Năm 2014, Hà Nội có tàu điện ngầm?
(ANTĐ) - Hệ thống giao thông công cộng chủ yếu hiện nay tại Hà Nội là xe buýt, loại phương tiện đang trở nên quá tải, và là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ách tắc giao thông. Giải pháp mà Hà Nội đang hướng tới hiện nay là loại hình tàu điện ngầm nội đô (Metro), một loại hình phương tiện giao thông đường sắt của đô thị hiện đại…
 |
| Phối cảnh ga Mai Dịch, tuyến Nhổn - ga Hà Nội |
Theo quy hoạch hiện nay, Thủ đô Hà Nội sẽ có 5 tuyến Metro (trong quy hoạch chung sẽ bổ sung thêm 3 tuyến nữa). Trong 5 tuyến nêu trên, Hà Nội đã triển khai được 3 tuyến. Tuyến đường sắt cao tốc Hà Đông về trung tâm thành phố (Cát Linh), vốn xây dựng tuyến này do Bộ Giao thông Vận tải hợp tác với Trung Quốc đầu tư. Tuyến thứ 2 là Metro ngầm từ Cầu Diễn về trung tâm Hồ Gươm (giai đoạn 1), vốn vay của Pháp và đang triển khai tư vấn, dự kiến sẽ khởi công trong cuối tháng 9-2010. Tuyến thứ 3 từ Bắc Thăng Long chạy vào Thụy Khuê và ga Hàng Cỏ, vay vốn của JBIC (Nhật Bản). Hai tuyến này đều do TP Hà Nội chủ trì. Hai tuyến còn lại là tuyến từ Láng - Hòa Lạc về trung tâm đang giao cho Bộ Giao thông vận tải thiết kế. Tuyến thứ 5 là tuyến nối vòng, tức là tuyến vành đai nối tất cả các tuyến Metro lại.
Mặc dù quy hoạch về hệ thống tàu điện ngầm của Hà Nội đã có từ khá lâu, song được đặt chân lên phương tiện giao thông công cộng hiện đại này, vẫn còn là ước mơ của rất nhiều người dân Thủ đô. Ngoài nguyên nhân xuất phát từ khó khăn trong việc huy động nguồn vốn đầu tư thì cũng còn nhiều những rào cản khác. Trả lời báo chí ông Lê Vinh - Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cho rằng với chủ trương xây dựng các tuyến tàu điện ngầm và đường sắt đô thị, Hà Nội đã mời rất nhiều các nhà tư vấn ở các quốc gia có hệ thống tàu điện ngầm và đường sắt đô thị tiên tiến tham gia như: Pháp, Nhật, Trung Quốc, Đức, Nga… Tuy nhiên, việc xây dựng tàu điện ngầm hiện nay tại Hà Nội có những khó khăn riêng và tốc độ của các dự án này khá chậm. Đứng về góc độ quy hoạch, khó khăn đầu tiên trong việc triển khai xây dựng hệ thống tàu điện ngầm là việc giải phóng mặt bằng, việc di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm và nổi, đặc biệt là đối với các dự án hạ ngầm cáp.
Bên cạnh đó, theo thiết kế thì tất cả các tuyến tàu điện khi chạy vào trung tâm đều phải đi ngầm do đặc thù của Hà Nội, nếu chạy vào bên trong lõi của thành phố ở trên cao sẽ tác động đến những kiến trúc không gian phố cổ của Thủ đô. Thế nhưng, một vấn đề là Hà Nội có rất nhiều các di tích lịch sử, trong khi đó luật lại chưa có quy định nào liên quan đến việc bảo vệ các di tích trên cao và bên dưới mặt đất, do vậy khi xây dựng hệ thống tàu điện đi dưới mặt đất cũng có những ý kiến nhất định… Mặt khác, hệ thống tàu điện ngầm có rất nhiều tư vấn nước ngoài nghiên cứu để triển khai tại Hà Nội, với rất nhiều các kỹ thuật khác nhau nên việc kết nối các hệ thống này cũng còn nhiều khó khăn. Do kinh nghiệm trong việc xây dựng tàu điện ngầm ở nước ta còn hạn chế, nguồn lực còn thiếu vì vậy trong quá trình chuyển giao kỹ thuật nếu có nhiều nước tham gia sẽ gặp những khó khăn về mặt tương thích của các hệ kỹ thuật.
Theo dự kiến, ngày 22-9 tới đây, UBND TP Hà Nội sẽ làm lễ khởi công tuyến tàu điện ngầm nội đô Nhổn - Ga Hà Nội. Đây là dự án thuộc tuyến số 3 (Nhổn - Hà Nội - Hoàng Mai) nối khu vực phía Tây với trung tâm thành phố và khu vực phía Nam. Tuyến Metro Nhổn - Ga Hà Nội dự kiến dài 12,5km với 9,6km đi trên cao và 2,9km đi ngầm, có 11 ga trên cao, 4 ga ngầm. Tàu điện sẽ đi nổi từ đầu tuyến đến Kim Mã rồi đi ngầm trong lộ trình còn lại. Công trình được khởi công trong đúng dịp cả nước đang hướng tới ngày đại lễ 1.000 năm Thăng Long Hà Nội. Hy vọng sau tất cả những khó khăn, vướng mắc và cả sự lỡ hẹn với người dân đây sẽ là tuyến tàu điện ngầm nội đô đầu tiên được hoàn thành để góp phần thay đổi và làm làm đẹp thêm diện mạo của Thủ đô nghìn năm tuổi.
