Nhiều lãnh đạo rơi rụng vì vi phạm đất đai, dự án - cách nào để ngăn chặn? (I): Vướng “bẫy” đất đai, dự án, nhiều lãnh đạo nhận kỷ luật nghiêm khắc

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - LTS: Chủ tịch UBND phường, Phó Chủ tịch UBND huyện, đến cả Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, thậm chí Bí thư Tỉnh ủy… đều mất chức, phải nhận kỷ luật nghiêm khắc vì dính líu tới các vi phạm pháp luật đất đai, trật tự xây dựng, đấu thầu dự án ở địa phương mình quản lý. Đau xót này không chỉ là một vài vụ việc đơn lẻ, nhưng tại sao những sai phạm nghiêm trọng như vậy cứ nối tiếp xảy ra? Chúng ta cần thêm giải pháp gì để ngăn chặn nó tái diễn?

Thời gian qua, nhiều lãnh đạo cấp tỉnh, huyện, xã (ở Bình Dương, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Nghệ An, Đồng Nai…) đã phải nhận kỷ luật Đảng, thậm chí bị khởi tố hình sự và nhận án tù do liên quan tới vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng, đấu thầu dự án… Đây là bài học đắt giá đối với mỗi cán bộ, đảng viên và các cấp ủy đảng.

Vi phạm đất đai, nhà xây trái phép “nuốt” cán bộ

Là địa phương có tốc độ đô thị hóa rất nhanh vài năm trở lại đây, một phường sát trung tâm TP Vũng Tàu (Bà Rịa - Vũng Tàu) là địa bàn “nóng” về vi phạm trật tự đô thị, trật tự xây dựng và quản lý đất đai. Vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng, xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp lên tới hàng trăm trường hợp chỉ trong thời gian ngắn. Nắm được những bức xúc trong dư luận nhân dân về tình hình quản lý lộn xộn ở phường này, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Vũng Tàu đã ban hành quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy phường và đồng chí Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường.

Cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến bị cách tất cả chức vụ trong Đảng

Cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến bị cách tất cả chức vụ trong Đảng

Kết quả thẩm tra, xác minh đã chỉ ra hàng loạt vi phạm của Ban Thường vụ Đảng ủy phường và Chủ tịch UBND phường. Cụ thể, Ban Thường vụ Đảng ủy phường chưa quyết liệt lãnh đạo thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Đảng ủy cấp trên về ngăn chặn, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn; thiếu kiểm tra, giám sát, dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép, lấn chiếm đất công diễn ra tràn lan…

Cá nhân Chủ tịch UBND phường đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc của Đảng ủy phường. Đặc biệt, dù đã được Ban Thường vụ Đảng ủy nhiều lần nhắc nhở tại các cuộc họp, thậm chí chấn chỉnh bằng văn bản 2 lần, nhưng vị Chủ tịch UBND phường vẫn rất chậm trễ trong việc phân công nhiệm vụ cho các thành viên ủy ban.

Chủ tịch UBND phường đã thiếu kiểm tra, giám sát; chỉ đạo chưa quyết liệt dẫn đến tình hình vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn liên tục xảy ra, nhiều trường hợp được phát hiện từ sớm nhưng không quyết liệt chỉ đạo xử lý triệt để. Chủ tịch UBND phường cũng vi phạm những điều đảng viên không được làm; thiếu gương mẫu trong việc chấp hành các quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, tự ý chỉ đạo cấp dưới thực hiện hành vi trả tang vật vi phạm hành chính, vi phạm quy định tại Nghị định số 138/2021/NĐ-CP của Chính phủ, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín cá nhân và uy tín của Đảng ủy và UBND phường... Hệ quả, vị Chủ tịch UBND phường phải nhận kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo.

Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Vũng Tàu cũng đề nghị Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu ban hành quyết định kỷ luật về mặt chính quyền bằng hình thức cảnh cáo đối với đối với ông này.

