Theo đồng chí Hà Thị Nga, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới mô hình hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đây là bước đi chiến lược nhằm chuẩn hóa quy trình làm việc, tăng tính liên thông và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, củng cố vững chắc “thế trận lòng dân”. Đồng chí đã có cuộc trao đổi thẳng thắn với phóng viên về sức mạnh thể chế mới, những kế hoạch hành động cụ thể để “gần dân, sát dân, hiểu dân, phục vụ dân”; đồng thời cam kết về tốc độ và sự minh bạch trong công tác ứng phó với thiên tai, lấy sự hài lòng của nhân dân làm thước đo cao nhất.
Phóng viên: Từ ngày 1/7 Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội hoạt động theo mô hình mới. Theo đồng chí việc sáp nhập đã tạo thêm sức mạnh gì cho chính quyền các cấp và Mặt trận Tổ quốc (MTTQ)?
Đồng chí Hà Thị Nga: Từ ngày 01/7/2025, Mặt trận Tổ quốc triển khai mô hình mới theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tinh gọn để rõ chức năng, rõ trách nhiệm; tinh gọn để tăng liên thông dọc-ngang trong toàn hệ thống; tinh gọn để phục vụ nhân dân tốt hơn. Tại buổi làm việc với Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo tinh thần chung là mô hình mới phải tốt hơn mô hình cũ; hướng mạnh về cơ sở, gần dân, sát dân, hiểu dân, phục vụ dân, vận hành thông suốt trên nền tảng đoàn kết trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt.
Đối với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội, mô hình “một đầu mối” tiếp nhận, tổng hợp ý kiến Nhân dân giúp rút ngắn thời gian xử lý, khắc phục chồng chéo, nâng cao hiệu quả phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên. Tư tưởng chỉ đạo rất rõ “một việc, một đầu mối, một thời hạn, một kết quả”. Đi cùng đó là phân cấp, phân quyền rõ ràng, chống hành chính hóa, bảo đảm tiếng nói nhân dân đi thẳng đến nơi có thẩm quyền; chuyển từ phong trào hình thức sang kết quả thực chất có đo lường.
Ngày 10/6/2025, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 304-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tạo nền tảng chuẩn hóa vị trí việc làm, đề cao trách nhiệm người đứng đầu, tăng kỷ luật, kỷ cương. Cách làm đi liền công cụ, áp dụng “3 dễ-3 rõ-3 đo” và cơ chế đánh giá công khai, lấy ý kiến người thụ hưởng theo định kỳ. Mục tiêu không phải “giảm việc” mà là “làm việc tốt hơn” cho dân: quy trình rõ ràng hơn, trách nhiệm giải trình minh bạch hơn, phản ứng chính sách nhanh hơn.
Thực tiễn bước đầu cho thấy, ở nhiều địa phương, kiến nghị của nhân dân được xử lý kịp thời, đồng bộ; tiếng nói của nhân dân được kết nối thẳng với các cấp có thẩm quyền. Trên bình diện quản trị, mô hình mới nuôi dưỡng văn hóa phục vụ, lấy sự hài lòng của nhân dân làm thước đo, lấy kết quả nhân dân thụ hưởng làm chuẩn đánh giá. Đây cũng là tinh thần xuyên suốt của Văn kiện Đại hội XIII: tiếp tục sắp xếp bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; công khai, minh bạch, tăng cường trách nhiệm giải trình; và lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực của phát triển.
Có thể nhận định, việc sắp xếp mô hình mới tạo thêm sức mạnh thể chế và năng lực thực thi: tinh gọn nhưng tăng hiệu lực hiệu quả; một đầu mối nhưng phối hợp nhịp nhàng; đề cao trách nhiệm người đứng đầu nhưng đồng thời minh bạch, có chỉ số đo lường và cao nhất là nâng chất lượng phục vụ nhân dân, tiêu chí cốt lõi để khẳng định “mô hình mới tốt hơn mô hình cũ”.
Phóng viên: Công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân luôn là ưu tiên. Liên quan đến công tác vận động nhân dân trong giai đoạn mới, Mặt trận có kế hoạch cụ thể nào để hướng về tinh thần đại đoàn kết toàn dân?
