Tổ chức Y tế thế giới (WHO): Biến thể Omicron có thể xuất hiện, tấn công vào những lỗ hổng miễn dịch khắp thế giới

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Trong bối cảnh có thêm hàng triệu người dương tính với virus SARS-CoV-2 do biến thể Omicron lây lan nhanh, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lưu ý rằng, những ý nghĩ cho rằng đây sẽ là biến thể cuối cùng, hoặc biến thể này có thể đưa thế giới đến mức độ miễn dịch cao đối với virus là ý nghĩ mong ước.

Không quá kỳ vọng miễn dịch tự nhiên với biến thể Omicron

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Ghebreyesus cảnh báo, dù Omicron không nghiêm trọng bằng Delta, không thể nói rằng đây là một “biến thể nhẹ” bởi người nhiễm Omicron vẫn có thể phải nhập viện và tử vong. Trước đó, phát biểu tại họp báo tối 6-1, Giám đốc phụ trách xử lý các tình huống khẩn cấp của WHO - ông Michael Ryan nhấn mạnh, trên thế giới vẫn có hàng tỷ người chưa tiêm phòng và đây vẫn là cơ hội cho virus lây lan và sinh ra những biến thể mới. Đề cập một số ý kiến cho rằng Omicron sẽ là biến thể cuối cùng, ông Michael Ryan cho biết: “Tôi cho rằng ở thời điểm này đây là ý nghĩ mong ước. Chúng ta đã chứng kiến các mức lây nhiễm rất cao của các biến thể trước và mức kháng thể rất cao, nhưng Omicron vẫn có thể xuất hiện và tấn công vào những lỗ hổng miễn dịch khắp thế giới”.

Số ca nhiễm tăng ở nhiều nước trong những tuần qua đang làm “nóng” lại tranh cãi về việc liệu biến thể Omicron có đưa các nước đến miễn dịch cộng đồng hay không, tức là khi dân số miễn dịch với virus nhờ tiêm phòng hoặc đã nhiễm virus trước đó. Vì Omicron có khả năng lây lan rất nhanh và có vẻ ít gây bệnh nặng so với các biến thể khác như Delta, một số nhà khoa học cho rằng điều này cho thấy có thể hy vọng virus đang yếu đi.

Tại Philippines, chuyên gia sinh học tế bào Nicanor Austriaco tại Viện Nghiên cứu Octa Research ví Omicron như một “may mắn” và “bắt đầu kết thúc đại dịch”. Dẫn một nghiên cứu trong đó các bệnh nhân nhiễm Omicron dường như có được kháng thể giúp bảo vệ họ khỏi mắc Covid-19, chuyên gia này thậm chí còn so sánh Omicron như một “vaccine tự nhiên”. Nhưng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lưu ý thực tế số ca nhiễm liên tục ghi nhận các mức cao chưa từng thấy và hàng triệu người chưa tiêm vaccine tiềm tàng cơ hội cho virus hoành hành, khó có thể chắc chắn khi nào sẽ kiềm chế được dịch Covid-19.

Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, Trưởng nhóm kỹ thuật thuộc bộ phận dịch bệnh khẩn cấp của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết: “Virus đang tiến hóa và chúng ta đang cho chúng cơ hội để tồn tại, khi chúng càng lây lan nhiều thì cơ hội biến đổi càng lớn. Vì vậy, đây sẽ không phải là biến thể cuối cùng cũng như sẽ không phải là biến thể đáng lo ngại cuối cùng. Không có gì đảm bảo rằng biến thể tiếp theo sẽ ít nghiêm trọng hơn hay sẽ nghiêm trọng hơn. Chúng ta chỉ có thể quan sát điều gì xảy ra khi virus tiến hóa”.

Miễn dịch cộng đồng bằng cách tiêm phòng vaccine

Cũng đề cập Omicron và miễn dịch cộng đồng, một quan chức cấp cao Bộ Y tế Israel, ông Nachman Ash gần đây cho biết: “Số ca nhiễm sẽ phải rất cao để đạt miễn dịch cộng đồng. Điều này là có thể, nhưng chúng tôi không muốn đạt miễn dịch cộng đồng thông qua việc nhiễm virus, chúng tôi muốn đạt miễn dịch cộng đồng bằng cách tiêm phòng”.

Một mặt trái của việc chờ biến thể Omicron tiếp tục lây lan với hy vọng tạo miễn dịch cộng đồng là biến thể này vẫn có thể gây ra nhiều ca tử vong. Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Ghebreyesus cảnh báo dù Omicron không nghiêm trọng bằng Delta, không thể nói rằng đây là một “biến thể nhẹ” bởi người nhiễm Omicron vẫn có thể phải nhập viện và tử vong.

