- Cơ hội đầu tư cổ phiếu, phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Việt Nam
- Lợi dụng đêm lạnh, khai thác trộm cát trên sông Hồng
- Sớm bồi thường lúa chết do thi công cao tốc Cần Thơ- Cà Mau
San lấp khu công nghiệp làm đất lúa bị nhiễm mặn?
Giữa cái nắng oi ả của một chiều hè cuối tháng 5, nông dân Nguyễn Tiến Dũng, thôn Tân Hải, xã Đông Trà, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình vẫn lội khắp khu ruộng của gia đình trên cánh đồng Đông Hải dù hàng nghìn mét ruộng nhà anh đang bỏ không, chỉ có cỏ mọc lưa thưa.
"Gia đình tôi có 1,4 mẫu ruộng (khoảng 5.000m2 đất- PV) nằm sát Khu công nghiệp Hải Long đang triển khai. Trước đó, gia đình vẫn gieo cấy bình thường, nhưng từ năm 2023 khi dự án KCN Hải Long rầm rộ bơm hút cát về để san lấp mặt bằng đã làm gia tăng độ mặn trong đất, nước khiến lúa không thể lên được. Gia đình tôi phải dặm (cấy lại) nhiều lần nhưng đều không được, bất lực, vụ này phải bỏ ruộng không cho cỏ mọc, trâu đằm", anh Dũng phản ánh.
Cũng theo anh Dũng, trước đó, gia đình anh và các hộ dân đã phản ánh đến UBND xã Đông Trà, sau đó cơ quan chức năng đã về lấy mẫu kiểm tra nhưng kết luận độ mặn vẫn trong giới hạn cho phép.
 |
Anh Nguyễn Tiến Dũng, thôn Tiền Hải, xã Đông Trà bất lực khi phải chứng kiến hàng nghìn mét vuông ruộng của gia đình phải bỏ hoang |
"Họ cũng khuyến cáo Hợp tác xã và người dân tổ chức thau chua, rửa mặn nhưng dù đã làm mọi cách mà cây lúa vẫn không sinh trưởng được. Từ đó đến nay, đã 2-3 vụ lúa đi qua, ruộng đồng không gieo cấy được, gia đình biết trông vào đâu để sinh sống...", anh Dũng bày tỏ.
Tương tự, gia đình anh Nguyễn Văn Hảo ở thôn Tân Hải, xã Đông Trà cũng có 3,3 sào (1.180m2) đất ruộng ở đồng Đông Hải ngay sát KCN Hải Long đang san lấp mặt bằng, từ 2023 đến nay không thể gieo cấy hoặc có sản xuất thì năng suất rất thấp, khoảng 50kg thóc/sào do cây lúa cứ "chết đi sống lại" nhiều lần.
"Dạo trước, chủ đầu tư KCN Hải Long lắp đặt 5 máy hút đưa cát từ ngoài sông Trà Lý vào để san lấp đã khiến độ mặn trong đất, nước các khu ruộng xung quanh tăng mạnh, cây lúa không thể phát triển được, nhất là những thửa ruộng nằm sát dự án. Chúng tôi đã kiến nghị lên nhiều cơ quan chức năng mà đến nay vẫn chưa được giải quyết", anh Hảo phản ánh.
Còn tại xứ đồng 27 mẫu, anh Phạm Văn Bật, thôn Tân Hải cho biết: “Từ khi KCN Hải Long triển khai san lấp đến nay, hầu hết xứ đồng 27 mẫu thường xuyên bị ngập nước mênh mông. Thêm vào đó, nước mặn từ cát san lấp nền của KCN rò rỉ ra các thửa ruộng xung quanh khiến gia đình tôi không thể gieo cấy được. Ruộng đồng phải bỏ hoang, gia đình không biết trông chờ vào đâu để lấy thu nhập”.
 |
Khu đồng ruộng sát KCN Hải Long thường xuyên bị nước ngập, cỏ mọc quá đầu người nhưng lúa gần như không sinh trưởng được |
Hàng chục hộ dân ở Đông Trà, huyện Tiền Hải đều bày tỏ khi xã Đông Trà và huyện Tiền Hải tuyên truyền về chủ trương xây dựng KCN Hải Long quy mô lớn, tạo nhiều công ăn việc làm, phát triển kinh tế xã hội địa phương thì tất cả đều ủng hộ. Nhưng đến nay, tương lai tươi sáng chưa thấy đâu mà đất sản xuất một phần thì bị thu hồi cho KCN Hải Long, phần còn lại thì không thể canh tác được.
