- Hà Nội đưa “Hạnh phúc” vào chủ đề Đại hội: Không còn là khái niệm xa xỉ hay khẩu hiệu đơn thuần
- Lãnh đạo Thành ủy Hà Nội nói về việc lần đầu tiên đưa tiêu chí “Hạnh phúc” vào văn kiện Đại hội
- Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội sẽ diễn ra từ ngày 15-10, đề ra 43 chỉ tiêu cụ thể cho nhiệm kỳ mới
Môi trường, đô thị khởi sắc theo hướng thông minh, xanh, bền vững
Trong nhiệm kỳ 2020 -2025, Thành ủy Hà Nội đã chỉ đạo triển khai mạnh mẽ đối với công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị. Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội luôn là nhiệm vụ được thành phố ưu tiên hàng đầu.
Kết quả, công tác quy hoạch được đẩy nhanh tiến độ, nhiều quy hoạch quan trọng được phê duyệt tạo không gian phát triển mới. Hoàn thành phê duyệt 83/83 đồ án quy hoạch đô thị, 13/13 nhiệm vụ đồ án quy hoạch xây dựng, 4 đồ án quy hoạch quan trọng; tỷ lệ phủ kín các quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đạt 100%; chất lượng quy hoạch ngày càng nâng cao đi đôi với kiểm soát chặt chẽ việc quản lý quy hoạch.
 |
Bộ mặt đô thị Hà Nội đã có nhiều khởi sắc trong nhiệm kỳ vừa qua |
Đặc biệt, Thành ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây là hai đồ án quy hoạch đặc biệt quan trọng, định hình phát triển Thủ đô nói chung và hạ tầng đô thị của thành phố nói riêng trong nhiều thập kỷ tới.
Cùng với đó, hạ tầng giao thông đã được chú trọng đầu tư. Thành phố cơ bản hoàn thành các công trình giao thông trọng điểm trong khu vực nội đô. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các tuyến đường vành đai, các nút giao thông, đường quốc lộ (đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô; tuyến đường kết nối đường Pháp Vân - Cầu Giẽ và đường Vành đai 3…), khởi công 7 cầu lớn qua sông Hồng (Tứ Liên, Trần Hưng Đạo, Ngọc Hồi, Thượng Cát…); Đưa vào vận hành đường sắt đô thị tuyến 2A Cát Linh - Hà Đông và tuyến số 3 Nhổn - ga Hà Nội (đoạn trên cao)…
Chỉnh trang, tái thiết đô thị cũng được đẩy mạnh; nhiều khu đô thị, công viên, vườn hoa được xây dựng. Giai đoạn 2021 – 2024m thành phố đã hoàn thành hơn 6,6triệu m2 sàn nhà ở. Diện mạo đô thị có nhiều chuyển biến tích cực theo hướng sáng, xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại.
Từng bước làm sống lại 4 sông nội đô
Đối với công tác bảo vệ môi trường, trong nhiệm kỳ, Thành phố đã hoàn thành điều chỉnh Quy hoạch xử lý chất thải rắn Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; đưa vào vận hành 2 Nhà máy điện rác tại Sóc Sơn, Sơn Tây; Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá.
Ngoài ra, Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm chống úng ngập khu vực nội thành; Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - Đáy; Đề án kiểm soát ô nhiễm sông Cầu Bây - Bắc Hưng Hải; Đề án phục hồi chất lượng nước 4 sông nội đô (Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét); xử lý ô nhiễm, từng bước cải thiện chất lượng nước tại 90 hồ nội thành và 44 hồ ngoại thành.
Đáng chú ý, thành phố cơ bản hoàn thành xử lý ô nhiễm môi trường sông Tô Lịch và tích cực tiến hành cải tạo, chỉnh trang cảnh quan ven sông, được dư luận nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
 |
Cá bơi trở lại trên sông Tô Lịch sau những nỗ lực không mệt mỏi của thành phố Hà Nội |
Dù vậy, thẳng thắn nhìn vào thực tế, Thành ủy Hà Nội đánh giá, công tác quản lý quy hoạch, đất đai, phát triển hạ tầng, xây dựng và quản lý đô thị có nhiều mặt chưa đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại.
