- Số người tham gia BHXH tự nguyện tăng mạnh, hơn 100% so với đầu năm 2019
- 50 doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội kéo dài bị công khai danh tính
Nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động mất cơ hội hưởng lương hưu khi về già
Chia sẻ khi chưa hiểu rõ vấn đề
Gần đây, trên mạng xã hội có thông tin cho rằng sau năm 2020, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ ngừng chi trả bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động. Thông tin này đã được nhiều người chia sẻ mà không hiểu rõ vấn đề gây bức xúc dư luận khi cho rằng quyền lợi của mình bị ảnh hưởng.
Người đưa ra thông tin đã phân tích như sau: "Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 quy định, người lao động nghỉ việc từ đủ 12 tháng trở lên, chưa có việc làm mới, có nguyện vọng hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần thì được cơ quan bảo hiểm cho hưởng trợ cấp 1 lần.
Trong khi đó, Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định không trợ cấp bảo hiểm xã hội 1 lần cho công nhân, người lao động nữa mà bắt buộc người lao động phải hưởng lương hưu. Điều 60 có hiệu lực vào ngày 1/1/2016, thế nhưng lại vấp phải sự phản đối quyết liệt từ người lao động, do vậy, Quốc hội quyết định kéo dài Điều 55 cho người lao động hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần đến năm 2020. Hết năm 2020, Điều 55 sẽ tự bãi bỏ, Điều 60 sẽ được tự động áp dụng, buộc người lao động hưởng hưu chứ không trợ cấp bảo hiểm xã hội 1 lần nữa…".
Tuy nhiên, nếu đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, thì những thông tin này hoàn toàn không chính xác. Bảo hiểm xã hội 1 lần là một trong những quyền lợi của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội.
Theo quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động được nhận bảo hiểm xã hội 1 lần nếu đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; ra nước ngoài để định cư; mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Đồng thời, Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13 bổ sung thêm trường hợp cho Điều 60 nêu trên: “Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội 1 lần”.
Như vậy, cả Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị quyết 93/2015/QH13 đều có sự kế thừa quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006, chứ không có chuyện bãi bỏ hay cắt giảm quyền lợi của người lao động.
Do đó, hoàn toàn không có chuyện sau năm 2020, người lao động sẽ không được nhận bảo hiểm xã hội 1 lần như thông tin lan truyền thời gian qua.
Bảo lưu để tránh thiệt thòi quyền lợi
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, những năm gần đây, tình trạng người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần ngày một gia tăng. Điều này không những ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu an sinh xã hội.
Ngay khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động đã phải chấp nhận thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương, trong khi mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần cho mỗi năm đóngbảo hiểm xã hội chỉ bằng 2 tháng lương.
Theo ông Lê Đình Quảng, Phó ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) việc nhận bảo hiểm xã hội một lần chỉ có thể giải quyết nhu cầu ngắn và trước mắt. Về lâu dài sẽ rất thiệt thòi cho người lao động vì không có lương hưu. Hệ thống an sinh xã hội mất đi nguồn lực tham gia.
Đánh giá về thực trạng trên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi cho rằng, một trong những lý do khiến người lao động muốn nhận bảo hiểm xã hội 1 lần là điều kiện hưởng quá đơn giản, chỉ cần nghỉ việc một năm không tiếp tục tham gia là được hưởng.
Đa số người lao động vẫn chưa hiểu rõ về cái lợi của việc tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội để bảo đảm cuộc sống khi về già… Trong khi đó, hiện nay, cũng có nhiều người lao động sau khi lĩnh bảo hiểm xã hội 1 lần muốn nộp lại và tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, do luật hiện hành chưa có quy định về việc này nên chưa thể thực hiện được. Do đó, việc bảo lưu thời gian đóng, sau khi có điều kiện tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội để được đảm bảo an sinh xã hội khi về già là tối ưu nhất.