Cựu Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng bị khởi tố

Cựu Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng bị khởi tố

Cũng liên quan tới vi phạm quy định pháp luật về quản lý đất đai, vừa qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã xem xét, thi hành kỷ luật đối với ông Phan Văn Bình - Phó trưởng Ban Quản lý khu kinh tế Đông Nam (nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Đàn). Cụ thể, trong thời gian giữ chức vụ Huyện ủy viên, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Đàn, ông Phan Văn Bình đã vi phạm Điều lệ Đảng, vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương, vi phạm quy định pháp luật về quản lý đất đai, gây dư luận xấu trong quần chúng nhân dân, làm mất uy tín của bản thân. Căn cứ các quy định của Đảng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã thi hành kỷ luật ông Phan Văn Bình bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng.

Cũng tại phiên họp nói trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã xem xét, thi hành kỷ luật đối với ông Lê Viết Phú - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch UBND huyện Nghĩa Đàn (nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường). Trong thời gian giữ chức vụ Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, ông Lê Viết Phú đã có những vi phạm tương tự ông Phan Văn Bình. Kết quả, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An cũng thi hành kỷ luật ông Lê Viết Phú bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng.

Cùng thời gian này, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM cho biết, qua kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với ông Nguyễn Hữu Anh Tứ - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ TP Thủ Đức, Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức. Cơ quan kiểm tra Đảng phát hiện vị Phó Chủ tịch đã vi phạm việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ theo quy chế làm việc và sự phân công của cấp có thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý đất đai, quản lý xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư trên địa bàn TP Thủ Đức.

Những vi phạm này gây hậu quả nghiêm trọng, làm giảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước và công tác cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, xây dựng; ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Căn cứ quy định của Đảng, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM đã thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với ông Nguyễn Hữu Anh Tứ.

Dính “bẫy” dự án, tự đánh mất mình

Không chỉ có cán bộ cấp xã, cấp huyện vướng vào “bẫy” vi phạm đất đai, xây dựng, dự án, nhiều lãnh đạo cấp tỉnh cũng tự đánh mất mình, không thoát khỏi những “viên đạn bọc đường” trong quá trình thực thi công vụ. Đơn cử, chỉ trong vụ án nhận hối lộ và vi phạm đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai và Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC), 2 lãnh đạo cao nhất của tỉnh Đồng Nai (ở thời điểm xảy ra vụ án) là ông Trần Đình Thành - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai và Đinh Quốc Thái - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh đều phải nhận các mức án nghiêm khắc về tội nhận hối lộ (để tạo điều kiện cho Công ty AIC tham gia và trúng các gói thầu - PV). Ngoài 2 vị quan đầu tỉnh, trong vụ án này, còn 2 Giám đốc Sở (Y tế; Kế hoạch và Đầu tư) và nhiều cán bộ của tỉnh Đồng Nai cùng rơi vào vòng lao lý…

Mức độ “tàn phá” của AIC và Công ty CP Tập đoàn FLC tại Quảng Ninh cũng kinh khủng không kém khi rất nhiều lãnh đạo của tỉnh này (thuộc nhiệm kỳ 2015-2020) phải nhận kỷ luật nghiêm khắc do để xảy ra nhiều vi phạm tại các dự án, gói thầu do AIC và FLC thực hiện, gây thiệt hại lớn ngân sách Nhà nước. Cụ thể, Bộ Chính trị đã quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh nhiệm kỳ 2015-2020. Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với các ông, bà: Nguyễn Văn Đọc - nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh; Nguyễn Đức Long - nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh; Đặng Duy Hậu - nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh; Vũ Thị Thu Thủy - nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh...

