Thiếu công chức giỏi vì lương thấp
(ANTĐ) - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vừa có nghiên cứu, đánh giá xung quanh chính sách tiền lương. Theo cơ quan này, hệ thống thang bảng lương hiện nay khá phức tạp và quan hệ tiền lương chưa hợp lý... Theo đó, chưa thu hút được người giỏi và chưa thể hiện được sự quan tâm đến người có thu nhập thấp.
Nhìn lại thời điểm điều chỉnh lương thời gian vừa qua, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam cho rằng, lộ trình điều chỉnh lương tối thiểu 2003 - 2007 được xác định là 290 nghìn đồng/tháng vào năm 2003 và 340 nghìn đồng/tháng vào năm 2007. Tuy nhiên, do chỉ số giá tiêu dùng tăng nên đến tháng 10-2006, mức lương tối thiểu chung đã tăng là 460 nghìn đồng/tháng, cao hơn Đề án là 110 nghìn đồng. Tháng 1-2008, lương tối thiểu chung tăng lên 540 nghìn đồng/tháng.
| Tuy mức lương tối thiểu tăng nhanh hơn so với Đề án đã được thông qua nhưng do chỉ số giá tăng nhanh hơn, đặc biệt là tình hình lạm phát đầu năm 2008 nên đời sống của cán bộ và người lao động gặp nhiều khó khăn. |
Bên cạnh đó, quan hệ tiền lương của chúng ta hiện được kế thừa phương pháp xác định theo mức độ phức tạp lao động trong điều kiện lao động bình thường, khi cải cách tiền lương năm 1993. Thế nhưng, sau 10 năm (1993-2003) đã có nhiều thay đổi về công nghệ và chất lượng lao động nên đã nâng quan hệ tiền lương từ 1-1,78-8,5 (năm 1993) lên 2,34-10.
Hệ số trung bình này còn thấp, chưa thể hiện được trình độ của người có mức lương trung bình trong quan hệ tiền lương 1-10 và số ngạch bậc của người có mức lương thấp dưới mức lương trung bình rất nhiều so với số ngạch bậc của người có mức lương trên mức trung bình.
Theo Tổng LĐLĐ Việt Nam, xung quanh quan hệ tiền lương, cơ quan này đề nghị hệ số trung bình cho đối tượng tốt nghiệp đại học là 2,5-2,8, vì hệ số 2,34 chưa thể hiện được mức độ phức tạp công việc đối với người hưởng mức lương trung bình. Hệ số này thấp đã chèn ép rất nhiều ngạch lương trung bình đến lương tối thiểu, trong khi đó rất ít ngạch trên mức lương trung bình mà khoảng cách hệ số lại không nhiều. Vì vậy, lương hiện nay chưa thể hiện được mối quan tâm đến người có mức lương thấp.
Có thể nói, mức lương tối thiểu chung hiện còn thấp và phụ thuộc vào khả năng của ngân sách Nhà nước, chưa theo kịp mức sống dân cư và quan hệ cung cầu lao động trên thị trường. Quan hệ lương tối thiểu - trung bình - tối đa còn bình quân, làm cho mức lương của người hưởng từ ngân sách Nhà nước thấp theo, không thu hút được người giỏi vào công chức. Bên cạnh đó, thang bảng lương quy định hiện nay đối với công ty Nhà nước chủ yếu để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế chứ chưa theo cơ chế thị trường.
Đối với nhiều doanh nghiệp ngoài Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tự xây dựng thang lương, bảng lương bằng cách kéo dài số bậc lương và thu hẹp khoảng các giữa các bậc lương, xây dựng các mức lương thấp để ký kết hợp đồng lao động, nhằm giảm bớt thuế thu nhập, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế gây thiệt hại cho người lao động... Cũng theo Tổng LĐLĐ Việt Nam, hiện cơ quan này đang xem xét đề xuất Chính phủ nên thực hiện tăng lương sớm hơn thông lệ.
Nguồn tin từ Bộ LĐ-TB&XH cho biết, nhằm tiếp tục thực hiện lộ trình theo đề án cải cách tiền lương năm 2008-2012, mới đây Chính phủ đã giao cho cơ quan này nghiên cứu, tính toán xây dựng quy định xung quanh việc điều chỉnh lương tối thiểu cho năm nay. Hiện văn bản này vẫn đang trong quá trình xây dựng.
Huệ Chi