"Chúng tôi đã phản ánh đến chính quyền xã, phản ánh đến UBND huyện và Sở Nông nghiệp và Môi trường Thái Bình nhưng nhiều tháng qua đều rơi vào im lặng. Trong khi chủ đầu tư cũng không có bất kỳ động thái nào để giảm bớt ảnh hưởng đến khu ruộng đồng lân cận, máy móc vẫn rầm rộ san lấp, cát vẫn được hút đều đều từ sông Trà Lý đưa về công trường...", anh Trần Xuân Ngọc ở thôn Tân Hải bức xúc.
Đã báo cáo huyện nhưng chưa có chỉ đạo mới?
Thông tin tới phóng viên An ninh Thủ đô, ông Chu Bảo Lộc, Chủ tịch UBND xã Đông Trà xác nhận, có tình trạng ruộng đồng của người dân ở xứ đồng Đông Hải và xứ đồng 27 mẫu bị bỏ hoang, việc gieo cấy gặp khó khăn. Tổng diện tích của 2 khu vực này vào khoảng hơn 35ha.
 |
Chủ đầu tư lắp đặt các máy hút công suất lớn để đưa cát từ sông Trà Lý về san lấp KCN Hải Long |
Theo ông Lộc, nhận được phản ánh của bà con, xã cũng đã báo cáo lên UBND huyện, sau đó Phòng Nông nghiệp huyện Tiền Hải cũng đã về lấy mẫu kiểm tra độ mặn nhưng kết luận, độ mặn vẫn trong ngưỡng cho phép của cây trồng; đồng thời hướng dẫn bà con thau chua rửa mặn.
Cũng theo ông Lộc, khi chưa có dự án KCN Hải Long, lác đác vẫn có một số thửa ruộng bà con bỏ hoang, không canh tác, nhưng đến nay thì tỷ lệ này nhiều hơn.
Còn với khu xứ đồng 27 mẫu với diện tích khoảng 5,5ha, ông Lộc thừa nhận, có thể một phần do quá trình triển khai dự án KCN Hải Long đã tác động phá vỡ hệ thống thủy lợi nội đồng, nước không tiêu thoát được nên cây trồng của người dân bị ảnh hưởng.
"Tại các cuộc họp ở UBND huyện tôi đều báo cáo về tình trạng này nhưng đến nay cũng chưa có chỉ đạo gì mới hơn từ UBND huyện. Chủ đầu tư cũng không nhận trách nhiệm", ông Lộc nói.
 |
KCN Hải Long với quy mô 300ha tại huyện Tiền Hải, Thái Bình đang được san lấp nền |
Quyết định thu hồi, phương án bồi thường chỉ giao chủ hộ?
Không chỉ ruộng đồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dự án KCN Hải Long mà quá trình triển khai dự án, thu hồi ruộng, đền bù giải phóng mặt bằng theo phản ánh của người dân cũng có điểm chưa đúng.
Theo phản ánh, các quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường và thông báo chi trả, cơ quan chức năng của huyện là Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp Tiền Hải chỉ gửi 1 bản tới một thành viên trong hộ gia đình. Trong khi đó, nhiều thành viên khác trong hộ cũng có tên trong hồ sơ giao đất và trực tiếp canh tác nhưng không được biết thông tin.
Như hộ ông Nguyễn Văn Roãn ở thôn Tân Hải, dù thành viên hộ gia đình được giao ruộng tại thời điểm giao đất là 5 khẩu, nhưng Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm Công nghiệp Tiền Hải chỉ gửi 1 bộ hồ sơ cho ông Nguyễn Văn Roãn, những người còn lại của hộ gia đình, dù là người được Nhà nước giao và trực tiếp sử dụng đất nhưng không nhận được bất kỳ giấy tờ nào liên quan.
Đáng nói khi nhận chế độ chi trả, Trung tâm Phát triển Quỹ đất Tiền Hải cũng chỉ thực hiện với ông Nguyễn Văn Roãn mà không có bất kỳ giấy ủy quyền nào của các thành viên còn lại trong gia đình.
