hàng nghìn tấn phân urê để chiếm đoạt hơn 1,6 tỷ đồng của Nhà nước từ chênh lệch giá. Ngày 22-8-2003, Trần Văn Khánh ký hợp đồng mua 5.995 tấn phân urê của một công ty ở Đức. Khi hàng vừa cập cảng Hải Phòng, Khánh liền bán hết cho 9 doanh nghiệp trong nước. Cùng thời điểm này, TCty VTNN cũng ký hợp đồng mua 11.000 tấn phân urê từ một doanh nghiệp của Anh quốc, trong đó Công ty Thành Lợi được phép mua 4.941 tấn.
Khi hàng trên đường về nước, Khánh chỉ đạo nhân viên lập hợp đồng, xuất hóa đơn bán toàn bộ lô hàng này cho Công ty Thành Lợi. Khánh và Hiếu thống nhất, ngoài số phân urê Công ty Thành Lợi được phép mua, chứng từ hàng hóa phải ghi đúng với số lượng phân mà TCty VTNN đã mua của doanh nghiệp ở Đức. Bằng thủ đoạn này, Khánh và Hiếu đã che giấu được 5.995 tấn phân urê không mua bán trong thực tế. Tiếp theo, Khánh còn ký hợp đồng mua lại 6.000 tấn phân urê của Công ty Thành Lợi với giá cao hơn giá bán phân “ảo” lúc trước để chiếm 749 triệu đồng chênh lệnh.
Cùng chuỗi hành vi bán phân urê “ảo”, Khánh và Hiếu còn thông đồng ghi lùi thời hạn giao dịch 4.941 tấn hàng để hưởng lợi cá nhân 914 triệu đồng.
Bên cạnh hành vi mua bán phân bón “ảo” nêu trên, CQĐT cũng chứng minh, Trần Văn Khánh đã sử dụng 1,9 tỷ đồng của TCty VTNN để mua chiếc xe ô tô hiệu Mercedes 29N-6066 làm tài sản riêng. Nhằm “qua mặt” cơ quan quản lý, Khánh nhờ Nguyễn Văn Hiếu đứng tên đăng ký sở hữu chiếc xe này và ký hợp đồng cho Công ty Thành Lợi vay số tiền tương ứng với lãi suất 0,85%/tháng để hợp thức hóa thủ tục.
Sau đó, Khánh lại đứng ra thuê xe ô tô 29N-6066 của Công ty Thành Lợi để sử dụng riêng. Với những hành vi gian dối trên, VKSND Tối cao đã cáo buộc Trần Văn Khánh phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, theo khoản 3, Điều 281-BLHS. Tham gia với vai trò đồng phạm giúp sức tích cực, Nguyễn Văn Hiếu cũng bị truy tố cùng tội danh, nhưng được xem xét ở khoản 1 của điều luật… Trong ngày đầu xét xử tại phiên tòa sơ thẩm, cả Trần Văn Khánh và Nguyễn Văn Hiếu đều không thừa nhận việc lập hợp đồng mua bán khống hơn 5.995 tấn phân urê và sử dụng tiền của doanh nghiệp để mua xe ô tô cho riêng mình.
Bào chữa cho 2 bị cáo, luật sư Phạm Hồng Hải (Văn phòng Luật sư Phạm Hồng Hải - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cùng 3 cộng sự đều đề nghị HĐXX tuyên bố các bị cáo không phạm tội như cáo buộc. Bởi lẽ các căn cứ và chứng cứ mà VKS đưa ra không chứng minh được Khánh cùng phạm tội. Điều đó được thể hiện ở chỗ hành vi trục lợi của Trần Văn Khánh nêu tại cáo trạng trong việc câu kết với Nguyễn Văn Hiếu “rút tiền” Nhà nước mua xe ô là hành vi tham ô tô chứ không phải lợi dụng chức vụ, quyền hạn.
Việc quy kết bị cáo Hiếu đồng phạm với bị cáo Khánh nhưng lại truy tố ở 2 tình tiết định khung khác nhau là không đúng với nguyên tắc trong tố tụng. Trên thực tế, Công ty Thành Lợi cũng đã hoàn trả đầy đủ cả gốc lẫn lãi đối với khoản vay 1,9 tỷ đồng mua xe ô tô. Đặc biệt, cơ quan tiến hành tố tụng còn bỏ qua một chứng cứ rất quan trọng của vụ án, đó chính là kết luận xác định thiệt hại của TCty VTNN. Mặt khác, trong suốt quá trình điều tra và ngay tại phiên tòa, đại diện TCty VTNN một mực khẳng định không hề có thiệt hại từ hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn của Trần Văn Khánh.
Phiên tòa sẽ được tiếp tục vào ngày mai (23-6). Dự kiến, chiều cùng ngày TAND TP Hà Nội sẽ chính thức đưa ra phán quyết đối với các bị cáo. Trước đó, đại diện VKSND TP Hà Nội được VKSND Tối cao ủy quyền tham gia phiên tòa cũng đã đề nghị mức hình phạt đối với Trần Văn Khánh từ 5 - 6 năm tù và Nguyễn Văn Hiếu từ 24 - 30 tháng tù giam vì tội danh trên.
