Ngày 15/11 năm nay, 1 chiếc F-22A “Raptor” của liên đội 325 không quân Mỹ đã bị rơi ở Florida, phi công đã nhảy dù thành công. Đây là vụ tai nạn thứ 5 của loại máy bay được coi là hiện đại bậc nhất thế giới này, trong đó chỉ có 3 vụ phi công thoát khỏi lưỡi hái của tử thần.
Sự cố thứ nhất phát sinh năm 1992 trong giai đoạn thử nghiệm của F-22, còn chiếc máy bay chiến đấu thực thụ đầu tiên bị tai nạn vào ngày 20/12/2004. Sau đó còn phát sinh tiếp 2 sự cố nữa đối với loại máy bay này vào ngày 25/03/2009 và 17/11/2010, đến ngày 15/11 năm nay là vụ thứ 5.
F-22 Raptor hiện có tỷ lệ tai nạn là 6 vụ/10 vạn giờ bay
Ngày 13/12/2011, nhà sản xuất máy bay Lockheed Martin sản xuất chiếc cuối cùng trong số 187 máy bay F-22, công ty này đã niêm cất dây chuyền công nghệ sản xuất máy bay, hy vọng có thể khôi phục hoạt động sản xuất loại máy bay này. Thế nhưng, trong thực tế không quân Mỹ chỉ còn 182 chiếc (5 chiếc hỏng hoàn toàn sau tai nạn) được biên chế thành 15 phi đội, trong đó có 3 phi đội làm nhiệm vụ huấn luyện.
Nếu tính tỷ lệ phát sinh sự cố thì cứ 10 vạn giờ bay F-22 phát sinh 6 vụ, ngoài tổn thất về máy bay (mất trắng cả trăm triệu USD), chỉ riêng kinh phí sửa chữa cũng đã hơn 1 triệu USD cho mỗi dấu hiệu mất an toàn. Còn 2 loại F-15 và F-16 của Mỹ thì có tỷ lệ tai nạn chỉ bằng hơn nửa F-22 với 3 - 4 vụ trên 10 vạn giờ bay.
Các loại máy bay ném bom Mỹ có tỷ lệ tai nạn thấp hơn nhiều, một phần cũng do nó chỉ bay với tốc độ thấp hơn và ít động tác kỹ thuật phức tạp. 2 loại máy bay ném bom chiến lược siêu âm B-1 và máy bay tàng hình B-2 có tỷ lệ gặp sự cố khoảng 3,48 vụ trên 10 vạn giờ bay, còn siêu pháo đài bay B-52 (mệnh danh là “xe tải bay”), trong gần 60 năm qua phát sinh rất ít sự cố, là loại máy bay có độ ổn định an toàn cao nhất trong lực lượng không quân Mỹ. Tính ra, cứ mỗi 10 vạn giờ bay của B-52 chỉ có 1,5 lần mất an toàn.
Tỷ lệ phát sinh sự cố của không quân Ấn Độ với trang bị chủ yếu là các loại máy bay Nga đang đứng đầu thế giới, cứ mỗi 10 vạn giờ bay không quân Ấn Độ lại có 6-7 vụ tai nạn, cao hơn so với các máy bay của Nato (4-5 vụ) và cao hơn rất nhiều so với Nga - cũng sử dụng phần lớn các loại máy bay như Ấn Độ.
Biên đội máy bay Su-30 MKI của không quân Ấn Độ
Các loại máy bay công nghệ càng cao thì khi mới ra đời càng gặp tai nạn nhiều hơn, ví dụ như tỷ lệ tai nạn của F-22 hiện là 6 vụ/10 vạn giờ bay, nhưng khoảng 10 năm nữa, khi trình độ và các kỹ năng bay của phi công đã thành thục thì nó sẽ giảm xuống chỉ còn 2-3 vụ/10 vạn giờ.
Vào đầu thập niên 50 - thế kỷ 20, loại máy bay chiến đấu sơ khai là F-89 có tỷ lệ tai nạn khủng khiếp với 383 vụ/10 vạn giờ bay, thế nhưng chỉ sau 10 năm, một thế hệ máy bay mới ra đời, tỷ lệ bình quân đã giảm xuống mức đáng kinh ngạc với vẻn vẹn 20 vụ, còn loại máy bay có trình độ công nghệ cao nhất lúc đó của Mỹ là tiêm kích bom F-4 chỉ mất an toàn có 5 lần/10 vạn giờ bay.
F-89 của Mỹ đứng đầu thế giới về mất an toàn trong thập niên 50
Tính tin cậy và mức độ an toàn của các loại máy bay cũng tăng lên theo trình độ công nghệ mặc dù kết cấu máy bay và hệ thống thiết bị của nó ngày càng phức tạp hơn. Điều này cũng không khó lí giải, nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng các thiết bị cảm biến và đo đạc trong khoang máy bay, chính điều này đã giúp phi công phát hiện ra những sự cố tiềm ẩn ngay từ khi nó mới chỉ là các dấu hiệu mất an toàn.
