- Ngân hàng than “bán tín dụng” trên mọi kênh nhưng vẫn ế vốn
- UOB: Tỷ giá sẽ duy trì mức cao, NHNN có thể cắt giảm thêm lãi suất trong quý IV
- Ngân hàng Nhà nước hút tiền về để giảm dư thừa thanh khoản và hạ nhiệt tỷ giá
Ngày 28/9, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hút về gần 20.000 tỷ đồng thông qua hoạt động đấu thầu tín phiếu. Đây là phiên thứ 6 liên tiếp nhà điều hành chào thầu tín phiếu, nâng số tiền hút khỏi thị trường liên ngân hàng lên 90.000 tỷ đồng.
Tín phiếu phát hành trong các đợt này đều có kỳ hạn 28 ngày, được chào bán theo phương thức đấu thầu lãi suất.
Trước đó, lần gần nhất nhà điều hành hút tiền qua kênh tín phiếu là vào tháng 2 năm nay với tổng quy mô hút gần 400.000 tỷ đồng trong 1 tháng.
Đánh giá về động thái liên tục hút tiền về của nhà điều hành, các nhận định cho rằng điều này nhằm điều chỉnh trạng thái thanh khoản ngắn hạn, không đồng nghĩa NHNN sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ.
Theo Bộ phận phân tích Công ty chứng khoán SSI (SSI Research), việc phát hành tín phiếu là hoạt động thường thấy nhằm điều chỉnh trạng thái thanh khoản ngắn hạn của hệ thống. Động thái này không đồng nghĩa với việc NHNN sẽ đảo chiều chính sách tiền tệ.
 |
Thanh khoản hệ thống dư thừa là nguyên nhân NHNN liên tục phát hành tín phiếu hút tiền về |
Trên thực tế, việc phát hành tín phiếu, theo các chuyên gia còn có thể được coi là tích cực, thay vì NHNN lựa chọn phương án bán ngoại tệ từ dự trữ ngoại hối. Thông qua nghiệp vụ này, cơ quan quản lý có thể có những đánh giá mức độ dồi dào của thanh khoản, điều chỉnh mức lãi suất trên thị trường liên ngân hàng để cân đối giữa áp lực tỷ giá.
Theo nhóm phân tích, việc lo ngại về sự đảo chiều chính sách khá dễ hiểu khi tháng 6 năm ngoái, NHNN cũng đã phát hành tín phiếu trên kênh thị trường mở, với tổng khối lượng phát hành lên đến gần 660.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại đã có nhiều sự khác biệt. Khác biệt đầu tiên đến từ cơ chế đấu thầu. Phát hành tín phiếu năm ngoái là đấu thầu theo khối lượng (và sau đó mới chuyển thành đấu thầu lãi suất), trong khi đó đấu thầu lãi suất được sử dụng trong 5 ngày vừa qua.
Lãi suất phát hành gần như tương đương giai đoạn năm ngoái (kỳ hạn dài hơn), tuy nhiên bản chất lại tương đối khác nhau.
Cụ thể, thanh khoản tại các ngân hàng đều dồi dào, nguyên nhân của vấn đề này trong năm nay lại khác nhiều so với năm trước.
Trong năm 2022, nguyên nhân chủ yếu đến từ tăng trưởng tín dụng chạm mức trần hạn mức từ giữa năm thì năm 2023 vấn đề tín dụng tăng chậm là do kinh tế tăng trưởng chậm lại.
Một điểm khác biệt quan trọng là NHNN lựa chọn phát hành tín phiếu làm phương án bắt đầu trong năm 2023, thay vì bán dự trữ ngoại hối như năm 2022, nhằm hạn chế ảnh hưởng dài hạn đến thanh khoản hệ thống ngân hàng.
Về tỷ giá, khác với năm ngoái, mức độ biến động tỷ giá trên thị trường ngân hàng và chợ đen cho thấy chênh lệch cung - cầu đang nghiêng nhiều trên thị trường ngân hàng. Điều này nhiều khả năng là do hoạt động đầu cơ chênh lệch tỷ giá từ các ngân hàng thương mại.
"Vị thế ngoại tệ trên hệ thống vẫn chưa gặp quá nhiều áp lực nhờ nguồn cung ngoại tệ dồi dào. Một điểm tích cực khác là vị thế của NHNN tương đối khác so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái", báo cáo viết. ]
Thứ hai, NHNN đã phát hành tín phiếu với lãi suất khá thấp và mặt bằng lãi suất liên ngân hàng chưa có sự thay đổi đáng kể nào, cho thấy thanh khoản trên thị trường 2 đang rất dồi dào. Việc đánh giá được khối lượng dư thừa của thanh khoản hệ thống ngân hàng cũng có thể giúp cơ quan quản lý có cái nhìn tổng quan hơn.
Trong nửa đầu năm, NHNN đã mua vào 6 tỷ USD bổ sung vào nguồn ngoại hối, tương đương 130.000 tỷ đồng bơm vào thanh khoản hệ thống. Do đó, nhóm phân tích cho rằng việc phát hành tín phiếu lúc này có thể là bước đi ban đầu nhằm kiểm tra thanh khoản và có những đánh giá cho mức lãi suất phù hợp trên thị trường 2 để hạn chế tối đa ảnh hưởng lên mặt bằng lãi suất thị trường 1.
Cũng đánh giá về động thái phát hành tín phiếu của nhà điều hành, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng hiện nay, với mức chênh lệch lãi suất USD-VND trên thị trường liên ngân hàng hiện đang ở mức 4-5 điểm % đối với các kỳ hạn dưới 1 tháng, cùng với kỳ vọng mới nhất về chính sách tiền tệ của Fed sẽ tiếp tục khiến cho hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất (carry trade) được tăng cường.
Vì vậy, hành động phát hành tín phiếu của NHNN ngay sau khi có kết quả cuộc họp của Fed cũng là một động thái để giảm bớt ảnh hưởng của hoạt động này đối với áp lực tỷ giá.
Trong thời gian tới, nhóm phân tích cho rằng NHNN có thể tiếp tục hoạt động phát hành tín phiếu nhưng điều này không đồng nghĩa với việc đảo chiều trong chính sách tiền tệ bởi hoạt động điều tiết cung tiền mang tính thời điểm và linh hoạt. Đồng thời, hiệu quả của can thiệp lên áp lực tỷ giá cũng còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt quan trọng nhất là xu hướng của chỉ số đồng USD.
Chứng khoán Maybank (MBKE) cũng nhận định việc cân nhắc hút tiền trong hệ thống hiện nay của NHNN là một biện pháp giảm áp lực tỷ giá, đưa về mức mục tiêu (+/- 3% cho năm nay). Trong tháng 8 – 9, tỷ giá đã tăng nhanh và có dấu hiệu vượt khỏi ngưỡng mục tiêu (trên 3%).
Theo Maybank, đây là bước đi có tính toán kỹ từ việc quan sát thanh khoản của hệ thống (đang thừa) và bước đi khôn ngoan (chưa cần phải sử dụng đến công cụ bán ngoại hối như năm ngoái
MayBank tin rằng, NHNN đang tính toán liều lượng hút tiền qua tín phiếu một cách thận trọng để đảm bảo liều lượng vừa đủ sao cho đạt các mục tiêu là tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng lên, từ đó giảm bớt áp lực cho tỷ giá; không gây gián đoạn thanh khoản cho toàn bộ nền kinh tế; đảm bảo lãi suất thực của nền kinh tế (lãi suất cho vay) sẽ tiếp xu hướng giảm.
