Ảnh: Internet
Trả nợ bằng sinh mạng
Mới đây, ngày 7-3-2013, Lê Thành Trung (nhân viên Ngân hàng TMCP Kiên Long, chi nhánh tỉnh Tiền Giang) đã giết chết vợ đang mang thai và đứa con trai 7 tuổi rồi treo cổ tự tử. Trong căn nhà xảy ra án mạng, có 7 bức thư tuyệt mệnh do Trung viết với nội dung thư là do Trung làm ăn thua lỗ, nợ nần chồng chất nên giết vợ con rồi treo cổ tự tử để được giải thoát.
Vào lúc 8h ngày 17-3-2013, người dân địa phương cũng phát hiện một nữ giáo viên dạy môn Anh văn đã treo cổ tự tử và con gái cô cũng tắt thở tại ngôi nhà ở phố Đặng Thái Thân (P. Tân Thành, TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk). Một giáo viên dạy cùng trường cho biết, trước khi tự sát, cô giáo này có viết một bức thư với nội dung xin mọi người xóa nợ cho mình và nhờ nhà trường lo hậu sự.
Vào 19h30’ ngày 18-3-2013, Đoàn Ngọc Sang (33 tuổi, trú tại phường An Hải Đông, quận Sơn Trà, Đà Nẵng) đã tự sát trên đường sắt vì không có tiền trả nợ. Nhiều người kể lại, trên bàn tay còn giắt lại trong đường ray của Sang là những tờ giấy tờ vay nợ, giấy cầm đồ…
Tất cả đều vì áp lực ghê ghớm của: Nợ!
Áp lực từ tín dụng đen
Nợ chồng lên nợ, bị các ngân hàng thúc ép, các con nợ tính cách vay tín dụng đen, cuối cùng lãi mẹ đẻ lãi con và trở thành nạn nhân của tín dụng đen. Lãi suất của tín dụng đen, thấp thì cũng 60%/ năm và cao có khi là lãi ngày 1% tính ra là 30%/ tháng, 360%/ năm. Không có khả năng thanh toán, các con nợ chìm trong vòng xoáy bi kịch của tín dụng đen và phải đối mặt với đám đòi nợ thuê.
Áp lực khủng khiếp nhất mà con nợ phải chịu đựng là từ phía chủ nợ thông qua đội ngũ đòi nợ thuê. Dư luận không quên hàng loạt vụ đòi nợ thuê xông vào nhà chém con nợ hoặc bắt cóc con nợ, tra tấn, bắt người nhà mang tiền đến mới thả đã diễn ra vào cuối năm 2012. Một con nợ đất Hà Thành kể cho tôi nghe anh ta đã bị một chủ nợ dẫn ra bờ ao, chỉ tay vào một vại ngâm hàng chục con chuột chết, giòi bọ nhung nhúc và hỏi: “Muốn trả nợ hay muốn cả cái vại này đổ vào nhà bố mẹ mày”. Lo sợ cho bố mẹ già tuổi cao sức yếu, hôm sau anh giao ngôi nhà đang ở cho chủ nợ và lưu lạc. Thực tế đã có những vụ án, do con nợ nần, các đối tượng đòi nợ thuê gây sức ép, đe dọa bố mẹ con nợ, cho người canh gác nhà bố mẹ con nợ 24/24 khiến cho cha mẹ con nợ vì phẫn uất mà thắt cổ tự tử.
Phân tích từ những băng nhóm, đối tượng liên quan đến “tín dụng đen” từng bị xử lý, dễ nhận thấy hoạt động trong lĩnh vực này thường là những đối tượng có tiền án, tiền sự, côn đồ, sẵn sàng dùng các thủ đoạn trái pháp luật với con nợ và gia đình họ để thu hồi các khoản tiền lãi cắt cổ và nợ gốc. Đối tượng cho vay luôn lợi dụng chuyển hóa việc vay nợ bằng phương thức mua bán, thế chấp tài sản có giá trị (như nhà đất, ô tô) với giá thấp có công chứng, sau đó buộc con nợ phải làm thủ tục bán cho đối tượng nhằm hợp pháp hóa việc cho vay. Đến kỳ hạn mà không thanh toán, chủ nợ sẽ có “biện pháp mạnh” uy hiếp con nợ phải trả tiền lãi, gốc, thậm chí bắt giữ trái pháp luật, sát hại nếu con nợ không trả tiền.