Đồng chí Hà Thị Nga: Chúng tôi nhất quán quan điểm lấy nhân dân làm gốc, lấy đồng thuận xã hội làm mục tiêu. Trên tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm “gần dân, sát dân, hiểu dân, phục vụ dân” và phương châm “Mặt trận là cầu nối ý Đảng-lòng dân”, kế hoạch hành động được thiết kế vừa sâu rộng, vừa có thước đo cụ thể, bảo đảm mỗi việc làm đều hướng đến lợi ích thiết thực của người dân.
Trước mắt, toàn hệ thống tổ chức “Tháng nghe dân nói” định kỳ; mỗi tỉnh, thành lựa chọn một mô hình điểm đối thoại xã hội và một mô hình điểm an sinh cộng đồng để “làm thật, làm đến nơi đến chốn”, sau đó nhân rộng toàn quốc. Cách làm này đáp ứng yêu cầu tổ chức, vận hành đồng bộ-thông suốt và tinh thần “mô hình mới phải tốt hơn mô hình cũ”, tức là làm ít nhưng trúng, đúng, hiệu quả, có đánh giá kết quả theo chu kỳ.
Song song với kênh trực tiếp, chúng tôi vận hành “Cổng Mặt trận số” 24/7 và chuyên trang/ứng dụng “Lắng nghe nhân dân” để người dân gửi kiến nghị, theo dõi tiến độ xử lý bằng mã hồ sơ. Bản đồ tương tác vấn đề dân sinh giúp phân bổ nguồn lực kịp thời, đúng chỗ, theo thời gian thực. Hạ tầng số này được thiết kế theo các tiêu chí “3 dễ-3 rõ-3 đo”: quy trình, biểu mẫu đơn giản để dễ hiểu-dễ nhớ-dễ làm; hiển thị đầu mối và thời hạn nhằm rõ người chịu trách nhiệm-rõ tiến độ; đo đầu vào, đầu ra và tác động bằng bảng điều khiển công khai, kèm cơ chế phản hồi của người thụ hưởng.
Trên kênh chính sách, Mặt trận giám sát và phản biện xã hội ngay từ khâu hình thành theo Quyết định số 217-QĐ/TW và 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị. Chúng tôi thể chế hóa phương châm “dân biết-dân bàn-dân làm-dân kiểm tra-dân giám sát-dân thụ hưởng”, đồng thời áp dụng các công cụ “3 công khai-3 giám sát” đi cùng “3 dễ-3 rõ-3 đo”, bảo đảm mọi quy trình minh bạch, có người chịu trách nhiệm và đo đếm được kết quả.
Cùng với đó, mạng lưới đại diện được mở rộng theo hướng đa tầng, đa kênh: công nhân, nông dân thế hệ mới, thanh niên, phụ nữ, người yếu thế, đồng bào dân tộc-tôn giáo, kiều bào… nhằm gom sức mạnh đại đoàn kết. Trên cơ sở phân công chủ công cho từng tổ chức thành viên, hệ thống tập trung chăm lo sáu trọng điểm dân sinh, bảo đảm “việc đến đúng địa chỉ, hỗ trợ đến đúng người”. Để đo lường khách quan, chúng tôi thiết lập chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh và chỉ số hài lòng của Nhân dân đối với công tác Mặt trận để công khai đánh giá hằng năm. Đây là thước đo đồng thuận xã hội và lợi ích người dân thụ hưởng thực sự, qua đó điều chỉnh kịp thời phương thức vận hành, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân - đúng tinh thần lấy nhân dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực của phát triển và yêu cầu đánh giá công khai, lấy ý kiến người thụ hưởng.
Phóng viên: Thời gian qua, Mặt trận Tổ quốc đã làm rất tốt vai trò của mình, tuy nhiên có ý kiến cho rằng trước những sự kiện bất thường như thiên tai bão lũ Mặt trận Tổ quốc cần phải nhanh chóng hơn, kịp thời hơn để ủng hộ đồng bào bị thiên tai, ông/bà có thể chia sẻ thêm về vấn đề này?
