 |
Xăng E10 sẽ được thí điểm tại nhiều địa phương từ ngày mai 1-8 |
Từ ngày mai 1-8, nhiều địa phương bắt đầu bán thí điểm xăng sinh học E10, tiến tới việc bắt buộc sử dụng từ 1-1-2026.
Chỉ nên bán xăng E10, ngừng bán xăng khoáng?
Đồng thuận với chủ trương khuyến khích sử dụng xăng E10 (xăng pha ethanol sinh học) để giảm khí thải, bảo vệ môi trường và góp phần thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch của Chính phủ, chuyên gia kinh tế Giang Chấn Tây cho hay, cách triển khai cần phải xem phản ứng ngược từ thị trường.
“Không thể ép buộc các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu phải ưu tiên bán hàng hoặc “ép buộc” người tiêu dùng sử dụng E10 trong khi trên thị trường vẫn song song tồn tại các loại xăng khác như RON 95 (E0). Bởi khi người tiêu dùng vẫn còn quyền lựa chọn, không thể trách họ khi họ chọn loại xăng mà họ đã quen dùng”- ông Giang Chấn Tây nói.
Do đó, theo vị chuyên gia này, nếu thật sự muốn xăng E10 đi vào cuộc sống, Chính phủ cần triển khai một chính sách dứt khoát và nhất quán, bao gồm chỉ cho phép lưu hành một loại xăng duy nhất là xăng E10 trên thị trường.
Hai là tất cả các nhà máy lọc hóa dầu trong nước, cũng như nguồn xăng nhập khẩu vào tổng kho, phải được pha chế thành xăng E10 ngay từ đầu.
Khi thị trường không còn sản phẩm thay thế, người tiêu dùng sẽ tự động sử dụng E10, không phải vì bị ép buộc, mà vì đó là tiêu chuẩn nhiên liệu mới của quốc gia buộc họ phải sử dụng chứ không còn lựa chọn nào khác.
Theo ông Giang Chấn Tây, giải pháp này doanh nghiệp không phải mua sắm thêm bồn xăng dầu và trụ bơm, không cần thiết kế hay thẩm duyệt lại về phòng cháy chữa cháy của cửa hàng, gây tốn kém.
“Nếu không áp dụng các giải pháp trên mà thực hiện triển khai theo kiểu bắt buộc doanh nghiệp xăng dầu phải bán xăng E10, sẽ có khả năng dẫn tới thất bại như triển khai bán xăng E5 trước đây, vì doanh nghiệp bán hàng nhưng người tiêu dùng không mua, trong khi doanh nghiệp không thể tồn trữ lâu được do hao hụt và giảm chất lượng khi dự trữ quá lâu.
Một khi kinh doanh không hiệu quả thì doanh nghiệp buộc phải thu xếp lại những mặt hàng tiêu thụ chậm, kém hiệu quả”- ông Giang Chấn Tây nhấn mạnh.
Vị chuyên gia kinh tế này lấy ví dụ, như câu chuyện đã từng xảy ra với bóng đèn trước đây, chỉ khi ngừng hoàn toàn việc sản xuất và nhập khẩu bóng đèn theo công nghệ cũ thì người dân mới dần quen với đèn LED, dù ban đầu cũng có phản đối. Nhưng một khi thói quen mới hình thành, người dân sẽ không còn thấy khó chịu hay lo lắng như giai đoạn đầu.
Xăng E10 cũng vậy, không cần tuyên truyền quá nhiều, chỉ cần chính sách rõ ràng, nhất quán, loại bỏ lựa chọn, thị trường sẽ tự điều chỉnh. Mặt khác, để tránh tâm người tiêu dùng e ngại, bộ ngành chuyên môn có thể đặt tên sao cho người tiêu dùng không ác cảm với xăng sinh học.
Còn nhiều băn khoăn
Đại diện một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho biết, các loại xe đang lưu thông trên thị trường đều có thể sử dụng được xăng E10. Tác động của việc dùng cùng một loại xăng cho các đời xe là không đáng kể. Do đó, việc có nhiều loại xăng E10RON95, E10 RON97 hay E10+1… chỉ làm thị trường thêm rối.
Cũng băn khoăn về việc đưa vào kinh doanh xăng E10, đại diện một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu khác cho biết, trước đây, xăng E5 bán rất chậm. Nếu bán chậm thì cồn bay hơi, tỷ lệ hao hụt lớn, chưa kể nếu các đơn vị như đo lường chất lượng, quản lý thị trường vào kiểm tra, chất lượng xăng không còn đảm bảo, độ cồn trong xăng không còn đủ, doanh nghiệp sẽ bị phạt rất nặng. Mức phạt được quy định là lượng tồn kho thực tế nhân( x) 4 lần x đơn giá hiện tại.
“Về nguyên tắc, xăng có độ cồn càng cao bay hơi càng nhanh. Nếu vẫn bắt buộc doanh nghiệp phải bán và bán chậm, hoạt động kinh doanh xăng dầu sẽ càng khó khăn hơn”- đại diện doanh nghiệp chia sẻ.
Trong khi đó, có doanh nghiệp lo ngại nguồn cung xăng E10 không đủ, không loại trừ tình trạng bán phập phù, ngày có xăng E10 ngày không như đã từng xảy ra với xăng E5.
Ở góc độ người tiêu dùng, chị Nguyễn Hải Linh (Long Biên- Hà Nội) cũng tỏ ra băn khoăn với việc tới đây xăng E10 sẽ được đưa vào bán và sử dụng ngày càng phổ biến. “Chất lượng xăng ra sao, phù hợp với các loại xe nào… đó là vấn đề chúng tôi rất quan tâm” - chị Linh nói.
