Thủ tướng quyết định việc chi trả toàn bộ tiền gửi được bảo hiểm
Theo NHNN, hiện hạn mức trả tiền bảo hiểm tiền gửi là 125 triệu đồng. Theo NHNN, với hạn mức này, tỷ lệ số dư tiền gửi được bảo hiểm toàn bộ trên tổng số dư tiền gửi được bảo hiểm ở Việt Nam mới chỉ đạt 8,38%, thấp hơn nhiều so với trung bình trên toàn cầu là 47%;
Tỷ lệ người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ/tổng số người gửi tiền được bảo hiểm của toàn hệ thống là 92,43%. Tuy nhiên, nếu loại trừ lượng người gửi tiền có số dư từ 1 - 50.000 đồng thì tỷ lệ này chỉ ở mức 87,89%, thấp hơn so với mức được IADI khuyến nghị là 90 - 95%.
Ngoài ra, quy định về thời điểm chi trả tiền gửi được bảo hiểm hiện nay chưa đảm bảo tính kịp thời, chưa có cơ sở để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam thực hiện chi trả tiền gửi sớm hơn, ngay khi tổ chức tín dụng (TCTD) xảy ra sự kiện có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống.
 |
Thủ tướng sẽ quyết định việc chi trả 100% tiền gửi được bảo hiểm trong trường hợp cần thiết |
Do đó, tại dự thảo Luật, NHNN đề xuất một số thay đổi quan trọng trong việc chi trả bảo hiểm tiền gửi.
Cụ thể, về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm được đề xuất kể từ một trong các thời điểm sau: Phương án phá sản TCTD được phê duyệt hoặc NHNN có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài là tổ chức tham gia BHTG mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền;
Hoặc NHNN có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của TCTD được kiểm soát đặc biệt để tổ chức Bảo hiểm tiền gửi chi trả cho người gửi tiền khi TCTD có lỗ lũy kế lớn hơn 100% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ; hoặc Thuộc trường hợp chi trả trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 40 Luật này.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật điều chỉnh rút ngắn thời hạn chi trả bảo hiểm cho người gửi tiền từ 60 ngày xuống 30 ngày. Việc kéo dài hơn 30 ngày chỉ áp dụng đối với hồ sơ đề nghị trả tiền bảo hiểm phúc tạp, cần thêm thời gian kiểm tra, nhưng tối đa không vượt quá 60 ngày kể từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm.
Đặc biệt, Dự thảo Luật bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt Thủ tướng Chính phủ quyết định chi trả toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm theo đề nghị của NHNN.
Theo NHNN, cơ chế bảo hiểm toàn bộ số tiền gửi của người gửi tiền được một số quốc gia áp dụng trong trường hợp xảy ra khủng hoảng hệ thống hoặc xảy ra tình trạng đổ vỡ của TCTD có quy mô lớn (có tầm quan trọng hệ thống).
Trong các trường hợp nói trên, người gửi tiền thường có tâm lý mất niềm tin, dẫn đến nguy cơ rút tiền hàng loạt tại cả các TCTD lành mạnh làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn của hệ thống TCTD.
Khi đó, việc triển khai cơ chế bảo hiểm toàn bộ một cách kịp thời sẽ giúp ổn định niềm tin của người gửi tiền, ngăn ngừa hiện tượng rút tiền hàng loạt và làm giảm nguy cơ lây lan khủng hoảng, từ đó đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng và nền kinh tế quốc gia.
Bảo hiểm tiền gửi được tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng ngân hàng
Dự thảo Luật bổ sung một chương riêng quy định việc tổ chức Bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý TCTD, tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của TCTD. Theo đó, tổ chức Bảo hiểm tiền gửi thực hiện cho vay đặc biệt tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi tổ chức này bị rút tiền hàng loạt; cho vay đặc biệt tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi được kiểm soát đặc biệt để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc.
Dự thảo Luật cũng bổ sung cơ chế về hỗ trợ chi trả tiền gửi cho người gửi tiền, qua đó tạo cơ sở để tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện chi trả sớm hơn cho người gửi tiền, đảm bảo an toàn, ổn định của hệ thống, bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.
Cụ thể dự thảo Luật quy định NHNN báo cáo Chính phủ quyết định việc yêu cầu tổ chức Bảo hiểm tiền gửi chi trả trong trường hợp TCTD được kiểm soát đặc biệt bị mất hoặc có nguy cơ mất khả năng chi trả.
Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được NHNN cho vay đặc biệt với lãi suất 0% trong trường hợp số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chi trả; tổ chức Bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm tiền gửi để chi trả phần vay đặc biệt, báo cáo NHNN xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.
Ngoài ra, Dự thảo Luật cũng quy định trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống TCTD, tổ chức Bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng. Chính phủ được quyết định trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng và các biện pháp cần thiết, bao gồm cả các biện pháp khác luật để xử lý sự cố, khủng hoảng và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất…