Nhóm PV Ban Cuối tuần (Thực hiện)
| Xu thế tất yếu của đô thị phát triển
Riêng với Thủ đô Hà Nội đang có quá trình phát triển nhanh, việc quy hoạch các tuyến đường sắt đô thị, tàu điện ngầm đã được đề ra từ khá lâu. Việc giải quyết giao thông Hà Nội bằng các phương tiện giao thông công cộng là tất yếu. Hà Nội cũng đã có quy hoạch chi tiết cho 5 tuyến đường sắt đô thị, nối liền các khu đông dân cư. Và sắp tới đây, Hà Nội sẽ cho khởi công thí điểm tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Hoàng Mai. Tuyến này sẽ kết hợp cả những công trình nổi và ngầm. Khó khăn hiện nay là bài toán về kinh tế. Hay như vấn đề về cấu trúc đô thị cũng cần phải quan tâm, vì Hà Nội nay có rất nhiều nhà cao tầng, nên phải nghiên cứu, tìm hiểu kỹ trước khi đưa vào thực hiện tàu điện ngầm. Theo dự kiến, thì tuyến đường sắt đô thị đầu tiên Nhổn - Hoàng Mai sẽ hoàn tất và đi vào hoạt động năm 2014. Ông Đào Ngọc Nghiêm (Nguyên Kiến trúc sư trưởng TP Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội quy hoạch đô thị Hà Nội) Lời giải cho bài toán giao thông
Qua quá trình nghiên cứu, tôi thấy các tuyến đường sắt đô thị có ưu điểm vận chuyển nhanh hành khách trong nội đô. Theo dự kiến, thì tuyến đường sắt đô thị đầu tiên Nhổn - Hoàng Mai sẽ hoàn tất và đi vào hoạt động năm 2014. Tuy nhiên, bản thân tôi cho rằng chúng ta còn nhiều việc phải tính đến để tăng hiệu suất sử dụng. Khó khăn đầu tiên phải được kể đến là vấn đề kinh tế. Bên cạnh đó cũng rất cần phải quan tâm, lưu ý đến quy hoạch cấu trúc đô thị. Hà Nội đang phát triển rất nhanh, chúng ta có đến hàng triệu lượt người tham gia giao thông mỗi ngày. Bởi thế cần đẩy nhanh việc xây dựng và đưa vào sử dụng hệ thống tàu điện ngầm càng sớm càng tốt. Đây sẽ là lời giải cho bài toán giao thông ở Hà Nội cũng như trên cả nước. Tiến sỹ Khuất Việt Hùng (Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch và Quản lý Giao thông vận tải) Thận trọng khi thi công hệ thống ngầm
Về ích lợi của hệ thống tàu điện ngầm là điều không phải bàn cãi. Tuy nhiên, khi xây dựng tại Hà Nội, một thành phố có 1.000 năm lịch sử thì chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn. Chúng ta đang nói đến hệ thống những thành lũy cổ có từ thời xa xưa, chưa kể đến các mạch ngầm. Bởi thế việc thi công chắc chắn sẽ phải được làm hết sức cẩn trọng. Bên cạnh đó, chúng ta cần phải tính đến các phương án phối kết hợp, tổ chức giao thông với các loại hình, phương tiện giao thông khác để có thể tận dụng tối đa năng lực chuyên chở của loại hình tàu điện ngầm này. Vấn đề đặt ra là chúng ta có quá nhiều phương tiện giao thông cá nhân, đa phần là xe mô tô. Bởi thế việc kết hợp này sẽ đòi hỏi phải tính toán thật kỹ lưỡng. Tôi tin là hệ thống này sẽ giúp giao thông tại Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung được cải thiện đáng kể và hoàn toàn có thể giảm thiểu lưu lượng giao thông trên bề mặt đường bộ. GS.TSKH Nguyễn Thế Bá (Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam) Khó khăn lớn nhất là kinh phí
Bên cạnh những thuận lợi trên, việc khó khăn lớn nhất hiện nay là vấn đề kinh phí. Vì nếu như chúng ta có vốn đầu tư tốt, các nhà thầu có chất lượng cao cũng sẽ bắt tay thực hiện cùng chúng ta. Như thế các công trình của chúng ta cũng sẽ có chất lượng cao hơn. Chúng ta chủ động trong nguồn vốn, không phải vay các nước khác, như thế chúng ta cũng sẽ chủ động hơn trong việc mời các nhà thầu, các nhà kỹ thuật thực hiện. Khó khăn tiếp theo của chúng ta có thể nói là thiếu kinh nghiệm về lĩnh vực này. Mặc dù đã được học, nghiên cứu thực tế tại nước ngoài, nhưng kinh nghiệm thực tế của chúng ta chưa có nhiều. Dự án của chúng ta vẫn chưa thật sự hoàn chỉnh, và khi đi vào vận hành, tôi e rằng sẽ không được hoàn hảo. Tàu điện ngầm cần một số vốn quá lớn, rất tốn kém, nó không thật sự đơn giản như nhiều người nghĩ. Nếu như chúng ta quyết tâm và dành toàn bộ sức lực thực hiện thì dự án tàu điện ngầm sẽ dần trở thành hiện thực. GS.TSKH Nguyễn Hữu Hà (Trưởng khoa Vận tải Đường sắt, Đại học Giao thông Vận tải Hà Nội) |
