Hồi kết của cựu Bộ trưởng Năng lượng Nga
(ANTĐ) - Ngày 20-2 vừa qua, tòa án quận Zamoskvoretsky, Moscow đã ra phán quyết cựu Bộ trưởng Năng lượng Nga Yevgeny Adamov phạm tội gian lận và lạm dụng quyền lực biển thủ hàng triệu USD từ những khoản quỹ của Mỹ giúp củng cố an ninh hạt nhân Nga.
 |
| Ông Adamov (phải) và ông Pismenny (giữa) |
Ông Yevgeny Adamov đã phải nhận mức án lên tới 10 năm tù giam. Thẩm phán Irina Vasina tuyên bố, ông Adamov cùng với hai cộng sự khác đã lạm dụng vị trí của mình để tư túi hơn 30 triệu USD từ một công ty cổ phần Nga-Mỹ, gây nên những "tổn thất không nhỏ" cho Nhà nước.
Số tiền thiệt hại được nêu ra trong bản cáo trạng lớn hơn gấp 3 lần số tiền 9 triệu USD mà trước đây Mỹ đã cáo buộc ông Adamov. Theo nhận định của thẩm phán Irina Vasina, trong gia đoạn từ năm 1998 đến 2001, ba bị cáo đã liên kết với nhau hoạt động như một "nhóm tội phạm".
Ông Adamov cùng với hai đồng phạm là Revmir Fraishtut và Vyacheslav Pismenny đã rút khoảng 62% cổ phần đóng góp trong công ty cổ phần hạt nhân Nga-Mỹ, theo tính toán của tòa án có giá trị hơn 30 triệu USD. Pismenny nguyên là Viện trưởng Viện cải tiến và nghiên cứu nhiệt hạch Troisky, còn Fraishtut là Giám đốc Công ty nhà nước Tekhsnabeksport, chuyên kinh doanh urani làm giàu.
Ngày 2-5-2005, ông Adamov bị bắt tại Thủ đô Bern, Thụy Sỹ theo yêu cầu từ phía nhà chức trách Mỹ với những cáo buộc liên quan đến khoản tiền tham nhũng 9 triệu USD từ quỹ giúp củng cố an ninh hạt nhân của Nga. Số tiền trên do Bộ Năng lượng Mỹ hỗ trợ cho Nga nhằm cải thiện tình trạng an toàn cho các cơ sở hạt nhân của Nga, nhưng đã bị Adamov biển thủ và đầu tư vào các công ty riêng. Ngay khi bị bắt tại Bern (Thụy Sỹ), cả phía Nga và Mỹ đều yêu cầu dẫn độ ông Adamov về nước mình để xét xử. Tất nhiên, phía Nga đã kịch liệt phản đối dẫn độ ông Adamov về Mỹ. Các quan chức phía Nga khẳng định những cáo buộc trên chỉ là cái cớ để Mỹ có được ông Adamov.
Việc bắt giữ và dẫn độ ông Adamov sang Mỹ có liên quan đến những bí mật quốc gia về các chương trình vũ khí hạt nhân mà ông đang nắm giữ. Người đứng đầu Ủy ban năng lượng, giao thông và bưu chính của Duma Quốc gia Nga Valery Yazev cho rằng, tất cả những cáo buộc của Mỹ đều là sự bịa đặt mà đằng sau đó là một động cơ chính trị. Người Mỹ đã không ưa gì ông Adamov và cả việc ông bảo vệ những lợi ích của Nga trong những chương trình hạt của Iran, các cơ quan đặc biệt của Mỹ sẽ lợi dụng cơ hội này để khai thác những thông tin tuyệt mật từ ông Adamov.
Chính phủ Mỹ từng cáo buộc Viện nghiên cứu Dollezhal do ông Adamov đứng đầu đã chuyển giao công nghệ hạt nhân cho Iran. Các nguồn tin từ Nga cũng khẳng định, ông Adamov là người nắm giữ tất cả những thông tin về ngành công nghiệp vũ khí nguyên tử và các thông tin bí mật về hoạt động hạt nhân của Nga ở nước ngoài như việc xây dựng các nhà máy năng lượng hạt nhân ở Trung Quốc, Ấn Độ và Iran. Mỹ sẽ ép buộc ông Adamov nói ra những thông tin về sự hợp tác giữa Nga và Iran. Liên quan đến lĩnh vực quốc phòng, Chỉ huy trưởng Lực lượng phòng không chiến lược Nga, Tướng Nikolai Solovtsov cho biết, thật may là ông Adamov đã không tiếp cận được với những bí mật của Nga về các chương trình tên lửa đạn đạo, trên lĩnh vực này ông Adamov sẽ không có giá trị gì đối với nước Mỹ.
Ông Adamov từng nắm giữ những vị trí quan trọng trong lĩnh vực hạt nhân. Từ năm 1986 ông đứng đầu Viện nghiên cứu Dollezhal, một tổ chức trong Chính phủ có nhiệm vụ phát triển các lò phản ứng và vũ khí hạt nhân. Năm 1998, ông được Tổng thống Boris Yeltsin khi đó bổ nhiệm làm Bộ trưởng Năng lượng. Năm 2001, Adamov bị ủy ban Chống tham nhũng của Duma Quốc gia Nga buộc tội thành lập bất hợp pháp các công ty trong và ngoài nước Nga gồm cả hãng tư vấn Omeka tại Monroeville, Pennsylvania. Tháng 3-2001, ông bị Tổng thống Vladimir Putin sa thải.
Lo ngại về những bí mật có thể sẽ bị tiết lộ, các cơ quan chức năng phía Nga đang cố gắng đưa được ông Adamov trở về Nga trong tháng 9-2005 sau khi các công tố Nga đưa ra những cáo buộc ông Adamov tội gian lận và lạm dụng quyền lực.
Mặc dù ông Adamov cùng Fraishtut và Pismenny đã bị kết án, nhưng phía Mỹ vẫn rất thận trọng và chưa đưa ra phản ứng gì đối với phán quyết của phía Nga. Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn giữ những cáo buộc đối với ông Adamov. Ông Adamov là cựu Bộ trưởng của Nga thứ hai bị kết án trong tháng 2 này. Tuần trước, một tòa án ở Novosibirsk đã cáo buộc cựu Bộ trưởng Báo chí Nga tội kích động lòng căm phẫn dân tộc.
Hiếu Trung (Tổng hợp)
