Một ca nuôi cấy tinh tử tại Trung tâm Công nghệ phôi
Cấy tinh tửthành tinh trùng
Đến nay, đã có hơn 20 đứa trẻ ra đời một cách đặc biệt từ người bố không có tinh trùng nhờ phương pháp nuôi cấy tinh tử được áp dụng tại Trung tâm Công nghệ phôi - Học viện Quân y trong 4 năm qua. Chẳng hạn như bé Nguyễn Thị L., một cô bé xinh xắn đã được gần 7 tháng tuổi, con của vợ chồng anh Nguyễn T. M. (35 tuổi, Hà Nội) và chị Trần T. T. (30 tuổi, Hà Nội). Nghe các cán bộ của Trung tâm Công nghệ phôi kể lại, bé L. là kết quả của việc nuôi cấy tinh tử và thụ tinh nhân tạo thành công của vợ chồng anh M. và chị T. Anh T. tìm đến Trung tâm năm 2010, khi anh đã 36 tuổi và chưa có con vì kết quả thăm khám tại BV Phụ sản Trung ương kết luận anh “Hoàn toàn không có tinh trùng”. Cả 2 vợ chồng kiên nhẫn đi gõ cửa nhiều BV sản khoa trên cả nước nhưng đều bất thành, trừ khi anh chịu “vay” tinh trùng của người khác. Trong lúc tuyệt vọng thì niềm vui ngoài sức tưởng tượng đã đến với vợ chồng anh khi anh được Trung tâm Công nghệ phôi - Học viện Quân y thông báo, anh chị không phải “vay mượn” tinh trùng mà vẫn có thể sinh con bằng phôi thai hoàn toàn từ bố mẹ nhờ phương pháp nuôi cấy tinh tử cho anh M.
Hơn 20 trường hợp đã được áp dụng thành công phương pháp này là hơn 20 số phận khác nhau, nhưng họ đều có điểm chung là chồng không có tinh trùng hoặc tinh trùng quá yếu. Trên thực tế, những trường hợp tương tự còn rất nhiều và ngày càng phổ biến trong xã hội hiện nay. PGS.TS Quản Hoàng Lâm, Giám đốc Trung tâm Công nghệ phôi - Học viện Quân y cho biết, hiện nay số cặp vợ chồng hiếm muộn con tới Trung tâm đề nghị được điều trị vô sinh ngày một tăng. Nguyên nhân của tình trạng này là do tắc đường ống dẫn tinh, mắc bệnh lậu, giang mai… hoặc là do rối loạn sinh tinh (nghĩa là chỉ có tinh tử chứ không có tinh trùng). Những trường hợp này muốn có con thường phải “xin” tinh trùng của người khác, song nhờ có công nghệ mới mà những ông bố dù không có tinh trùng vẫn có thể sinh ra con của chính mình.
Được biết, mỗi năm Trung tâm tiến hành khoảng 200-250 ca phẫu thuật sinh thiết tinh hoàn để chẩn đoán khả năng nuôi cấy tinh tử thành tinh trùng, và một nửa trong số đó có thể áp dụng phương pháp này, số còn lại thì vẫn phải xin tinh trùng từ ngân hàng.
Tỷ lệ thành công thấp
Dù “hiện đại” song không phải trường hợp nào cũng được thực hiện thành công nhờ phương pháp này. Trên thực tế, trong 4 năm áp dụng phương pháp này tại Trung tâm Công nghệ phôi - Học viện Quân y, đến nay mới chỉ có hơn 20 trường hợp có con thành công, tỷ lệ thành công đạt chừng trên 10%. PGS.TS Quản Hoàng Lâm lý giải, để phát triển thành tinh trùng hoàn thiện, tế bào này phải trải qua 5 giai đoạn gồm tinh nguyên bào, tinh bào 1, tinh bào 2, tinh tử và tinh trùng. Tuy nhiên, nhiều người không có tinh trùng, tế bào sinh dục chỉ dừng lại ở dạng tinh tử có cấu tạo hình tròn, không có khả năng di động nên không có khả năng thụ tinh gây vô sinh.
Theo ông Lâm, để thụ tinh thành phôi, tất cả tinh trùng phải đủ khả năng đâm xuyên qua trứng. Do đó, việc nuối cấy tinh tử chủ yếu là gắn đuôi cho nó như tinh trùng để có khả năng thụ tinh khi tiêm vào trứng. Những trường hợp sau khi được khám, xét nghiệm, sàng lọc và được chẩn đoán chính xác là bị bất thường rối loạn sinh tinh, có tinh tử nhưng không có tinh trùng, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật, mở tinh hoàn, phân lập tinh tử và cho vào môi trường nuôi cấy để phát triển thành tinh trùng. Còn những trường hợp không có tinh tử thì không thể áp dụng được.
Hiện nay, Trung tâm Công nghệ phôi đang triển khai nuôi cấy tinh trùng từ những giai đoạn sớm nhất, phát triển tinh trùng từ tinh nguyên bào, tinh bào 1, tinh bào 2. Tuy nhiên, đây là một nghiên cứu rất phức tạp vì quá trình nuôi cấy tế bào càng qua nhiều giai đoạn phi tự nhiên thì càng nhiều rủi ro, ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng nuôi cấy. Cũng chính bởi vậy nên các nhà khoa học rất lo ngại xảy ra tình trạng “trắng tinh trùng” (tức không có tinh trùng) ở những em bé ra đời bằng phương pháp nuôi cấy tế bào, thậm chí cả thế hệ kế tiếp trong tương lai cũng có thể phải đối mặt với nguy cơ này.
