Không khó để bất cứ người dân nào sống, làm việc hay tình cờ đi qua Hà Nội có thể chỉ mặt, điểm tên những tuyến đường, khu phố, các công trình xây dựng đang gây ô nhiễm nghiêm trọng, mà không cần chờ các chuyên gia quan trắc đo đạc. Đó là những “con đường bụi”: Nguyễn Trãi, Khuất Duy Tiến, Lê Văn Lương, Phạm Văn Đồng, Kim Giang, Khương Đình, hay trung tâm hơn là Thái Hà, Láng Hạ... Nguyên nhân của tình trạng này chẳng có gì đột biến: bụi, bùn, đất… vẫn chủ yếu từ các công trường xây dựng, rơi vô tội vạ từ những xe chở vật liệu rời không che chắn và đào đường.
Ô nhiễm môi trường đang bào mòn sức khỏe người dân - ai cũng biết. Nghiêm trọng chẳng kém, nó đang làm xấu đi hình ảnh Thủ đô nghìn năm tuổi trong mắt bạn bè, du khách quốc tế. Tinh ý sẽ thấy, khách nước ngoài đến du lịch Việt Nam, dù dạo quanh hồ Gươm - nơi có lẽ sạch nhất Thủ đô, vẫn khẩu trang kín mít. Các quận trung tâm là vậy, ô nhiễm bụi cũng “loang” mạnh ra khu vực ngoại thành.
Nói về chế tài xử lý - Luật Bảo vệ môi trường đã đi vào cuộc sống nhiều năm nay, với đầy đủ quy chuẩn, quy định nghiêm ngặt. Chế tài không thiếu, có chăng là “thiếu” quyết tâm của các lực lượng chuyên trách. Ở nước ta, chủ công trong kiểm tra, xử lý vi phạm dạng này có đến 3 lực lượng: Thanh tra xây dựng, Thanh tra GTVT và Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường. Còn nhớ, cách đây vài năm, liên quân này từng phối hợp (theo sự chỉ đạo của UBND TP Hà Nội), “dẹp” hiệu quả nạn đổ trộm phế thải trên đường phố. Nhưng sau chiến dịch quy mô ấy, sự gắn kết lỏng dần, việc thực thi nhiệm vụ chỉ “ăn theo” kỳ cuộc .
Khó có thể “đổ lỗi” do chế tài, cũng chẳng thể vin vào việc thiếu lực lượng. Chính sự thờ ơ, tắc trách của các đơn vị liên quan là nguyên nhân chính khiến tình trạng ô nhiễm bụi, không khí tại Hà Nội đang vượt khỏi tầm kiểm soát.