Thực tế, qua các vụ đòi nợ thuê cũng cho thấy, có rất nhiều vụ, con nợ vì bị các đối tượng đòi nợ thuê đe dọa, uy hiếp nên không dám báo công an. Mặt khác ngay chính các con nợ cũng đang rơi vào tình trạng vi phạm pháp luật nên không trình báo cơ quan công an. Biết được điều đó, đám đòi nợ thuê càng lấn lướt coi thường pháp luật. Và cũng từ đòi nợ thuê, tín dụng đen mà phát sinh ra nhiều loại tội phạm khác. Chính vì vậy, cần có những biện pháp tuyên truyền người dân biết các thủ đoạn siết nợ, biến tướng từ tín dụng đen đồng thời khi trở thành nạn nhân của tín dụng đen, cần phải nhanh chóng trình báo với chính quyền cũng như cơ quan công an để có những biện pháp ngăn chặn tránh để hậu quả xấu xảy ra.
Cần có những biện pháp kịp thời
Tín dụng đen đã tạo ra những mầm mống của sự mất trật tự an toàn xã hội. Đã có quá nhiều thảm cảnh xảy ra. Đối với loại tội phạm đòi nợ thuê, lực lượng công an gần đây làm rất mạnh, số vụ án liên quan đến tín dụng đen, đòi nợ thuê có phần giảm đi nhưng vẫn còn tiềm ẩn nhiều phức tạp. Song, bên cạnh việc cơ quan công an tăng cường công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện, điều tra xử lý nghiêm các vụ vi phạm về “tín dụng đen”, các vụ đòi nợ, siết nợ thuê trái pháp luật nhằm răn đe tội phạm thì vấn đề đặt ra là cần có những biện pháp để quản lý chặt các tổ chức kinh doanh tiền tệ dưới các dạng biến tướng, “siết cổ” những người đi vay. Về phía các ngân hàng cũng cần tạo điều kiện để người dân có thể tiếp cận được nguồn vốn một cách thuận lợi khi có nhu cầu về vốn vì nhiều khi các đối tượng tín dụng đen vay ngân hàng lại dễ hơn người dân có nhu cầu thực sự. Các cơ quan xét xử cần xử lý nghiêm và trừng trị trước pháp luật các đối tượng đòi nợ thuê trái pháp luật. Đối với những vụ án liên quan đến đòi nợ thuê, tín dụng đen cần xét xử lưu động. Một mặt để người dân hiểu rằng cho dù là con nợ cũng được pháp luật bảo vệ, đồng thời để răn đe các đối tượng phạm pháp.
LS Hoàng Văn Doãn (Văn phòng luật sư Hoàng Hưng): Việc đe dọa tính mạng và thân thể, làm nhục con nợ và gia đình con nợ là vi phạm pháp luật theo điều Điều 103 Bộ Luật Hình sự. Theo điều luật này: Người nào đe doạ giết người, nếu có căn cứ làm cho người bị đe dọa lo sợ rằng việc đe doạ này sẽ được thực hiện, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Nếu các chủ nợ thuê, hoặc tự mình gây thương tích cho con nợ thì vi phạm điều 104 Bộ Luật Hình sự: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác, theo đó: Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tùy mức độ có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm, trường hợp gây thương tích nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm, làm chết người có thể bị phạt đến tử hình.
Trên tinh thần đó các con nợ luôn luôn được pháp luật bảo vệ. Nếu các con nợ bị đe dọa nên báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để được trợ giúp
Luật sư Phạm Hồng Sơn (Đoàn Luật sư Hà Nội): Các chủ nợ không có quyền làm nhục các con nợ. Điều 121 Bộ luật Hình sự quy định về Tội làm nhục người khác, theo đó: Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Phạm tội thuộc trong các trường hợp nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ một năm đến ba năm.
