- Nga sẽ giám sát lãnh thổ Đan Mạch theo hiệp ước "Bầu trời mở"
- Mỹ và Ukraine ký hiệp ước hàng không dân dụng bầu trời mở
- Nga cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm "Hiệp ước Bầu trời mở"
Ngay lập tức, Washington đã lên tiếng phản đối yêu cầu “vô lý” của Moscow, đồng thời cho rằng nó không phù hợp với các văn bản pháp quy nghiêm ngặt trong Hiệp ước Bầu trời mở, vi phạm tinh thần của hiệp ước này và cần được xem xét kỹ.
Hiệp ước Bầu trời mở có hiệu lực kể từ năm 2002, cho phép các chuyến bay giám sát không vũ trang trên toàn bộ lãnh thổ của tất cả 34 nước thành viên. Hiệp ước này được đưa ra nhằm để các quốc gia giám sát và minh bạch trong việc thực thi hiệp định kiểm soát vũ khí.
Washington lo sợ khi Nga muốn lắp thiết bị cảm biến trên máy bay để
thanh sát bầu trời Mỹ
Tuy nhiên, tình báo cấp cao và các quan chức quân sự Mỹ vẫn nghi ngờ rằng, liệu Nga có đang lợi dụng Hiệp ước Bầu trời mở để tăng khả năng quân sự và tình báo?
Hồi đầu năm 2016, Đô đốc Cecil Haney, Tư lệnh Bộ chỉ huy chiến lược Mỹ (Stratcom) đã khẳng định: “Hiệp ước Bầu trời mở đã trở thành một phần quan trọng để Moscow thu thập thông tin tình báo nhắm vào Washington”.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Robert Work cho rằng: “Nga đang có ý định đi quá tinh thần ban đầu của các điều ước quốc tế và chúng tôi vẫn đang tiếp tục theo dõi chặt chẽ vấn đề này”.
Song nếu Nga bí mật lắp thiết bị cảm biến để do thám Mỹ, căng thẳng Nga-Mỹ có leo thang không?
Câu trả lời ở đây là không thể bởi vì, hôm 21-2 một quan chức thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, các quốc gia thuộc Hiệp ước Bầu trời mở vẫn chưa nhận được thông báo chính thức nào từ Nga. Như vậy, theo các điều ước quốc tế, ít nhất cho đến mùa hè này, Moscow vẫn chưa thể lắp đặt thiết bị cảm biến công nghệ cao lên máy bay bởi hiệp ước yêu cầu thông báo trước 120 ngày.
Trong khi đó, Mỹ cũng đồng ý rằng, quá trình chuyển đổi từ máy ảnh, camera để giám sát bầu trời theo hiệp ước thành cảm biến kỹ thuật số là cần thiết cho sự tồn tại lâu dài của điều ước quốc tế này miễn là các bên có thể thiết lập một khuôn khổ nhất định cho việc sử dụng các thiết bị công nghệ cao.
Bên cạnh đó, phụ tá Ngoại trưởng Mỹ, bà Rose Gottemoeller nói: “Một trong những ưu điểm của Hiệp ước Bầu trở mở là mọi thông tin, hình ảnh, chụp được đều phải chia sẻ công khai cho tất cả các thành viên hiệp ước. Chính vì thế chúng ta có thể biết chính xác những gì Nga đang làm”.
Tuy nhiên, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, Steve Rademaker cáo buộc rằng, mặc dù Nga đang tham gia gia vào Hiệp ước Bầu trời mở nhưng lại áp đặt các hạn chế giám sát trong địa phận của Moscow, Chechnya, gần Abkhazia và Nam Ossetia.
Động thái này buộc chính quyền Obama phải quyết định xem có nên tiếp tục tham gia tích cực trong các điều ước quốc tế tại thời điểm khi căng thẳng giữa hai quốc gia tiếp tục leo thang.
