- Cựu Tổng thống Guatemala nhận án 16 năm tù vì tội tham nhũng
- Nigeria phát hành tiền mới để chống lạm phát và tham nhũng
Hình ảnh từ truyền thông địa phương cho thấy, ông Toledo, 77 tuổi, được cảnh sát Peru và nhà chức trách Mỹ hộ tống xuống cầu thang từ một chuyến bay thương mại tại sân bay quốc tế Lima. Ông Toledo, giữ nhiệm kỳ Tổng thống của Peru từ năm 2001 đến 2006, đã tự ra đầu thú tại một tòa án ở San Jose, California hôm 21-4 sau khi một thẩm phán bác bỏ đơn kháng cáo cuối cùng của ông.
 |
Cảnh sát quốc gia Peru hộ tống cựu Tổng thống Alejandro Toledo khi bị dẫn độ từ Mỹ về Thủ đô Lima |
Cựu Tổng thống Toledo bị cáo buộc nhận hối lộ khoảng 35 triệu USD từ công ty xây dựng Odebrecht để giành được hợp đồng xây dựng đường cao tốc nối Peru và Brazil. Công ty có trụ sở tại Brazil - trung tâm của vụ bê bối tham nhũng lớn nhất Mỹ Latinh, đã thừa nhận trả 800 triệu USD cho các quan chức trong khu vực để đổi lấy các hợp đồng công trình công cộng béo bở. Peru chính thức yêu cầu dẫn độ ông Toledo vào năm 2018 và nhà cựu lãnh đạo này bị bắt ở Mỹ vào năm 2019 trước khi được tại ngoại vào năm 2020. Ông Toledo bác bỏ mọi cáo buộc thông đồng và rửa tiền, đồng thời kháng cáo phản đối việc dẫn độ vì cho rằng ông sẽ không được xét xử công bằng ở Peru.
Với tội danh bị cáo buộc, cựu Tổng thống Toledo đang phải đối mặt với mức án 20 năm tù. David Bowker, luật sư của ông Toledo ở Mỹ cho biết, cựu Tổng thống “vô cùng đau buồn và thất vọng” vì Mỹ quyết định bác đề nghị của ông về ngăn chặn dẫn độ, đồng thời gọi cuộc điều tra là một “vụ truy tố chính trị”. Còn ông Roberto Su, luật sư của ông Toledo ở Peru ngày 23-4 cho biết, thân chủ của ông có sức khỏe kém và “các quyền của ông không được tôn trọng”.
Là một nhà kinh tế học có bằng Tiến sĩ từ Đại học Stanford ở Mỹ, cựu chính trị gia Toledo được công nhận rộng rãi là nhà lãnh đạo đã khôi phục nền dân chủ cho Peru sau chế độ kéo dài hàng thập kỷ của cựu Tổng thống Alberto Fujimori. Ông Toledo là cựu Tổng thống Peru thứ hai bị dẫn độ về nước, sau khi ông Fujimori từng bị dẫn độ từ Chile vào năm 2007. Đáng nói, ông Toledo có thể sẽ ở tù tại một trại giam ở Thủ đô Lima cùng với ông Fujimori, 84 tuổi, người đã bị kết án 25 năm tù vì tội tham nhũng và vi phạm nhân quyền vào năm 2009. Một bạn tù khác có thể là cựu Tổng thống Pedro Castillo, người đã bị lật đổ vào tháng 12-2022 và bị buộc tội nổi loạn sau khi cố gắng giải tán quốc hội và cầm quyền bằng sắc lệnh, gây ra bạo lực chính trị lan rộng và đẩy đất nước vào khủng hoảng.
Vụ dẫn độ đã gây chấn động ở Peru, trong bối cảnh phẫn nộ và thất vọng vì lại có thêm một cựu Tổng thống bị đưa ra trước công lý. Riêng mạng lưới tham nhũng liên quan đến công ty xây dựng Odebrecht đã có 4 cựu Tổng thống Peru dính líu vào. Trong đó, cựu Tổng thống Pedro Pablo Kuczynski, người bị buộc phải từ chức vì cáo buộc tham nhũng năm 2018, cũng đang bị điều tra về cáo buộc rửa tiền. Ông Alan Garcia, người kế nhiệm ông Toledo làm Tổng thống từ năm 2006 đến 2011, đã tự sát khi cảnh sát đến bắt ông tại nhà riêng vào năm 2019.
Jo Marie Burt, một thành viên cấp cao tại tổ chức phi chính phủ Văn phòng Washington về Mỹ Latinh nhận định: “Hầu hết các Tổng thống của Peru trong hai thập kỷ qua đều bị buộc tội tham nhũng. Vụ việc với ông Toledo là một nỗi thất vọng lớn đối với Peru và toàn bộ châu Mỹ Latinh bởi nó khẳng định một thông điệp tàn khốc: Không thể đấu tranh cho dân chủ và tham nhũng được”.
Trong một diễn biến khác, Chính phủ lâm thời Peru ngày 23-4 bất ngờ tuyên bố bổ nhiệm 4 bộ trưởng mới trong bối cảnh quốc gia Nam Mỹ này đang trải qua cuộc khủng hoảng chính trị - xã hội nghiêm trọng sau khi Tổng thống Pedro Castillo bị Quốc hội phế truất và sau đó bị bắt giữ vào đầu tháng 12-2022. Khủng hoảng chính trị đã châm ngòi cho hàng loạt cuộc biểu tình xảy ra kể từ đầu năm đến nay, khiến hàng chục người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương. Trước sức ép từ làn sóng biểu tình, Quốc hội Peru đã bỏ phiếu thông qua dự luật tiến hành bầu cử vào tháng 4-2024, sớm hơn 2 năm so với quy định. Tổng thống lâm thời Dina Boluarte thậm chí còn đề nghị tổ chức các cuộc bầu cử vào tháng 12 năm nay nhằm hạ nhiệt tình hình căng thẳng.
