Hình ảnh chụp từ vệ tinh nhà máy Fordo của Iran, nơi đang làm giàu uranium
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết Iran đã bắt đầu làm giàu uranium tới 20%, bằng các máy ly tâm IR-1 tại một cơ sở hạt nhân ngầm dưới đất tại Fordo miền Trung nước này, cách Thủ đô Tehran khoảng 150km về phía tây nam. Iran cũng chính thức xác nhận việc nước này làm giàu uranium.
Ông Ali Asghar Soltanieh, đại diện Iran tại IAEA nói rằng, hoạt động làm giàu uranium tới cấp độ 20% tinh khiết đã được bắt đầu tại cơ sở ngầm ở Fordo, tuy nhiên, nó diễn ra dưới sự giám sát của IAEA. Từ mấy tháng qua, Iran đã thông báo nước này chuẩn bị chuyển hoạt động làm giàu hạt nhân cấp cao nhất từ nhà máy làm giàu chính tại Natanz về cơ sở Fordo, đồng thời tăng công suất. Iran nói rằng kế hoạch thực hiện chương trình làm giàu uranium hoàn toàn phục vụ mục đích hòa bình, chương trình làm giàu uranium là cần thiết trong việc sản xuất đồng vị phóng xạ nhằm điều trị căn bệnh ung thư. Nhưng các nước phương Tây quan ngại Iran đang bí mật xây dựng năng lực phát triển vũ khí hạt nhân.
Ngay lập tức, Chính phủ Mỹ đã lên tiếng chỉ trích việc Iran làm giàu uranium đến mức độ 20% tại cơ sở ngầm là hành động tiếp tục leo thang việc vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói: “Không có lý do gì để làm giàu uranium đến mức độ 20% nếu một nước nói rằng họ đang theo đuổi chương trình hạt nhân vì mục đích hòa bình. Việc làm giàu uranium như thế đã đưa chương trình hạt nhân Iran lên một cấp độ khác, có thể giúp chế tạo vũ khí hạt nhân”. Washington cũng kêu gọi Iran ngừng hoạt động làm giàu uranium, hợp tác đầy đủ với IAEA và ngay lập tức thực hiện mọi nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ và Ban lãnh đạo IAEA.
Các nước Anh, Pháp, Đức cũng chỉ trích và tuyên bố động thái trên của Iran khiến họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng cường các biện pháp trừng phạt quốc tế với quy mô và cường độ lớn chưa từng có đối với nước này. Dự kiến Liên minh châu Âu cũng sẽ đưa ra vấn đề trên trong cuộc họp các ngoại trưởng của khối diễn ra vào ngày 23-1 tới để quyết định có cấm vận dầu mỏ đối với Iran hay không.
Theo các nhà quan sát, việc Iran chuyển hoạt động làm giàu uranium vào cơ sở ngầm, để bảo vệ tốt hơn trước mọi cuộc tấn công của đối phương có nguy cơ cản trở các nỗ lực ngoại giao nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc tranh cãi dai dẳng liên quan tới chương trình hạt nhân của nước này.
Trong một diễn biến khác, ngày 10-1, phát biểu tại lễ đón chính thức Tổng thống Iran Mahmud Ahmadinejad, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez tuyên bố nước này sẽ tiếp tục hợp tác với Iran để “ngăn chặn sự điên rồ của đế quốc”. Tổng thống Iran và Tổng thống Venezuela cũng đã lên án lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này.
