Lặn đánh bắt hải sâm – sinh nghề tử nghiệp

ANTĐ - Cả anh Lan và anh Danh đều vong mạng, do chủ quan trong quá trình lặn biển, đánh bắt hải sâm.

Suốt từ chiều đến tối ngày 21-11 vừa qua, không khí tang thương bao trùm bến cảng Sa Kỳ, thuộc xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi. Người thân gia đình, chính quyền địa phương đón 2 tàu cá đưa thi thể 2 ngư dân Nguyễn Thành Lan (29 tuổi, ở thôn Phú Quý, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn) và ngư dân Đặng Công Danh (26 tuổi, ở thị xã Ninh Hoà, tỉnh Khánh Hòa) về với đất liền. Xác của 2 ngư dân được bảo quản trong hầm đá trên tàu. Ngay trong đêm cơ quan cức năng đã tổ chức khám nghiệm tử thi, lấy lời khai các ngư dân đi trên 2 tàu cá. Hai thi thể ngư dân cũng được bàn giao cho gia đình đưa về an táng.

Lặn đánh bắt hải sâm – sinh nghề tử nghiệp ảnh 1                 

Lặn bắt hải sâm, các ngư dân chỉ được trang bị phương tiện thô sơ...

Cả hai ngư dân đều có hoàn cảnh khó khăn, không có cha. Như trường hợp Nguyễn Thành Lan, mồ côi cha từ nhỏ, là trụ cột gia đình nuôi mẹ già cùng vợ và 2 con nhỏ. Hoàn cảnh ngư dân Đặng Công Danh khó khăn không kém. Theo ông Phạm Anh Nhuần, ở thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, là người thân của anh cho biết: “Cha Danh mất sớm, còn lại mẹ già, em gái cùng vợ con. Hoàn cảnh gia đình nghèo khó, ngôi nhà như lều chòi chứ không phải nhà. Danh cũng biết nghề lặn nên ra Quảng Ngãi theo tàu cá lặn bắt hải sâm. Danh là người trụ cột gia đình, bây giờ Danh mất, gia đình như rơi vào bế tắc vì không có người lo toan cuộc sống cho mẹ già, con nhỏ”.

Trước đó tàu QNg 90018 xuất bến từ Trạm kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ ngày 18-10, tàu QNg 90947 xuất bến từ Trạm kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ ngày 22-10, hành nghề lặn khai thác hải sản xa bờ. Đến ngày 11-11, thuyền viên Đặng Công Danh đi trên tàu QNg 90947 đột ngột tử vong trong lúc đang lặn khai thác hải sản. Ba ngày sau đó (ngày 14-11), thuyền viên Nguyễn Thanh Lam đi trên tàu QNg 90081 cũng bị tử vong như trường hợp thuyền viên Danh.

Theo những người đi trên tàu kể lại, do phát hiện dưới đáy biển có nhiều hải sâm nên cả 2 ngư dân trên sử dụng độc nhất dây hơi thô sơ, lặn độ sâu cả trăm mét. Do không thực hiện đúng quy trình giảm áp nên gặp nạn.

Ông Tiêu Viết Nhung, chủ tàu QNg 90947 cho biết, sau khi Danh tử vong, tàu cá bị hỏng máy, phải mất 4 ngày sửa chữa tàu hoạt động lại và đưa xác Đặng Công Danh về xã Bình Châu. Vị trí lặn hải sâm của 2 tàu cá đều trên vùng biển Trường Sa.

“Nghề lặn của chúng tôi luôn rình rập rủi ro tử vong cao bởi phải lặn sâu dưới đáy biển. Biết làm sao, chúng tôi không học hành đến nơi đến chốn chỉ biết theo nghề biển, nối tiếp nghề truyền thống bao đời nay của ông cha” chủ tàu Tiêu Viết Nhung chia sẻ.

Nghề lặn, mò bắt hải sản ở xã Bình Châu, huyện Bình Sơn và huyện Lý Sơn được tiếp nối đời này sang đời khác như nghề truyền thống vì đây là nghề mưu sinh chính của họ. Tính sơ bộ có gần 2.000 thợ lặn từ 2 địa phương này. Giá trị hải sản mỗi năm thu về từ thợ lặn có khi gấp 2 - 3 lần ngư dân đánh bắt bình thường. Vì thế, nghề lặn ngày càng có giá.

Theo ông Nguyễn Văn Thành, chủ cơ sở thu mua hải sản ở cảng Sa Kỳ cho biết: “Nghề lặn biển là một nghề mang lại thu nhập cao, nhưng cũng đòi hỏi người thợ lặn phải được trang bị những kĩ năng hành nghề tốt nhất, cùng với sự gan dạ, thông minh và khéo léo xử lý tình huống dưới nước, ở độ sâu. Riêng ở huyện Lý Sơn, hàng năm, sản lượng hải sản quý đánh bắt được bằng nghề lặn cũng là một thế mạnh trong phát triển kinh tế của huyện đảo, góp phần đem lại nguồn lợi thu nhập ổn định cho ngư dân”.

Thu nhập cao, nhưng nghề lặn hải sâm vô cùng nguy hiểm. Thợ lặn Trần Văn Hai (ở xã Bình Châu, huyện Bình Sơn) chia sẻ, theo nghề được hơn 13 năm và đã không ít lần bị hiểm hiểm đến tính mạng.

Ông Hai cho biết, ở độ sâu trên 60m, các thợ lặn đối mặt với hiểm nguy, nếu không cẩn thận lập tức bị tai biến, nhẹ thì bị liệt còn nặng thì coi như... bỏ mạng giữa biển. “Mỗi nhóm lặn có 2 người, mỗi người đeo nhiều kg chì quanh mình, mắt đeo kính, miệng ngậm dây hơi lặn xuống biển. Thời gian mỗi lần lặn khoảng 1 giờ đồng hồ nhưng chỉ ở tối đa dưới đáy biển khoảng 30 phút. Vì thế, những người trên tàu phải canh giờ thật kỹ, sau 20 phút giật dây hơi một lần, đến 30 phút dù thợ lặn có trúng “ổ” hải sâm thì cũng phải bắt buộc kéo lên” ông Nguyễn Văn Hai chia sẻ.

Kinh nghiệm và quy tắc của thợ lặn phải tuân thủ để bảo toàn tính mạng đó là, sau 30 phút lặn dưới độ sâu 60m, khi trồi lên cách mặt nước khoảng 40m thì thợ lặn phải dừng lại đó khoảng 10 - 15 phút để cơ thể thích ứng với áp suất của nước, sau đó khi còn cách mặt nước 15m cần phải nghỉ một lần nữa mới được lên tàu. Sau khi lên tàu phải để cơ thể nghỉ ngơi 30 phút mới được sinh hoạt bình thường. Thực tế cho thấy nhiều thợ lặn nhất là trẻ tuổi chủ quản không tuân thủ theo quy tắc này nên dẫn đến thương vong. Nếu không tử vong thì phải chịu sống nốt quãng đời còn lại với tật nguyền.

Nghề lặn hải sâm đem lại cho nhiều gia đình ngư dân Lý Sơn, xã Bình Châu (huyện Bình Châu) thêm thu nhập. Tuy nhiên cũng nghề này, hằng năm ngư dân Bình Sơn, Lý Sơn đều có người thương vong do nghề lặn nguy hiểm trên biển. Biết rằng hiểm nguy, nhưng ngư dân vẫn bám nghề biển mưu sinh. Để rồi người thân ở đất liền luôn cầu mong trời yên biển lặng để chồng, con ngoài khơi xa gặp nhiều may mắn, bình an trở về nhà.