Chưa dừng lại, “cơn bão” AIC và FLC cũng “càn quét” qua Thanh Hóa và mang đi nhiều lãnh đạo của tỉnh này. Cụ thể, kết quả thẩm tra, xác minh của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho thấy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát để Đảng đoàn HĐND tỉnh, Ban cán sự đảng UBND tỉnh và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong việc chấp thuận chủ trương trong quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, trong giao đất, cấp giấy chứng nhận và tính tiền sử dụng đất, trong phân bổ, quản lý và sử dụng ngân sách cho một số dự án, trong đó có các dự án do Công ty FLC, Công ty AIC thực hiện; một số cán bộ, đảng viên kê khai tài sản cá nhân thiếu trung thực, không đầy đủ, vi phạm Luật Phòng, chống tham nhũng, vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; một số cán bộ, đảng viên bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự… Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát Đảng đoàn HĐND tỉnh, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh để HĐND tỉnh, UBND tỉnh, các thành viên UBND tỉnh và một số sở, ngành thuộc UBND tỉnh vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện dự án đầu tư công… gây tiềm ẩn phát sinh tranh chấp, khiếu kiện phức tạp, kéo dài, làm giảm chất lượng, hiệu quả sử dụng nguồn lực, nguy cơ lãng phí, thiệt hại lớn ngân sách Nhà nước.

Cơ quan Kiểm tra Đảng cũng chỉ rõ, ông Trịnh Văn Chiến - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh chịu trách nhiệm người đứng đầu về khuyết điểm, vi phạm của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Đảng đoàn HĐND tỉnh nhiệm kỳ 2016-2021, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, UBND tỉnh. Chịu trách nhiệm cá nhân ký một số văn bản, chỉ đạo, cho ý kiến để cấp dưới ký văn bản vi phạm pháp luật đất đai, đầu tư công, gây hậu quả rất nghiêm trọng, thiệt hại lớn ngân sách Nhà nước.

Ông Trịnh Văn Chiến đã thiếu trách nhiệm, không chỉ đạo xây dựng, ban hành kế hoạch công khai tài sản, thu nhập theo quy định; không gương mẫu, kê khai không trung thực, không đầy đủ, không rõ ràng và không công khai về tài sản, thu nhập; báo cáo không trung thực, không đầy đủ, không rõ ràng, không kịp thời theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra Ủy ban Kiểm tra Trung ương về tài sản, thu nhập, vi phạm Chỉ thị số 33-CT/TW của Bộ Chính trị, Luật Phòng, chống tham nhũng số 55/2005/QH11 và số 36/2018/QH14, Nghị định số 78/2013/NĐ-CP, Thông tư số 08/2013/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ; Quy chế làm việc số 01-QC/TU của Tỉnh ủy.

Cũng thời điểm đó, ông Nguyễn Đình Xứng - nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phải chịu trách nhiệm người đứng đầu về những khuyết điểm, vi phạm của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016-2021; cùng chịu trách nhiệm về khuyết điểm, vi phạm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020, Ban cán sự đảng UBND tỉnh, UBND tỉnh.

Trên cương vị là Chủ tịch UBND tỉnh, ông Nguyễn Đình Xứng phải chịu trách nhiệm cá nhân khi ký nhiều văn bản và cho ý kiến đồng ý để cấp dưới ký văn bản vi phạm pháp luật đất đai, đầu tư công, thiệt hại lớn ngân sách Nhà nước. Ông Nguyễn Đình Xứng cũng không gương mẫu, kê khai không trung thực, đầy đủ, rõ ràng và không công khai về tài sản, thu nhập; báo cáo không trung thực, đầy đủ, kịp thời theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra Ủy ban Kiểm tra Trung ương về tài sản, thu nhập, vi phạm Chỉ thị số 33-CT/TW của Bộ Chính trị, Luật Phòng, chống tham nhũng số 55/2005/QH11 và số 36/2018/QH14, Nghị định số 78/2013/NĐ-CP, Thông tư số 08/2013/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ.