Benjamin Co - chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và nghiên cứu dược phẩm lâm sàng tại Trung tâm Bệnh viện và Y khoa châu Á và Trung tâm Y tế Cardinal Santos nhận định rằng, trong bối cảnh biến thể Delta vẫn đang tiếp tục lây lan trong cộng đồng, không có gì bảo đảm lây nhiễm sẽ ở mức nhẹ. Chuyên gia này nhấn mạnh: “Quả thực đây có thể là một giải pháp, nhưng miễn dịch cộng đồng tự nhiên là một trò chơi rất nguy hiểm”. Như vậy, cách tốt nhất để bảo vệ cộng đồng là đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng trên diện rộng, trong khi đảm bảo các biện pháp nhằm ngăn chặn đà lây lan của virus. Điểm mấu chốt là khi virus càng ít lây lan, chúng càng ít có cơ hội biến đổi.

Khi thế giới bước vào năm thứ ba của đại dịch Covid-19, hậu quả của tình trạng dịch lây lan rộng rãi chính là sự xuất hiện của các biến thể mới. Chuyên gia Benjamin Co khẳng định: “Chừng nào sự lây lan vẫn mạnh, virus sẽ tìm ra cách để biến đổi”. Giám đốc phụ trách xử lý các tình huống khẩn cấp của WHO - ông Michael Ryan nhấn mạnh: “Chúng ta có thể hy vọng bất cứ điều gì, chúng ta nên hy vọng. Nhưng thực tế là chúng ta vẫn chưa làm đủ trên quy mô toàn cầu để có thể nói chắc chắn rằng chúng ta có thể ngăn chặn được sự xuất hiện của các biến thể mới”.

Không thể coi Omicron là “biến thể nhẹ”

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Ghebreyesus

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Ghebreyesus

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Ghebreyesus nêu rõ, Omicron dường như ít nghiêm trọng hơn so với Delta, đặc biệt ở những người đã được tiêm chủng, nhưng điều đó không có nghĩa biến thể này nên được phân loại là nhẹ. Sẽ là sai lầm nếu xem Omicron là biến thể nhẹ khi trên thực tế biến thể này đang làm gia tăng số ca nhập viện, tử vong trên toàn cầu, đe dọa đến hệ thống y tế trên toàn thế giới.

Ông Tedros Ghebreyesus nhấn mạnh đến con số kỷ lục người nhiễm biến thể này cũng như việc Omicron trở thành biến thể lây nhiễm chủ đạo tại nhiều nước, thay thế biến thể Delta. Ông cho rằng diễn biến này đồng nghĩa với việc các bệnh viện sẽ phải tiếp nhận thêm nhiều bệnh nhân Covid-19. Ông Tedros Ghebreyesus ví sự lây lan của biến thể Omicron như “sóng thần” vừa nhanh và mạnh, có thể “nhấn chìm” hệ thống y tế trên thế giới.

Theo báo cáo mới nhất của WHO, trong tuần qua số ca mắc mới trên toàn cầu đã tăng 71% so với tuần trước đó và đây là mức tăng kỷ lục. Tuy nhiên, ông Tedros Ghebreyesus khẳng định đây chưa phải con số thực tế do còn nhiều xét nghiệm tồn đọng sau dịp lễ Giáng sinh và năm mới, hay các xét nghiệm dương tính không được thống kê và những trường hợp bị bỏ sót do hệ thống giám sát quá tải.

Trong những phát biểu đầu tiên của năm mới 2022, ông Tedros Ghebreyesus kêu gọi thế giới chia sẻ vaccine công bằng hơn trong năm 2022 để chấm dứt “cái chết và sự hủy diệt” do đại dịch Covid-19. Người đứng đầu WHO từng đặt mục tiêu từng quốc gia có 10% dân số được tiêm chủng vào cuối tháng 9-2021 và 40% vào cuối tháng 12. Tuy nhiên, 92 trong số 194 quốc gia thành viên WHO đã bỏ lỡ mục tiêu, thậm chí 36 quốc gia trong số đó không đạt mục tiêu 10% đầu tiên với lý do phần lớn là không thể tiếp cận vaccine.

Ông Tedros Ghebreyesus mong muốn 70% dân số ở mọi quốc gia được tiêm chủng vào giữa năm nay, song với tốc độ triển khai hiện nay, 109 quốc gia sẽ không đạt mục tiêu. Ông khẳng định sự bất bình đẳng vaccine là yếu tố khiến nhiều người tử vong và làm suy yếu khả năng phục hồi kinh tế toàn cầu.

Trong khi đó, Trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 của WHO - bà Maria Van Kerkhove cho rằng, rất khó xảy ra khả năng Omicron là biến thể sau cùng đáng lo ngại trước khi đại dịch kết thúc. Bà kêu gọi mọi người tăng cường các biện pháp bảo vệ bản thân. Đánh giá về diễn biến dịch bệnh trong năm nay, ông Bruce Aylward - người đứng đầu WHO về tiếp cận công cụ chống Covid-19 cho rằng, thế giới không nên để đại dịch kéo dài qua năm sau. Trong khi đó, ông Michael Ryan - Giám đốc xử lý các tình huống khẩn cấp của WHO nhấn mạnh nếu không đảm bảo phân phối vaccine công bằng, tình hình dịch bệnh đến cuối năm 2022 sẽ không thay đổi và đó thực sự sẽ là bi kịch lớn.