Keangnam Vina có tên trong danh sách chuyển giá, trốn thuế hàng nghìn tỷ đồng?

ANTĐ - Cùng với Coca - Cola, Metro, Adidas, đại gia bất động sản Keangnam-Vina (Hàn Quốc) đã lọt vào danh sách các đối tượng bị nghi vấn chuyển giá, giao dịch liên kết, trốn thuế lớn nhất trong cuộc điều tra chống chuyển giá gần đây của ngành thuế.

Công ty TNHH một thành viên Keangnam - Vina sau 5 năm vào Việt Nam, báo lỗ liên tục. Thậm chí, năm 2011, khi toà nhà Keangnam đi vào vận hành, doanh thu của công ty này lên tới hơn 5.000 tỷ đồng thì điệp khúc lỗ vẫn tái diễn. Tuy nhiên, bằng những dàn xếp về giá vốn xây dựng, một khoản lợi nhuận kếch sù đã được Keangnam Vina chuyển về Hàn Quốc. Mới đây Keangnam Vina đã buộc phải thừa nhận vi phạm chuyển giá với giá trị phải điều chỉnh tới 1.220 tỷ đồng. 

Năm 2012, chủ đầu tư tòa nhà cao nhất Việt Nam còn dọa cắt điện, cắt thang máy của cư dân, rồi tuyên bố sẽ trả lại tòa nhà cho TP Hà Nội vì… lỗ, phí chung cư không đủ trang trải phí vận hành tòa nhà! Song cũng từ cuối năm đó Keangnam Vina đã bị đưa vào tầm ngắm của cơ quan thuế. Từ đây, những mánh lới chuyển giá đã lần lượt được phơi bày. 

Keangnam Vina đã ký hợp đồng “chìa khóa trao tay” với Công ty Keangnam Enterprise - một thành viên cùng công ty mẹ để làm tổng thầu EPC. Keangnam Enterprise không chỉ đảm nhiệm việc khảo sát, thiết kế dự án, cung cấp thiết bị máy móc, thi công xây dựng mà còn cung cấp cả dịch vụ tư vấn tài chính, dàn xếp vốn vay cho Keangnam Vina. Riêng khoản phí tư vấn tài chính này đã được chủ đầu tư Keangnam Vina chi trả cho “người anh em ruột” lên tới 30 triệu USD, tương đương hơn 485 tỷ đồng. Phí dịch vụ sắp xếp nguồn vay lên tới 20 triệu USD, chi phí tư vấn quảng cáo, tư vấn cấp quyền sử dụng đất, cấp giấy phép đầu tư cũng lên tới vài triệu USD. Khoản lãi vay, chi phí tài chính đã được hạch toán là 2.030 tỷ đồng!

Bằng những dàn xếp về giá vốn xây dựng, nâng khống đầu vào một khoản lợi nhuận kếch sù đã được Keangnam Vina chuyển về Hàn Quốc. Trên sổ sách, trong khi chủ đầu tư Keangnam Vina thua lỗ liên tục, không nộp thuế thu nhập doanh nghiệp thì tổng thầu EPC Keangnam Enterpise ở Hàn Quốc hưởng khoản lợi nhuận không thể gọi là nhỏ do chỉ phải nộp thuế nhà thầu cho Việt Nam, thấp hơn nhiều so với việc nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất 25 -28%. 

Dự án ban đầu chỉ thiết kế hơn 40 tầng nhưng sau đó, đã được điều chỉnh nâng lên thành 72 tầng. Năm 2008, giá căn hộ tại đây được rao bán với mức giá mức cao kỷ lục, tới tận 3.000 USD/m2, tức khoảng 60-80 triệu đồng/m2 theo tỷ giá USD bấy giờ. Mỗi căn hộ tại đây được bán với giá 5-6 tỷ đồng, có căn tới 7-8 tỷ đồng! Trong 2 lĩnh vực kinh doanh thì lĩnh vực bán căn hộ cao cấp đã lãi lớn. Đoàn thanh tra xác định, chi phí giá vốn xây dựng cho khu căn hộ này chỉ chiếm 33% trong tổng gói giá trị hợp đồng EPC trên. Doanh thu bán căn hộ khoảng 3.500 tỷ đồng. Keangnam Vina bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp cho mảng kinh doanh bán căn hộ lên tới 95,2 tỷ đồng. 

