Giành lại “sân sau”
(ANTĐ) - Tuyên bố “tìm sự khởi đầu mới” trong quan hệ với Cuba, chủ động tiến tới bắt tay Tổng thống Venezuela Hugo Chavez... Đó là những động thái rất đáng chú ý của Tổng thống Barack Obama khi ông cam kết mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa Mỹ với các quốc gia trong khu vực tại Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ.
 |
| Cái bắt tay lịch sử giữa Tổng thống Obama (trái) và Tổng thống Chavez (phải) |
Khu vực Mỹ Latin từ lâu đã được xem là “sân sau” của Mỹ. Điều đó cũng dễ hiểu vì rất nhiều quốc gia nghèo khó trong khu vực vốn phải phụ thuộc không ít vào sự viện trợ cả kinh tế lẫn quân sự của “ông lớn” Washington.
Từ tâm lý “mạnh vì gạo, bạo vì tiền”, Mỹ mặc nhiên cho mình cái quyền sắp đặt và phán xử mọi việc tại Mỹ Latinh. Quốc gia nào trong khu vực dám cả gan “trái ý” sẽ lập tức bị Washington răn đe, gây sức ép, thậm chí bao vây, cấm vận hà khắc như cuộc cấm vận phi lý và vô nhân đạo với Cuba gần 5 thập niên qua.
Chính sự trịch thượng và kẻ cả ấy của Mỹ đã nhen nhóm lên tâm lý chống Mỹ ở Mỹ Latin. Tâm lý ấy dần bùng lên thành ngọn lửa lan tỏa ra nhiều quốc gia khu vực cùng với sự lớn mạnh và thắng thế của lực lượng cánh tả.
Từ “ngọn cờ đầu” tung bay trên “Hòn đảo tự do”, những tiếng nói và hành động độc lập dần cất cao ở Venezuela, Bolivia, Guatemala, Peru, Chile, Ecuador... Trong đó, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez nổi tiếng khắp thế giới chứ không riêng gì ở Mỹ Latin với những tuyên bố thẳng thắn chống lại sự bá quyền của Mỹ trong khu vực.
Sự trỗi dậy của lực lượng cánh tả và tâm lý chống Mỹ đã tạo nên những thay đổi sâu sắc ở Mỹ Latin. Từ một khu vực được xem là “sân sau” bất khả xâm phạm, Mỹ Latin ngày càng làm Mỹ đau đầu bởi hết quốc gia này tới quốc gia khác đứng vào hàng ngũ phản kháng lại sự áp đặt từ Washington.
Trong lúc ảnh hưởng của Mỹ dần suy giảm tại khu vực “sân sau”, người ta thấy nước Nga tăng khá nhanh sự hiện diện ở mình tại khu vực này. Không chỉ cam kết trở lại Cuba, nơi có quan hệ truyền thống tốt đẹp trước đây, Nga còn đưa máy bay ném bom chiến lược và tàu tuần dương tới tập trận tại Venezuela.
Lo ngại tuột mất quyền kiểm soát khu vực liên quan mật thiết với lợi ích chiến lược của Mỹ, ông Obama từ khi tranh cử Tổng thống đã cam kết sẽ có điều chỉnh cơ bản trong chính sách đối ngoại với Mỹ Latin. Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ 5 diễn ra trong 2 ngày 18 và 19-4 tại Trinidad và Tobago là cơ hội để tân Tổng thống Obama thực hiện cam kết thay đổi chính sách đối ngoại với Mỹ Latin.
Trong lần ra mắt các nhà lãnh đạo châu Mỹ, Tổng thống Obama khẳng định sẽ bắt tay ngay để thiết lập một “quan hệ đối tác bình đẳng” với khu vực. Cũng theo ông Obama, mối quan hệ này không phân biệt “quan hệ đối tác cấp cao hay cấp thấp” mà dựa trên “sự tôn trọng lẫn nhau, có cùng lợi ích và giá trị chung”.
Hoàng Hà