Đồng chí Hà Thị Nga: Phải thẳng thắn rằng, yêu cầu đặt ra cho Mặt trận Tổ quốc trước thiên tai là nhanh hơn, đúng hơn, minh bạch hơn và chúng tôi đang hành động theo hướng đó. Trước hết, toàn hệ thống kích hoạt cơ chế phản ứng nhanh từ cơ sở, trong đó Mặt trận cấp xã, phường là điểm chốt tiếp nhận thông tin ban đầu, phối hợp lực lượng “4 tại chỗ”, mở điểm cứu trợ và điều phối vật phẩm theo nhu cầu thực tế của người dân. Ngay khi thiên tai xảy ra, Cổng Mặt trận số hoạt động 24/7 cùng chuyên trang “Lắng nghe nhân dân” tiếp nhận phản ánh, cấp mã hồ sơ để theo dõi xử lý; bản đồ tương tác vấn đề dân sinh được kích hoạt giúp phân bổ nguồn lực theo thời gian thực, bảo đảm “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” trong chỉ huy, điều phối.
Đi đôi với tốc độ là kỷ luật giám sát và minh bạch. Mặt trận giám sát và phản biện ngay từ khâu phân bổ trên cơ sở Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị, công khai sao kê tiền hàng cứu trợ, tiêu chí hỗ trợ, tuyến-điểm chuyển phát và danh sách đối tượng nhận để nhân dân và báo chí cùng giám sát. Chúng tôi quán triệt phương thức “3 dễ-3 rõ-3 đo”.: quy trình, biểu mẫu dễ hiểu-dễ nhớ-dễ làm; rõ người chịu trách nhiệm - rõ thời hạn ở từng khâu và đo đầu vào-đo đầu ra-đo tác động bằng bảng chỉ số công khai, có lấy ý kiến người thụ hưởng sau mỗi đợt hỗ trợ.
Những mùa bão lũ gần đây cho thấy niềm tin xã hội rất lớn, nguồn lực nhân dân quyên góp đạt con số ấn tượng; trách nhiệm của chúng tôi là đưa nhanh-đến đúng-công khai, minh bạch để “Mặt trận là cầu nối ý Đảng-lòng dân” thực sự đi vào cuộc sống.
 |
Đồng chí Hà Thị Nga, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trao quà hỗ trợ nhân dân tỉnh Hà Tĩnh trước thiệt hại do bão số 10 gây ra. Ảnh: Phương Hoa - TTXVN |
Hỗ trợ khẩn cấp luôn gắn với phục hồi sinh kế. Bên cạnh nhu yếu phẩm tức thời, hệ thống Mặt trận ưu tiên xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây dựng Nhà Đại đoàn kết, hỗ trợ sản xuất và kết nối an sinh để bà con đứng dậy bền vững sau bão lũ; các tỉnh, thành đặt mốc thời gian giải quyết cho từng nhóm nhu cầu và báo cáo công khai tỷ lệ hồ sơ đúng hạn, đúng đối tượng. Cùng lúc, chúng tôi mở rộng mạng lưới đại diện đa tầng, đa kênh-công nhân, nông dân thế hệ mới, thanh niên, phụ nữ, người yếu thế, đồng bào dân tộc-tôn giáo, kiều bào - để huy động và điều phối sức mạnh đại đoàn kết một cách hiệu quả, đúng địa chỉ thụ hưởng.
Hiệu quả được đo bằng các chỉ số cụ thể: thời gian từ tiếp nhận đến hỗ trợ; tỷ lệ phân bổ đúng nhóm ưu tiên; tỷ lệ trùng lặp/bỏ sót; mức hài lòng của người dân sau hỗ trợ. Các chỉ số này được công bố định kỳ, dùng để rút kinh nghiệm, chuẩn hóa quy trình, tập huấn cán bộ và huy động mạnh mẽ hơn các lực lượng tôn giáo, doanh nghiệp, mạng lưới thiện nguyện. Tinh thần của Mặt trận rất rõ: không để ai bị bỏ lại phía sau, nói đi đôi với làm, nhanh-đúng-trúng-minh bạch; khi ý Đảng hòa cùng lòng dân, nguồn lực xã hội sẽ chảy đúng chỗ, kịp thời đến với đồng bào gặp nạn và đó là thước đo thiết thực nhất cho trách nhiệm của chúng tôi trước nhân dân.
Phóng viên: Trong bối cảnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa X sẽ phát huy vai trò của mình như thế nào để góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững chắc?