Quy hoạch hai bên sông Hồng, khu vực hồ Tây còn chậm. Việc phát triển các đô thị vệ tinh như: Sóc Sơn, Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên chưa triển khai quyết liệt để tạo bứt phá phát triển. Cải tạo chung cư cũ rất chậm so với yêu cầu; đất đai sử dụng còn lãng phí, nhiều dự án chậm triển khai.
Các dự án trọng điểm (đường sắt Nhổn - ga Hà Nội, cấp nước sạch nông thôn…) tiến độ chậm. Chưa có biện pháp đồng bộ, tổng thể để khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng ở khu vực nội đô. Tình trạng ô nhiễm không khí và các dòng sông nội đô vẫn chưa được khắc phục triệt để; xử lý chất thải, di dời các cơ sở ô nhiễm, cơ sở giáo dục đại học, y tế không phù hợp quy hoạch còn chậm.
Bức tranh đô thị 5 năm tới ra sao?
Dự báo trong những năm tới, Hà Nội tiếp tục phải đối mặt với áp lực lớn về hạ tầng do di dân cơ học cao và xu hướng ngày càng cao hơn, nguy cơ cháy nổ, tai nạn, ùn tắc giao thông, úng ngập; thách thức từ các vấn đề an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh… Thành ủy Hà Nội đã tính toán kỹ lưỡng để đưa ra các chỉ tiêu về đô thị, môi trường cho nhiệm kỳ 2025-2030.
Theo đó,tỷ lệ đô thị hóa đạt 65-70%; tỷ lệ vận tải hành khách công cộng đáp ứng tối thiểu 30% nhu cầu đi lại của người dân; tổng số nhà ở xã hội hoàn thành khoảng 120.000 căn; diện tích cây xanh đô thị đạt tối thiểu 10m2/người; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt đô thị được phân loại tại nguồn, thu gom, xử lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đạt 100%, trong đó xử lý bằng phương pháp chôn lấp dưới 10%; tỷ lệ thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị đạt 70%, trong đó tại lưu vực 4 sông nội đô đạt 100%; tỷ lệ số ngày trong năm có chỉ số chất lượng không khí ở mức tốt và trung bình đạt 80% trở lên…
 |
Hà Nội cam kết phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối |
Tiếp tục khẳng định một trong 3 đột phá của Thủ đô trong 5 năm tới là “Phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối”, Thành ủy Hà Nội cũng chỉ ra các định hướng lớn về đầu tư hệ thống giao thông đồng bộ, kết nối đa dạng với tầm nhìn dài hạn về mạng lưới giao thông tích hợp liên vùng, quốc tế; Phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD) và khai thác, phát triển không gian ngầm; Xây dựng hạ tầng số, hạ tầng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đồng bộ, hiện đại; liên thông các cơ sở dữ liệu lớn về quy hoạch, dân cư…
Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai tích cực, khẩn trương cụ thể hóa Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đặt trong mối quan hệ với quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, phát huy vị thế trong vùng Thủ đô; phát triển theo mô hình chùm đô thị, đa cực, đa trung tâm; định vị lại vai trò và chức năng của các đô thị vệ tinh như: Sóc Sơn, Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên. Quy hoạch, đầu tư, phát triển đô thị hai bên sông Hồng, sông Đuống với sông Hồng là trục cảnh quan trung tâm, biểu tượng phát triển mới của Thủ đô.
Thành phố sẽ ưu tiên các tuyến kết nối nội đô lịch sử với sân bay Nội Bài, sân bay Gia Bình, Khu công nghệ cao Hoà Lạc; Nghiên cứu bổ sung quy hoạch các tuyến đường sắt đô thị kết nối đô thị trung tâm, ga Yên Viên với sân bay Gia Bình; nâng cấp sân bay quốc tế Nội Bài, đưa sân bay Gia Lâm, Hòa Lạc vào khai thác lưỡng dụng. Chú trọng đầu tư khép kín các tuyến đường vành đai, hoàn thành đường Vành đai 4 trước năm 2027, đường Vành đai 3 phía Bắc, các đoạn tuyến còn lại của tuyến đường Vành đai 3,5; xây dựng đường trục phía Nam, tuyến đường Mỹ Đình - Bái Đính - Ba Sao; khởi công đường Vành đai 5 vào quý IV/2027… Đến năm 2030, phấn đấu hoàn thành khoảng 100km đường sắt đô thị (tuyến số 2, 3, 5).
