- [ẢNH] Hạ sốt an toàn cho trẻ bằng các mẹo dân gian
- Lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt cho trẻ để tránh nguy hiểm
Dùng không đúng liều theo cân nặng
Không ít phụ huynh dùng thuốc theo độ tuổi thay vì tính đúng liều theo cân nặng của trẻ. Liều chuẩn của paracetamol - thuốc hạ sốt phổ biến hiện nay là 10 -15 mg/kg/lần, có thể lặp lại sau mỗi 4 - 6 giờ nếu trẻ vẫn còn sốt. Tổng liều tối đa không quá 60 mg/kg/ngày. Hậu quả nếu dùng sai liều có thể dẫn đến: Không hạ sốt; Gây độc gan, đặc biệt nguy hiểm nếu dùng lặp lại nhiều lần trong ngày.
 |
Hầu hết sốt là phản ứng có lợi giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Việc kiểm soát sốt nhằm mục đích làm giảm cảm giác khó chịu cơ thể |
Không dùng đúng dạng thuốc
Một số cha mẹ có thể dùng loại thuốc của người lớn cho trẻ hoặc không dùng đúng dạng bào chế phù hợp với lứa tuổi. Trẻ dưới 2 tuổi: Ưu tiên dùng dạng siro hoặc thuốc đặt hậu môn, dễ uống, dễ hấp thu. Trẻ từ 2 tuổi trở lên: Có thể dùng siro, viên nhai hoặc viên nén (tùy khả năng nuốt). Tuyệt đối không tự ý dùng aspirin cho trẻ nhỏ, vì có thể gây biến chứng nguy hiểm cho gan và não.
Dùng nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc
Một số phụ huynh vô tình dùng hai hay nhiều loại thuốc, nhưng thực chất lại chứa cùng một hoạt chất để hạ sốt hoặc có thể tự ý tăng liều với mong muốn sốt nhanh hạ. Điều này có thể dẫn đến quá liều thuốc, gây độc gan... Chỉ sử dụng 1 loại thuốc hạ sốt chứa paracetamol, không kết hợp nhiều loại nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Không dùng đúng khoảng cách giữa các liều
Nhiều cha mẹ lo lắng khi con sốt cao lại vội vàng cho uống thêm thuốc khi chưa đến thời điểm, dẫn đến dùng quá liều trong ngày. Cần cách tối thiểu 4-6 giờ giữa các lần uống paracetamol. Nếu trẻ sốt cao trở lại trước thời điểm đó, có thể dùng chườm ấm, lau người hoặc thuốc đặt hậu môn thay thế (nếu được bác sĩ hướng dẫn).
Không kiểm tra kỹ thành phần thuốc khác đang dùng
Một số loại thuốc cảm cúm, ho, siro trị bệnh có thể chứa sẵn paracetamol. Nếu cha mẹ không đọc kỹ nhãn dán, có thể vô tình cộng dồn liều paracetamol, dẫn đến ngộ độc gan. Vì vậy, cần luôn đọc kỹ nhãn thuốc, thành phần hoạt chất, không dùng nhiều thuốc chứa paracetamol trong cùng thời điểm.
Dùng thuốc hạ sốt ngay khi trẻ sốt nhẹ
Không phải lúc nào trẻ sốt cũng cần dùng thuốc, chỉ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi: Nhiệt độ cơ thể ≥ 38,5°C; Trẻ sốt <38,5°C nhưng quấy khóc, mệt mỏi, bỏ bú nhiều. Việc lạm dụng thuốc hạ sốt khi chưa cần thiết sẽ che giấu triệu chứng, gây khó khăn trong chẩn đoán...
Khi nào nên dùng thuốc hạ sốt?
Hiện tại, quyết định có sử dụng thuốc hạ sốt không chỉ dựa trên nhiệt độ cơ thể mà dựa trên đánh giá tình trạng chung của trẻ, thể trạng và các bệnh lý tiềm ẩn... Nếu nhiệt độ cơ thể chưa vượt quá 38 độ C đồng thời trẻ không có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc… thì cha mẹ không nên vội vàng cho trẻ uống thuốc hạ sốt. Khi chưa được chẩn đoán rõ ràng, việc dùng thuốc hạ sốt có thể che đậy tình trạng bệnh và cản trở việc chẩn đoán.
Khi nhiệt độ cao hơn 38,5 độ C có thể cân nhắc việc dùng thuốc. Tuy nhiên, 38,5 độ C thực ra chỉ là điểm giới hạn được đặt ra dựa trên kinh nghiệm lâm sàng thực tế. Nếu trẻ cảm thấy rất khó chịu, thậm chí nhiệt độ chưa tới 38,5 độ C thì vẫn có thể cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt. Việc cho trẻ uống thuốc hạ sốt đúng lúc sẽ làm giảm bớt sự khó chịu về thể chất của trẻ. Nếu trẻ có tiền sử sốt cao co giật thì nên cho trẻ dùng thuốc càng sớm càng tốt.
Cách chọn thuốc hạ sốt cho trẻ
Khi lựa chọn thuốc hạ sốt cho trẻ, paracetamol và ibuprofen là 2 loại thuốc hạ sốt được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyên dùng. Dạng bào chế đường uống là lựa chọn hàng đầu để hạ sốt cho trẻ. Trong trường hợp trẻ khó nuốt, nôn mửa, khó chịu… mới nên dùng thuốc đặt hậu môn. Cả paracetamol và ibuprofen đều có hiệu quả nhưng mỗi loại có những đặc điểm riêng.
Paracetamol tương đối an toàn, không gây kích ứng hoặc chảy máu đường tiêu hóa, không ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu, không gây độc cho thận, không gây mất bạch cầu hạt nhưng dùng quá liều có thể gây độc cho gan. Thuốc được WHO khuyến cáo là thuốc hạ sốt được lựa chọn hàng đầu cho trẻ sơ sinh và trẻ em trên 2 tháng tuổi bị sốt cao. Paracetamol và ibuprofen đều có thể đáp ứng nhu cầu của trẻ bị sốt khác nhau ở nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng khi trẻ sốt chỉ sử dụng một loại thuốc để kiểm soát nhiệt độ cơ thể, không nên sử dụng xen kẽ paracetamol và ibuprofen hoặc kết hợp cả hai loại thuốc này với nhau sẽ làm tăng nguy cơ phản ứng có hại của thuốc.
Khi sử dụng thuốc phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và tần suất dùng thuốc trong ngày theo hướng dẫn, không tự ý tăng liều lượng để tăng hiệu quả của thuốc. Đối với thuốc hạ sốt dạng hỗn dịch, hầu hết hoạt chất chìm xuống đáy chai ở trạng thái tĩnh, cần lắc nhiều lần trước khi sử dụng để trộn đều thuốc.