"Những người đi ký nhận chế độ chi trả đều được ký vào một bản cam kết do Trung tâm Phát triển Quỹ đất Tiền Hải soạn sẵn với nội dung các ông bà thống nhất cử đi ký các giấy tờ liên quan. Sau khi nhận tiền, sẽ có trách nhiệm thông báo và phân chia tiền bồi thường cho các thành viên khác"- một người dân ở xã Đông Trà, Tiền Hải phản ánh.
Nhiều người dân bày tỏ, cách làm này của Trung tâm Quỹ đất Tiền Hải đã phát sinh bất cập, khi mà các thành viên trong gia đình có quyền lợi không hay biết về các chế độ, chính sách cũng như số tiền được chi trả ra sao. Việc phân chia quyền lợi phụ thuộc vào người chủ hộ nên đã nảy sinh mâu thuẫn trong gia đình, anh em.
Trao đổi với phóng viên An ninh Thủ đô, ông Bùi Đức Thàn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất và Cụm Công nghiệp Tiền Hải xác nhận, phản ánh của nhân dân về việc này là đúng.
Theo đó, dự án KCN Hải Long có quy mô 300ha, bắt đầu triển khai GPMB từ năm 2023. Nhà đầu tư là Công ty CP Đầu tư hạ tầng khu công nghiệp Bảo Minh. Tuy nhiên, theo kế hoạch sử dụng đất của tỉnh Thái Bình, năm 2023, KCN Hải Long chỉ được giao 30ha, năm 2024 được giao thêm 100ha và dự kiến năm 2025 sẽ được giao thêm 100ha.
Đến nay, Trung tâm Quỹ đất và nhà đầu tư đang tiến hành GPMB, thu hồi và chi trả chế độ cho các hộ dân bị thu hồi diện tích đất nông nghiệp với khoảng 700 hộ dân.
"Việc chỉ gửi một thông báo mời họp, gửi một quyết định thu hồi đất kèm theo phương án bồi thường đến đại diện chủ hộ là đúng quy định. Đối với đất nông nghiệp không giao cho từng cá nhân mà quy chủ hộ, nên chúng tôi chỉ giao cho chủ hộ.
Khi chủ hộ đi ký nhận chế độ đều phải ký cam kết về việc sẽ phân chia cho các thành viên khác còn lại trong gia đình có tên trong sổ sách. Còn việc họ phân chia như thế nào nếu không công bằng, không đảm bảo quyền lợi thì các thành viên khác có thể khởi kiện ra tòa", ông Thàn giải thích.
Song, dưới góc độ pháp lý, Luật sư Cao Thị Hải, Công ty Luật TNHH PMC phân tích, tại Điều 87 Luật Đất đai 2024 quy định rõ: “UBND cấp xã nơi có đất thu hồi gửi thông báo thu hồi đất đến từng người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có)…
Trường hợp không liên lạc được, không gửi được thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có) thì thông báo trên một trong các báo hàng ngày của Trung ương và cấp tỉnh trong 3 số liên tiếp và phát sóng trên đài phát thanh hoặc truyền hình của Trung ương và cấp tỉnh 3 lần trong 3 ngày liên tiếp;
Niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi, đăng tải lên cổng thông tin điện tử của UBND cấp huyện trong suốt thời gian bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mà không phải gửi thông báo thu hồi đất lại”.
Điều này cũng được quy định rõ ràng tại điều 69, Luật Đất đai 2013: “Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp xã gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến từng người có đất thu hồi, trong đó ghi rõ về mức bồi thường, hỗ trợ, bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có), thời gian, địa điểm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ; thời gian bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có) và thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng”.
"Như vậy, không rõ Trung tâm Phát triển Quỹ đất và Cụm công nghiệp Tiền Hải căn cứ vào quy định nào để chỉ gửi một thông báo, một quyết định thu hồi và phương án bồi thường khi thu hồi đất cho chủ hộ; các thành viên khác dù có tên tuổi, quyền lợi chung nhưng không được biết”? - vị luật sư nêu vấn đề. UBND huyện Tiền Hải cần chỉ đạo làm rõ để tránh phát sinh khiếu kiện kéo dài, gây ảnh hưởng đến nhân dân cũng như tiến độ triển khai dự án hạ tầng, phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