Đáng chú ý, Hà Nội khẳng định, sẽ có cơ chế, chính sách đột phá chuyển đổi giao thông xanh; kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân; khắc phục cơ bản tình trạng ùn tắc giao thông trong nội đô và tại các cửa ngõ.
Rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ vừa qua, thành phố nhấn mạnh, việc quản lý chặt chẽ đất đai, trật tự xây dựng, xử lý nghiêm vi phạm, giữ vững trật tự kỷ cương văn minh đô thị trên cơ sở ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số. Cùng đó, phát triển hạ tầng thu gom, tái chế chất thải rắn sinh hoạt, thu hồi năng lượng; cơ bản giải quyết tình trạng ngập úng trong nội đô.
Đột phá về hạ tầng là tiền đề để Hà Nội bứt phá
Qua quá trình góp ý, Hoàn toàn nhất trí với với Đại hội XVIII của Đảng bộ Hà Nội đặt ra yêu cầu “Đột phá về hạ tầng”, nhiều chuyên gia, nhà quản lý cho rằng, nội dung phát triển hạ tầng cần được ưu tiên hàng đầu nhằm tạo nền tảng cho Thủ đô bứt phá trong giai đoạn 2025-2030.
Bình luận về nội dung trên, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho hay, trong quá trình phát triển Thủ đô, công tác quy hoạch, phát triển hạ tầng luôn được quan tâm và xác định là bước đi đầu.
 |
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam |
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm nhìn nhận, những năm qua, Hà Nội đã từng bước thay đổi về diện mạo đô thị, nông thôn. Nhiều dự án khu đô thị mới văn minh, hiện đại đã và đang hình thành tạo nên không gian đô thị, diện mạo mới cho Thủ đô.
Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị, văn hóa và xã hội mà còn là động lực kinh tế quan trọng bậc nhất cho khu vực phía Bắc, vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và của cả nước. Với vị trí địa lý thuận lợi, cơ sở hạ tầng hiện đại và phát triển, cùng với sự hội tụ của các nguồn lực kinh tế, Hà Nội đang đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.
“Có thể khẳng định, những năm qua, Hà Nội đã làm tốt vai trò đầu tàu kinh tế khu vực phía Bắc, để tiếp tục duy trì và phát huy vị thế của mình trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, Đại hội Đảng tới đây cần đề ra những chính sách đặc thù, hoàn thiện thể chế quản trị đô thị hiện đại, để Hà Nội tạo thêm nhiều dấu ấn mới, cùng cả nước vững bước trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển” - TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh.
“Về việc xác định phát triển đô thị theo mô hình TOD, tôi cho rằng Hà Nội đang có nhiều thuận lợi. Hà Nội đang phát triển các tuyến đường sắt đô thị, đặc biệt là metro, đây chính là "chìa khóa" để Hà Nội giải quyết bài toán giao thông và tái cấu trúc đô thị theo hướng hiện đại.
Mặc dù, TOD là xu thế nhưng để phát triển tốt mô hình này phải kết nối giao thông liên tục và liền mạch. Ví dụ như khu vực dự kiến làm TOD cần kết nối với mạng lưới đường xung quanh vì người dân không chỉ sống mãi ở khu vực TOD.
Bên cạnh đó, Hà Nội là đô thị đã có quá trình phát triển lịch sử hàng nghìn năm, có văn hóa truyền thống, hệ thống di sản phong phú, việc phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng cần phải phù hợp, hài hòa.
Do vậy, trong quá trình thực hiện cần có nghiên cứu khoa học đồng bộ và rất cụ thể, gắn với phát triển đô thị đặc thù ở từng địa phương, từng khu vực cụ thể; Nhất là các quy hoạch khai thác không gian ngầm không chỉ với hạ tầng kỹ thuật mà còn để mở rộng thêm không gian hoạt động thương mại, dịch vụ” - TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm phân tích.
