- Thanh khoản mắc kẹt ở bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, bảng cân đối kế toán ngân hàng đang yếu đi
- Dùng ngân sách để cứu trái phiếu: Có thể xem xét nhưng không dễ thực hiện
- Tỷ giá, lãi suất đè nặng doanh nghiệp: Làm sao để hóa giải?
Sẽ sớm phân bổ nốt hạn mức tín dụng
Trước đó, tại buổi tiếp xúc cử tri của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sau kỳ họp Quốc hội lần thứ 4 cho thấy Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang nghiên cứu việc nới hạn mức tín dụng hợp lý trong thời gian tới.
Trong báo cáo vừa phát hành, nhóm phân tích của SSI Research cho rằng NHNN sẽ sớm công bố hạn mức tín dụng mới cho các ngân hàng, nhằm có thể kịp thời giải quyết các vấn đề về thanh khoản cho doanh nghiệp tại thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, nhóm phân tích cũng lưu ý việc bổ sung thêm hạn mức tín dụng sẽ chỉ giải quyết một phần nhỏ vấn đề ở thời điểm hiện tại, đến từ một số yếu tố.
Thứ nhất, theo thông tin từ NHNN, hạn mức tín dụng đã được phân bổ cho các ngân hàng thương mại (NHTM) là 13% và tăng trưởng tín dụng đến nay mới đạt 11,5% so với đầu năm. Do vậy, dư địa để các NHTM cấp tín dụng tại thời điểm hiện tại là có, tuy nhiên vấn đề phần nhiều đến từ các tiêu chí cho việc giải ngân cho vay có được nới ra không.
Thứ hai, hạn mức được phân bổ với tỷ lệ về các NHTM như thế nào cũng là một vấn đề khó khăn dành cho NHNN. Cụ thể, nếu tỷ trọng nghiêng nhiều về các tổ chức tín dụng có hệ số an toàn cao thì thông thường đây sẽ là những ngân hàng thận trọng và không gặp nhiều vấn đề cho thanh khoản thắt chặt trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp gây ra.
Thứ ba, chênh lệch huy động vốn – tín dụng chưa có nhiều cải thiện và do đó, việc nới trần tín dụng phù hợp hơn để gia hạn khoản vay cũ, thay vì dành cho các khoản vay mới.
 |
Một số ngân hàng có thể được nới room tín dụng trong vài ngày tới |
Có thêm room tín dụng, ngân hàng lấy tiền đâu cho vay
Cũng cho rằng câu chuyện nới room tín dụng không phải giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn dòng tiền thời điểm hiện tại, TS Trần Minh Tuấn, Phó chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Chứng khoán Smart Invest (AAS) cho biết trên thực tế, room tín dụng vẫn còn khoảng 2% chưa giải ngân hết.
“Khó khăn trong việc tiếp cận vốn không còn nằm ở room tín dụng, bởi chỉ còn gần 2 tháng là hết năm 2022, mà vẫn còn 2% và nới room tín dụng hơn nữa, thì việc tiếp cận vốn của các doanh nghiệp liệu có kịp không?” – ông Tuấn đặt câu hỏi.
Vị chuyên gia cũng cho rằng hiện các ngân hàng đang ở thế kẹt khi hầu hết đã có tỷ lệ cho vay/huy động tại thị trường 1 vượt mức 90%, thậm chí không ít ngân hàng vượt 100%, nghĩa là số tiền ngân hàng cho vay đã vượt quá cả số vốn huy động.
Thừa nhận khó khăn này, TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cũng cho rằng ngay cả khi NHNN có nới thêm room tín dụng thì NHTM cũng không đủ vốn để cho vay tiếp.
Theo ông, thông lệ, ngân hàng chỉ là nơi cung cấp vốn lưu động, chủ yếu là vốn ngắn hạn cho nền kinh tế; doanh nghiệp muốn huy động vốn trung, dài hạn thì phải ra thị trường vốn.
Nhưng hiện nay ngân hàng phải gánh cả vai của thị trường vốn, hậu quả là cả doanh nghiệp và ngân hàng đều đang mất cân đối nghiêm trọng khi xảy ra tình trạng trái phiếu chưa đến hạn đã phải trả trước hạn. Việc phải trả cả trái phiếu chưa đến hạn, buộc doanh nghiệp phải lấy cả nguồn tiền sản xuất kinh doanh, thậm chí cả vốn vay ngân hàng để trả nợ.
“Đến nay, dư nợ tín dụng là 11,8 triệu tỷ đồng, tăng hơn 11% so với đầu năm, trong khi tăng trưởng nguồn vốn chỉ 4,8%. Như vậy NHNN có nới thêm room tín dụng thì NHTM cũng không có vốn để cho vay tiếp thêm” – lãnh đạo VNBA nói.
Ngoài ra, ông Hùng cho biết hiện nay các ngân hàng đang rất khó khăn trong hệ số an toàn vốn, tính chung cả ngành, dư nợ cho vay và tổng huy động gần như tương đương nhau, nghĩa là có bao nhiêu vốn ngân hàng đã cho vay gần hết. Điều này buộc ngân hàng phải tăng mạnh lãi suất để tăng huy động, kéo theo lãi suất cho vay cao.
Không chỉ vậy, các ngân hàng đang phải đối mặt với nguy cơ nợ xấu tăng cao do một số doanh nghiệp không thể duy trì hoạt động, không thể trả nợ; trong số đó còn có những doanh nghiệp dùng tiền vay ngân hàng trả nợ trái phiếu trước hạn.
Theo nhiều chuyên gia, khó khăn thanh khoản thời điểm hiện tại xuất phát từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp bị tê liệt. Do đó, để gỡ nghẽn dòng tiền cho nền kinh tế, phải tập trung gỡ nghẽn cho thị trường trái phiếu.