Trên cơ sở những vi phạm của các tổ chức đảng và nhiều cá nhân, căn cứ nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm, theo Quy định của Đảng về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, Bộ Chính trị quyết định kỷ luật cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020, đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng xem xét, thi hành kỷ luật ông Trịnh Văn Chiến - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh. Ban Bí thư quyết định kỷ luật cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Nguyễn Đình Xứng - nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh và nhiều cá nhân liên quan.

Tại Hội nghị lần thứ tám vừa qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã quyết định thi hành kỷ luật với hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Trịnh Văn Chiến - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa. Ngày 21-10, Công an tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định khởi tố bị can và áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Nguyễn Đình Xứng - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa để tiến hành điều tra về tội “Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” theo Điều 219 Bộ luật Hình sự (sai phạm diễn ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phê duyệt tiền sử dụng đất nộp ngân sách Nhà nước của Công ty CP Sông Mã tại dự án Hạc Thành Tower).

Thật đáng buồn, những vụ việc sai phạm nghiêm trọng, quy mô lớn, kéo dài và mang tính hệ thống liên quan tới xây dựng, đất đai, đầu tư, đấu thầu dự án như trên không quá hiếm trong vài năm trở lại đây. Vì sao những tập thể cấp ủy và cá nhân lãnh đạo ở vị trí đứng đầu một địa phương lại dễ dàng bị thao túng và sa ngã như vậy? Có phải chỉ do chính họ bị suy thoái về tư tưởng và đạo đức lối sống, đã âm thầm tự diễn biến, tự chuyển hóa hay hệ thống pháp luật vẫn còn những kẽ hở để họ có thể lợi dụng trục lợi?

Lời hối lỗi muộn màng

Bị cáo Trần Đình Thành - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai tại phiên tòa

Bị cáo Trần Đình Thành - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai tại phiên tòa

Tại phiên tòa xét xử vụ án nhận hối lộ và vi phạm đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai và Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC), nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Trần Đình Thành thốt lên rằng, ông đã mắc phải những sai phạm nghiêm trọng nên rất đau khổ, ân hận, day dứt, hổ thẹn với mọi người. “Đối với đồng chí, đồng bào, bạn bè ở tỉnh Đồng Nai, bị cáo được mọi người yêu quý, mến phục. Nhưng với những sai phạm của mình, bị cáo đã tự đánh mất tất cả những điều thiêng liêng, cao quý này. Đúng như người đời đã nói, mất tiền bạc là mất ít, mất danh dự là mất nhiều, mất lòng tin là mất tất cả. Giờ đây, trong lòng bị cáo luôn đầy những tâm trạng rất nặng nề, luôn thấy mình đau khổ, xót xa, ân hận, day dứt, hổ thẹn với mọi người vì bị cáo là con người lầm lỗi” - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai rút lời gan ruột nơi pháp đình, nhưng đã quá muộn màng…

Số cán bộ dính líu vi phạm của AIC chưa dừng lại

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Phú Yên cho biết, đã xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Cán sự đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016 - 2021. Kết quả kiểm tra nhận thấy, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh Phú Yên đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng thanh tra, kiểm tra để UBND tỉnh, các tổ chức, cá nhân và các chủ đầu tư trong tổ chức thực hiện các dự án/gói thầu có liên quan đến Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC) và các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái AIC; các dự án/gói thầu thực hiện không đúng quy định của pháp luật về đấu thầu, có nguy cơ gây thất thoát ngân sách Nhà nước.

Liên quan đến hạn chế, khuyết điểm, vi phạm nêu trên, có trách nhiệm của Ban Cán sự đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016, nhiệm kỳ 2016-2021 và một số lãnh đạo sở, ngành, cán bộ chuyên môn có liên quan với vai trò là chủ đầu tư, thẩm định, phê duyệt các dự án/gói thầu. Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả, căn cứ các quy định của Đảng, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Phú Yên tiến hành kiểm điểm trách nhiệm, xem xét, đề nghị xử lý kỷ luật đối với Ban Cán sự đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016 và một số đảng viên có liên quan.

(Còn tiếp)