Đồng chí Hà Thị Nga: Trong bối cảnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa X tập trung củng cố “thế trận lòng dân” như một trụ cột then chốt của đại đoàn kết. Chúng tôi làm tốt vai trò cầu nối tin cậy giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân thông qua đối thoại thường xuyên, lắng nghe thẳng thắn và giải trình rõ ràng, không để “điểm nóng” tích tụ kéo dài; đó là cách cụ thể hóa chỉ đạo “Mặt trận là cầu nối ý Đảng, lòng dân” và yêu cầu “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” trong tổ chức thực thi.
Giám sát, phản biện xã hội được đẩy vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm và tiến hành ngay từ khâu hình thành chính sách để giảm chi phí thực thi, nâng hiệu quả. Quy trình phản biện được thiết kế mở và minh bạch, có địa chỉ chịu trách nhiệm và thời hạn xử lý từng kiến nghị, áp dụng “3 dễ-3 rõ-3 đo” để đo đầu vào-đầu ra-tác động, công khai kết quả tiếp thu để Nhân dân, báo chí giám sát; đây cũng là cách hiện thực hóa yêu cầu của Văn kiện XIII về minh bạch, trách nhiệm giải trình và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Về tổ chức và phương thức hoạt động, chúng tôi tiếp tục tinh gọn gắn với đổi mới: ít hình thức, nhiều thực chất; ít hội họp, nhiều xuống dân; đề cao kỷ luật, kỷ cương và nêu gương của người đứng đầu. Nguyên tắc “một việc, một đầu mối, một thời hạn, một kết quả” được áp dụng để rút ngắn đường đi của tiếng nói nhân dân đến cơ quan có thẩm quyền, mọi việc đều có thước đo bằng chỉ số mức độ hài lòng, chất lượng phục vụ và niềm tin xã hội.
Cùng với đó, Mặt trận phát huy vai trò các tầng lớp, tôn giáo, dân tộc, trí thức, doanh nhân, văn nghệ sĩ, kiều bào… tạo “vòng tay lớn” đoàn kết, quy tụ nguồn lực trí tuệ và vật chất cho phát triển. Chúng tôi phân công chủ công theo chức năng, thế mạnh của từng tổ chức thành viên; đặt ưu tiên dân sinh đúng địa chỉ, không để ai bị bỏ lại phía sau, qua đó nuôi dưỡng đồng thuận xã hội và niềm tin, là điều kiện tiên quyết để đường lối, chính sách đi vào cuộc sống.
Tất cả nhằm hướng tới mục tiêu cốt lõi mà Văn kiện Đại hội XIII và Tổng Bí thư Tô Lâm đã xác lập: lấy nhân dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực; nâng cao minh bạch, trách nhiệm giải trình; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững chắc, để mô hình mới thực sự tốt hơn mô hình cũ, phục vụ Nhân dân thiết thực, hiệu quả.
Phóng viên: Đồng chí có thể chia sẻ về các định hướng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận trong thời kỳ chuyển đổi số, nhất là việc ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả công tác dân vận và tương tác với người dân?
Đồng chí Hà Thị Nga: Quán triệt chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm “gần dân, sát dân, hiểu dân, phục vụ dân”, “Mặt trận là cầu nối ý Đảng-lòng dân”, vận hành theo nguyên tắc “một việc, một đầu mối, một thời hạn, một kết quả”, “mô hình mới phải tốt hơn mô hình cũ”, đồng thời áp dụng “3 dễ-3 rõ-3 đo” và đánh giá công khai, lấy ý kiến người thụ hưởng; trên tinh thần Văn kiện Đại hội XIII về chuyển đổi số, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, chúng tôi xác định các định hướng đổi mới như sau:
 |
Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương ngày 23/6/2025 (Ảnh: TTXVN) |
Chuyển đổi số đặt ra tiêu chuẩn vận hành mới cho toàn hệ thống Mặt trận. Trước hết, chúng tôi số hóa điều hành: quản lý văn bản và quy trình công việc hoàn toàn trên môi trường điện tử, tổ chức hội nghị không giấy, sử dụng chữ ký số và lưu trữ số; thiết lập bảng điều khiển điều hành liên thông từ Trung ương tới cơ sở. Cùng với đó, cơ sở dữ liệu dùng chung về phản ánh, kiến nghị của nhân dân được xây dựng và kết nối với các cơ quan có thẩm quyền, giúp rút ngắn thời gian xử lý, chuẩn hóa quy trình theo đúng tinh thần “một việc, một đầu mối, một thời hạn, một kết quả”.
