Gà lậu vượt biên về trong nước
Vượt biên buôn gà lậu
Xã Bảo Lâm (Đồng Đăng - Lạng Sơn) nằm sát biên giới nổi lên là điểm nóng về thu gom gà lậu, gà thải loại từ Trung Quốc. Ban đêm, ở đây xuất hiện hàng trăm “cửu vạn”, xe thồ các loại đi tắt qua các lối mòn, đỉnh núi để “đánh” gà từ bên kia vào Lạng Sơn. Sau đó, gà được chở về xã Thụy Hùng nằm sát Quốc lộ 1A tập kết, rồi đêm hôm sau đưa lên xe chở về xuôi. Nhờ sự giúp đỡ của một “cửu vạn” tên H., chúng tôi đã thâm nhập vào tận chợ gà Lũng Vài (Bằng Tường - Trung Quốc) để tìm hiểu giới buôn gà lậu. Mới gặp mặt H. đã hỏi: “Các anh lên Đồng Đăng lúc 12h kém 15, đi xe màu đỏ, mặc áo xanh, ăn cơm ở quán bà Sáu gần cổng chợ Đồng Đăng, đúng không?”. Chúng tôi ngỡ ngàng, H. nói: “Ở đây “chim lợn” nhiều hơn cả dân bản địa, được rải trên từng cây số, chỉ mỗi nhiệm vụ theo dõi người lạ lên đây”.
Sau một hồi thăm dò, H. nhận lời đưa chúng tôi qua Lũng Vài. Anh ta đưa cho tôi một bộ quần áo cũ và dặn “Có ai hỏi thì bảo sang tìm chủ hàng”. Chúng tôi đi vòng qua trạm biên phòng Cốc Nam để sang Lũng Vài. Cứ đi một đoạn lại có người nằm trên võng, trong lán ven rừng thò tay ra thu phí 5.000 đồng. Đoạn đường từ xã Bảo Lâm sang chợ Lũng Vài chỉ 1,5km nhưng phải đi hơn một giờ mới tới nơi. Dọc đường, hàng hoá được chất từng đống, chủ yếu là quần áo, giày dép. Cửu vạn ngồi la liệt nghỉ, thậm chí còn tranh thủ chơi xóc đĩa, tá lả chờ giờ “thông quan”. Dưới chân đồi là một ngôi nhà hai gian, H. bảo đó là nơi bán vé của dân phòng Trung Quốc. Bước qua cánh cửa kia là chợ Lũng Vài. Khu bán gà nằm cuối chợ, có cả nhà kho, nơi đỗ ô tô. Hàng chục “cửu vạn” người Việt kẻ đứng người ngồi, cầm theo đòn gánh, bên hông đeo đèn pin nhỏ xíu, cùng với hàng trăm lồng gà bằng gỗ, bằng sắt loại tròn, loại vuông để chứa gà. Những chiếc xe tải trọng tải 5 tấn biển Trung Quốc chở đầy gà ào vào chợ. Cả toán cửu vạn vây quanh, bắt gà từ trên xe nhét vào lồng, mỗi lồng chừng 15-20 con, rồi theo lệnh ồ ạt chở về khu vực biên giới để sang Lạng Sơn. Hàng trăm ánh đèn pin loang loáng trong đêm giá lạnh cuối năm.
Gà loại thải vào quán ăn, nhà hàng
Từ Khéo Kham, gà được đưa lên hàng chục xe Minsk chờ sẵn, chở như bay trong đêm về xã Thụy Hùng, rồi chờ thời cơ đưa lên xe tải, chở xuôi Bắc Giang, Hà Nội và thậm chí đi suốt đêm vào tận miền Trung, miền Nam. Một “lái” gà tâm sự, ra đã khỏi địa bàn Lạng Sơn, rất khó để khẳng định là gà lậu. Để hợp thức hóa gà lậu thành gà ta, các “lái” mua giấy chứng nhận kiểm dịch khống của chủ trang trại để trình cơ quan kiểm tra thú y tại các chốt dọc quốc lộ. Như vậy, gà lậu đã được mang “mác” là gà nuôi ở trang trại.
Theo tiết lộ của một lái buôn gà từ Bắc Giang về đổ tại một chợ đầu mối lớn trên địa bàn Hà Nội, chênh lệch giữa mua và bán gà Trung Quốc là 7 giá, tỉ lệ hao hụt là 0,25% cộng với những chi phí phát sinh khác, mỗi tạ gà Trung Quốc lãi 400.000 đồng. Cùng chủng loại, mỗi tạ gà trong nước chỉ lời 150.000 đồng.
Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết, mặc dù gà lậu chuyển về rất nhiều nhưng khi kiểm tra tại một số chợ đầu mối lớn trên địa bàn miền Bắc và Hà Nội chỉ phát hiện gia cầm có giấy kiểm dịch. Còn ông Hoàng Văn Năm, Quyền Cục trưởng Cục Thú y cho biết: “Ở Trung Quốc, các trang trại chăn nuôi gia cầm có quy mô rất lớn. Mỗi trang trại có lượng gà đẻ lên tới hàng chục nghìn con. Theo quy trình, cứ sau một thời gian cho đẻ trứng, lứa gà cũ phải thải loại, và bằng mọi giá phải thanh lọc đi. Tuy nhiên, tại Trung Quốc hầu như nguồn gà thải loại chỉ dùng để chế biến thức ăn chăn nuôi, nên giá rất rẻ. Các chủ buôn của chúng ta vì hám rẻ mà sang nhập lậu về tiêu thụ ở trong nước để ăn chênh lệch. Hiện nay, trong các nhà hàng, quán xá sử dụng gà thải loại của Trung Quốc rất nhiều, gà đã được giết thịt nên việc kiểm tra, phát hiện rất khó”. Tuy nhiên, ông Năm cũng nhìn nhận, thực ra gà Trung Quốc cũng an toàn, chỉ không ngon bằng gà ta.
Chỉ trong tháng 12, lực lượng chức năng đã bắt giữ hàng chục tấn gà nhập lậu trên địa bàn TP. Đáng lưu ý là vụ bắt giữ hơn 8 tấn gà lậu trà trộn vào chợ đầu mối gia cầm Hà Vỹ. Trước thực trạng này, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Diệp Kỉnh Tần đã đề nghị Bộ GTVT tăng cường kiểm tra các tuyến quốc lộ, không để xe chở gia cầm lậu, đặc biệt không để chủ xe khách chở gia cầm cùng với khách. Ngoài ra, ông Tần cũng yêu cầu lãnh đạo Cục Thú y phải mạnh tay hơn trong việc làm trong sạch đội ngũ cán bộ thú y trước hiện tượng lợi dụng nhiệm vụ được giao, cung ứng giấy kiểm dịch khống cho chủ buôn động vật lậu. “Nếu cán bộ nào không xứng đáng thì phải loại ngay ra khỏi ngành, không để vì những lợi ích cá nhân mà làm ảnh hưởng tới công tác chống buôn lậu và nỗ lực phòng chống dịch của chúng ta” - ông Tần nói.
