Không thể không minh bạch

ANTĐ - Không chỉ các chuyên gia kinh tế hàng đầu, mà cả các tân Bộ trưởng trong bộ máy Nhà nước cũng như các nhà hoạch định chính sách đều tỏ ra tâm đắc với lời khẳng định của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ cực kỳ quan trọng của Chính phủ nhiệm kỳ mới: “Phải chuyển mạnh từ Nhà nước điều hành kinh tế sang Nhà nước kiến tạo phát triển”. 

Đây được coi là bước đột phá nhất trong công cuộc đổi mới bộ máy Nhà nước nếu không đạt được thì cả ba bước đột phá chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2012-2016 xem như chẳng hiệu quả.

Một Nhà nước kiến tạo là Nhà nước pháp quyền có hệ thống pháp luật hoàn thiện. Không nên hiểu đơn giản hoàn thiện là tăng thêm số lượng văn bản quy phạm pháp luật, quan trọng hơn là nâng cao chất lượng và hiệu lực thi hành các văn bản pháp luật đó như thế nào. Muốn nâng cao chất lượng phải đánh giá chuẩn xác tác động của các văn bản đối với đời sống kinh tế và xã hội. Vì thế, tại Hà Nội vừa khai trương và ra mắt trang thông tin “Chương trình cải thiện chính sách”. Chương trình do Viện Quản lý kinh tế Trung ương và Dự án sáng kiến cạnh tranh Việt Nam thuộc Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ lập ra, có sự phối hợp của Văn phòng Chính phủ, Hội Luật gia Việt Nam và Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam.

Ông Michael Foster quyền Giám đốc Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ nhấn mạnh, trang thông tin được xây dựng nhằm thúc đẩy hệ thống quản lý thể chế tại Việt Nam, thông qua việc cung cấp cho cơ quan quản lý Nhà nước, giới doanh nghiệp và người dân dữ liệu cần thiết để phân tích, cải thiện chất lượng chính sách và văn bản quy phạm pháp luật. Nó sẽ hỗ trợ cho các cơ quan quản lý phân tích để loại bỏ những quy định “chất” thêm gánh nặng chi phí không cần thiết cho xã hội, kìm hãm cạnh tranh.

Hơn thế, “Chương trình cải thiện chất lượng chính sách” còn hỗ trợ Chính phủ hướng đến xây dựng một hệ thống pháp quy đơn giản và chất lượng hơn đem lại lợi ích cho cả cơ quan Nhà nước lẫn doanh nghiệp và người dân. Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương chỉ rõ sự ra đời của trang thông tin sẽ giúp các bên liên quan thuộc khu vực nhà nước và tư nhân tự phân tích, đánh giá tác động tích cực và tiêu cực của các chính sách, phương án kinh tế theo hướng tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân.

Đây có thể coi là một công cụ hữu ích để xây dựng môi trường pháp lý minh bạch. Muốn tăng năng lực cạnh tranh của các thành phần kinh tế, không thể không minh bạch chính sách và trách nhiệm giải trình của cơ quan ban hành nó. Minh bạch theo nghĩa rộng là phải giải trình rõ ràng chính sách đó, phân tích nhóm nào có lợi ích, nhóm nào bất lợi khi chính sách đi vào cuộc sống. Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính nhấn mạnh, một chính sách tốt, minh bạch nhưng cán bộ triển khai không thực hiện tốt sẽ trở thành một chính sách tồi. Do vậy, việc phải làm là đào tạo năng lực của cán bộ đảm nhiệm công tác nghiên cứu, đánh giá chính sách cũng như tăng cường năng lực cho cán bộ thực hiện chính sách.

Phó Tổng thư ký Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam khẳng định: “Chúng ta có thể thiếu cơ sở hạ tầng nhưng không thể thiếu minh bạch. Nếu chấp nhận một nền hành chính không minh bạch là tự đưa mình đi theo con đường phát triển không bền vững”.