Về tương tác với người dân, chúng tôi phát triển nền tảng lấy ý kiến trực tuyến và khảo sát dư luận xã hội định kỳ; vận hành ứng dụng di động để người dân gửi kiến nghị, nhận mã hồ sơ và theo dõi tiến độ xử lý theo thời gian thực. Toàn bộ quy trình được thiết kế theo “3 dễ-3 rõ-3 đo”: thủ tục dễ hiểu-dễ nhớ-dễ làm; rõ người chịu trách nhiệm-rõ thời hạn; đo đầu vào-đầu ra-tác động bằng bộ chỉ số công khai, kèm cơ chế phản hồi của người thụ hưởng sau mỗi vụ việc, phù hợp yêu cầu công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình.
Ở các địa bàn thí điểm, bản đồ số được tích hợp để định vị “điểm nóng” dân sinh, giúp tổ chức đối thoại kịp thời và phân bổ nguồn lực hỗ trợ theo thời gian thực; dữ liệu vận hành liên tục được phân tích để nhận diện sớm vấn đề xã hội, ngăn ngừa khủng hoảng truyền thông, nâng chất lượng “lắng nghe” với từng nhóm đối tượng đặc thù như công nhân, nông dân thế hệ mới, thanh niên, phụ nữ, người yếu thế, tôn giáo, kiều bào… qua đó gom sức mạnh đại đoàn kết vào đúng địa chỉ thụ hưởng.
Để bảo đảm an toàn tin cậy, chúng tôi chuẩn hóa quy chế bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng, phân quyền truy cập, nhật ký số; đồng thời đào tạo kỹ năng số cho cán bộ các cấp, đưa tiêu chí số vào đánh giá thi đua khen thưởng. Việc triển khai được đo lường bằng các chỉ số: thời gian xử lý kiến nghị, tỷ lệ đúng hạn, mức độ hài lòng của người dân, tỷ lệ dữ liệu liên thông dùng lại, mức độ tham gia khảo sát… Tất cả nhằm hiện thực hóa yêu cầu “mô hình mới phải tốt hơn mô hình cũ”, để tiếng nói của Nhân dân đi thẳng đến nơi có thẩm quyền, kết quả xử lý được công khai-đo đếm-phản hồi và niềm tin xã hội được bồi đắp bằng phục vụ thiết thực, hiệu quả.
Phóng viên: Cuối cùng, đồng chí muốn gửi gắm thông điệp gì tới đội ngũ cán bộ Mặt trận các cấp và toàn thể nhân dân để cùng chung tay thực hiện thắng lợi mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa X nói riêng và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nói chung?
Đồng chí Hà Thị Nga: Vừa qua, với dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, chúng tôi nhấn mạnh hai trục góp ý: (i) Tăng cường đồng thuận xã hội, thể chế hóa mạnh mẽ hơn cơ chế để Mặt trận giám sát, phản biện ngay từ khâu hình thành chính sách; (ii) Đẩy mạnh chuyển đổi số công tác Mặt trận, hoàn thiện nền tảng để người dân góp ý, phản ánh, theo dõi xử lý kiến nghị, mở rộng dữ liệu mở để xã hội giám sát. Khi ý Đảng hòa quyện với lòng dân, khi đồng thuận trở thành sức mạnh, tôi tin “thế trận lòng dân” sẽ ngày càng sâu rễ bền gốc; và chúng ta sẽ đồng hành cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chuẩn bị thật tốt cho Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước vững bước vào giai đoạn phát triển mới.
Theo đó, thông điệp tôi muốn gửi tới đội ngũ cán bộ Mặt trận các cấp là Đoàn kết-Đồng thuận-Sáng tạo. Đoàn kết để kết nối mọi nguồn lực; đồng thuận để mỗi quyết sách được xã hội ủng hộ; sáng tạo để giải bài toán mới bằng cách làm mới, không tự bằng lòng. Mỗi cán bộ Mặt trận hãy kiên định “dân là gốc”, nói đi đôi với làm, gần dân-trọng dân-học dân-hiểu dân; lấy sự hài lòng của nhân dân làm thước đo công việc hằng ngày.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!
