- Quy định mới nhất về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ, các cơ quan thanh tra
- Đề xuất cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục sử dụng 6.068,961 tỷ đồng để cho vay
- ĐBQH: Ban hành Luật Tương trợ tư pháp hình sự nhằm giải quyết những vấn đề có yếu tố nước ngoài
Bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh
Với 429/ 439 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, trong phiên họp sáng 25-6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.
Báo cáo tiếp thu, giải trình về dự án Luật này nêu rõ, về bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh, việc Chính phủ đề xuất giảm số lượng tội danh có hình phạt tử hình nhằm tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về thu hẹp hình phạt tử hình, trên cơ sở kế thừa tinh thần thu hẹp dần hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự qua các lần sửa đổi, bổ sung.
Trong lần sửa đổi này, Chính phủ đề xuất bỏ 8 tội danh có hình phạt tử hình trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng về các vấn đề:
Một là, căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội; tầm quan trọng của khách thể được bảo vệ; khả năng khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra;
Hai là, căn cứ kết quả tổng kết công tác thi hành Bộ luật Hình sự, nhiều tội danh có quy định về hình phạt tử hình nhưng không áp dụng trên thực tế thời gian qua;
Ba là, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hiện nay, xu hướng về việc giảm hình phạt tử hình trong quy định của pháp luật cũng như thực tế thi hành trên thế giới là phổ biến;
Bốn là, trách nhiệm, nghĩa vụ của Việt Nam khi là thành viên của các điều ước quốc tế có liên quan;
Năm là, phục vụ hoạt động hợp tác quốc tế của nước ta, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế một cách sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; Sáu là, trách nhiệm, năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước, các cơ quan bảo vệ pháp luật trong giai đoạn hiện nay.
Từ các vấn đề nêu trên, Chính phủ nhận thấy việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh như trong dự thảo Luật là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay, một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước.
 |
Kết quả biểu quyết |
Riêng đối với Tham ô tài sản và tội Nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 63 theo hướng: “Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”.
Về hình phạt tù chung thân không xét giảm án là hình phạt chính, trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát, bỏ các quy định có liên quan đến hình phạt tù chung thân không xét giảm án trong dự thảo Luật.
Riêng đối với tội sản xuất trái phép chất ma túy và tội mua bán trái phép chất ma túy, tại khoản 5, sau khi bỏ hình phạt tù chung thân không xét giảm án, chỉ còn lại hình phạt duy nhất là tử hình.
Do vậy, cần thiết phải bổ sung hình phạt tù chung thân vào khoản 5 Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy) và khoản 5 Điều 251 (tội mua bán trái phép chất ma túy) để bảo đảm kỹ thuật lập pháp, theo đó, hình phạt quy định tại các khoản này là tù chung thân hoặc tử hình. Vấn đề về hình phạt chung thân không xét giảm án sẽ tiếp tục được nghiên cứu, đánh giá để đề xuất trong lần sửa đổi toàn diện Bộ luật Hình sự tới đây.
Bổ sung tội Sử dụng trái phép chất ma túy
Về việc bổ sung tội Sử dụng trái phép chất ma túy, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật sửa đổi đang quy định theo hướng không xử lý hình sự ngay đối với những người bị phát hiện lần đầu sử dụng trái phép chất ma túy mà áp dụng các biện pháp khác để giáo dục và giúp họ cai nghiện; chỉ xử lý hình sự đối với trường hợp mặc dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết để cai nghiện nhưng họ vẫn cố tình tái phạm.
Về đề xuất chỉ xử lý hình sự đối với người tiếp tục tái phạm, cố tình sử dụng trái phép chất ma túy mà gây hậu quả nghiêm trọng, Chính phủ cho rằng, quy định trách nhiệm hình sự đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có tính phòng ngừa xã hội rất cao, xuất phát từ tính lây lan của hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
Bên cạnh đó, việc sử dụng chất ma túy gây những hậu quả rất nặng nề về mặt sức khỏe, tinh thần, thậm chí là tính mạng của chính người sử dụng; gây tâm lý bất an cho gia đình có người nghiện, gây sự hoang mang của cộng đồng dân cư… chính vì vậy, bản thân việc sử dụng trái phép chất ma túy đã gây hậu quả nguy hiểm cho xã hội, nếu người sử dụng trái phép chất ma túy mà gây nguy hiểm cho xã hội vì các hành vi khác thì tùy tình chất, mức độ có thể xử lý hình sự về tội phạm khác…
Về việc nâng mức hình phạt tiền được tính toán áp dụng đối với một số tội về hàng giả, môi trường, an toàn thực phẩm, tham nhũng, thực tiễn phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm này cho thấy, đây là những loại tội phạm thu lợi nhuận bất chính rất lớn từ hành vi phạm tội.
Tuy nhiên, hiện nay mức phạt tiền đối với tội này là tương đối thấp, chưa thực sự tương xứng với tính chất của tội phạm, chưa bảo đảm tính răn đe cần thiết, nhiều đối tượng sẵn sàng thực hiện hành vi phạm tội để thu được lợi nhuận, dẫn đến tình trạng nhờn luật”.
Do đó, Chính phủ đã nâng gấp đôi mức hình phạt tiền, việc nâng mức phạt tiền này phù hợp với đối tượng phạm tội và dựa trên tình hình phát triển kinh tế, xã hội, có tính đến các yếu tố biến động của giá cả, thu nhập bình quân đầu người...
