Những khu vực có mức nợ đọng nông thôn mới (NTM) nặng nề nhất rơi vào đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung bộ và miền núi phía Bắc, những địa phương thuộc diện nghèo nhất cả nước.
Trong tổng số tiền 263.130 tỷ đồng huy động từ các nguồn lực để xây dựng NTM, nguồn vốn ngân sách bố trí trên 7.370 tỷ đồng, còn lại là tiền đóng góp từ người dân. Nhìn thẳng vào mặt trái của xây dựng NTM, đại diện Bộ Xây dựng, Bộ NN&PTNT, Y tế thừa nhận tình trạng chạy theo thành tích, nợ tiêu chí để được công nhận xã đạt chuẩn NTM.
Thậm chí, lãnh đạo địa phương còn “hăng hái” mang tiền tỷ của mình cho chính quyền “vay” để giành được danh hiệu NTM. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng ban chỉ đạo chương trình xây dựng NTM chỉ rõ, có nơi chạy theo phong trào, nên quy hoạch sao chép của xã này sang xã kia mà không dựa vào thực tế địa phương.
Do vậy, khi xem quy hoạch xã này lại có tên xã kia, đúng là cười ra nước mắt! Phó Thủ tướng đã chỉ đạo kiên quyết không để nợ đọng phát sinh, nơi nào chạy theo thành tích, sai phạm phải xử lý dứt điểm. Địa phương nào cố tình vẽ ra công trình này kia thì phải xử lý đến nơi đến chốn, không để làm ảnh hưởng đến phong trào chung của cả nước. Tới đây, Chính phủ sẽ trình Quốc hội ban hành nghị quyết về xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản trong NTM.
Không thể phủ nhận những thành quả trong xây dựng NTM, nhưng cũng không thể lảng tránh hậu quả xuất phát từ bệnh thành tích, hình thức đã làm méo mó bộ mặt NTM. Thiết nghĩ, Chính phủ cần phải quyết liệt hơn nữa trong việc xử lý những bất cập và hệ lụy của việc xây dựng NTM.
Bởi suy cho cùng, mục đích tốt đẹp xây dựng NTM là người dân sinh sống ra sao, an ninh trật tự, văn hóa còn giữ được truyền thống Việt Nam, tình làng, nghĩa xóm hay không chứ không phải chỉ là đuổi theo những tiêu chí giống như những thứ sơn son thiếp vàng. Để rồi việc xây dựng NTM từ một mục đích tốt đẹp lại trở nên méo mó, vì xây dựng NTM mà chính những người dân lại phải nai lưng cõng gánh nặng nợ đọng không biết bao giờ mới trả hết.