Bên cạnh những “chiêu” đã áp dụng để biến hoạt động kinh doanh của công ty tuy doanh thu lớn nhưng lợi nhuận thì lại “âm” và nghiễm nhiên không phải nộp thuế thu nhập doanh với Việt Nam, Keangnam - Vina còn có những động thái nhằm đối phó với khoản vay 400 triệu USD từ ngân hàng Kookmin Bank (Hàn Quốc) - cũng là người anh em của Keangnam. Mức lãi suất của khoản vay ban đầu được kê khai tới 12%/năm, cao hơn nhiều mức lãi suất vay USD của các ngân hàng Việt Nam thời điểm đó, khiến tổng mức chi trả cho lãi vay lên tới 2.030 tỷ đồng. Nhưng ngay trước thời điểm đoàn thanh tra thuế đến làm việc, khoản vay này đã được chủ đầu tư tự hạ khai hạ thấp lãi suất xuống còn 5-7% nên đã không bị phạt vì hành vi chuyển giá. Sau thanh tra, cơ quan thuế xác minh loại trừ tất cả những khoản chi phí đầu vào bất hợp lý. Tổng giá trị hợp đồng EPC từ mức 871 triệu USD thực chất giảm chỉ còn 699 triệu USD. Tuy nhiên, Keangnam - Vina cũng đã kịp chuyển hàng trăm, thậm chí hàng nghìn tỷ đồng về Hàn Quốc.

Theo kết quả đợt thanh tra, kiểm tra giá chuyển nhượng tại 122 doanh nghiệp FDI thuộc 23 địa phương trên cả nước trong giai đoạn từ năm 2007 đến 2012 của Tổng cục Thuế cho thấy nhiều doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi nhưng đã kê khai lỗ hoặc lợi nhuận rất thấp để trốn thuế. Trước đó, Tổng cục Thuế đã tổng rà soát kết quả kinh doanh những năm gần đây đối với 5.531 doanh nghiệp FDI, kết quả cho thấy có 3.175 doanh nghiệp lỗ lũy kế nhiều năm liền. Một nghịch lý là tốc độ tăng doanh thu hằng năm của các doanh nghiệp này vẫn cao và hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục được mở rộng, ngay cả khi số lỗ vượt quá vốn chủ sở hữu. Đặc biệt như Coca Cola đang thống lĩnh thị trường đồ uống tại Việt Nam, doanh số tăng vọt theo từng năm, nhưng Coca Cola chưa từng đóng một đồng thuế thu nhập doanh nghiệp nào tại Việt Nam, mà liên tục khai lỗ. Cùng với Keangnam và Coca-Cola, Adidas, Metro Cash&Carry... cũng được ngành thuế liệt vào danh sách những doanh nghiệp FDI có nghi vấn trốn thuế. Dư luận cũng đã đặt rất nhiều nghi vấn về sự chuyển giá, trốn thuế của các doanh nghiệp FDI lớn, song cơ quan chức năng mới chỉ phát hiện Keangnam Vina đã có những hành vi phạm luật! Tiếp sau sẽ là “đại gia FDI” nào?

Những hành vi gian lận thuế, chuyển giá của các doanh nghiệp FDI vốn là một vấn đề đau đầu từ nhiều năm nay với các cơ quan quản lý ở nước ta. Đến lúc này 2 bộ Kế hoạch - Đầu tư và Tài chính cần phải có biện pháp hữu hiệu, phải có  phương thuốc đặc trị chống chuyển giá, tối thiểu hoá nghĩa vụ nộp thuế và tối đa hoá lợi nhuận. Nếu còn chậm trễ thì ngân sách quốc gia sẽ tiếp tục thất thu lớn như trong nhiều năm qua trong khi đất nước đang trải qua thời kỳ hết sức khó khăn, nguồn vốn ngân sách đầu tư cho sự phát triển kinh tế - xã hội đang hết sức thiếu thốn.