Đằng sau những vụ án mạng do mâu thuẫn xã hội

ANTD.VN - Gần đây đã xảy ra nhiều vụ án mạng, thậm chí là thảm án giết người hàng loạt do nguyên nhân xã hội. Việc nhận diện những nguy cơ, từ đó có các biện pháp đấu tranh phòng ngừa là hết sức quan trọng, có yếu tố quyết định ngăn chặn không để tội phạm nảy sinh, gây án...

Tội phạm giết người tuy chiếm tỷ lệ rất ít trong tổng số tình hình tội phạm nói chung song loại tội phạm này lại đặc biệt nguy hiểm. Nguyên nhân do xuất phát chủ yếu từ mâu thuẫn xã hội và hậu quả do loại tội phạm này gây ra là cực kỳ nghiêm trọng.

Thảm án nơi rừng xanh núi thẳm

Một trong những vụ án mạng, hung thủ sát hại nhiều người một lúc không thể không nhắc tới vụ án do đối tượng Vi Văn Hai (SN 1995, trú tại bản Phồng, xã Tam Hợp, huyện Tương Dương, Nghệ An) gây ra. Tối 2/7/2015, Công an tỉnh Nghệ An nhận được tin báo người dân trong quá trình đi rừng đánh bắt cá đã phát hiện 4 người trong gia đình anh Lo Văn Thọ bị chết, nằm rải rác quanh khu lán, rẫy của gia đình.

Xác định tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ án, Công an tỉnh Nghệ An đã xác lập chuyên án G715 tập trung lãnh đạo, chỉ đạo huy động tối đa lực lượng, sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, có sự hỗ trợ của Cục CSHS với quyết tâm cao nhất sớm điều tra, bắt giữ hung thủ gây án. Bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ sắc bén, đến khoảng 18h ngày 19/7/2015, Ban chuyên án đã điều tra làm rõ, bắt giữ đối tượng gây án là Vi Văn Hai. Hai tháng sau đó, Vi Văn Hai bị TAND tỉnh Nghệ An tuyên án tử hình.

Đối tượng Vi Văn Hai bị bắt giữ và đền tội bởi những tội lỗi kinh hoàng do Hai gây ra

Không chỉ có ở Nghệ An, các tỉnh biên giới phía Bắc như Lào Cai, Điện Biên trong những năm qua cũng xảy ra nhiều vụ án mạng kinh hoàng. Vụ án đối tượng Tẩn Láo Lở ra tay sát hại 4 mạng người ở thôn Phìn Ngan, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát năm 2016 vẫn khiến những người dân ở khu vực này mỗi khi nhắc lại đều rùng mình, phẫn nộ. Sau 25 ngày gây án, Ban chuyên án đã bắt giữ thành công đối tượng Tẩn Láo Lở. Cuối năm 2016, đối tượng cũng phải chịu hình phạt nghiêm khắc cho những tội ác mà bản thân đã gây ra với mức án tử hình.

Gần nhất, vụ án các đối tượng sát hại nữ sinh đi bán gà ở Điện Biên khiến dư luận rúng động. Những thủ đoạn, hành vi tàn ác, đê hèn của các đối tượng gây bức xúc, phẫn nộ trong nhân dân cả nước. Hiện dư luận vẫn đang theo dõi sát sao phiên tòa xét xử các đối tượng gây ra cái chết thương tâm cho nữ sinh này.

Theo đại diện Cục CSHS, Bộ Công an, để phòng ngừa có hiệu quả tội phạm giết người do mâu thuẫn xã hội, đầu tiên phải xác định nguyên nhân của nó. Bản thân tên gọi đã phần nào nói lên bản chất của loại tội phạm này, đó chính là những mâu thuẫn về mặt tâm lý, xã hội. Điều này có thể phân biệt với loại tội phạm giết người cướp tài sản.

Nếu như tội phạm giết người cướp tài sản chỉ là thỏa mãn về vật chất kinh tế, thì mục đích của tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội là để giải quyết mâu thuẫn. Qua thống kê, những mâu thuẫn về nội bộ gia đình, tình ái, thù tức, va chạm giao thông, bộc phát... chiếm tỷ lệ rất cao trong tổng số nguyên nhân dẫn tới các vụ án mạng này.

Chủ động phòng ngừa

Quay trở lại với vụ án đối tượng Vi Văn Hai sát hại 4 mạng người trong cùng một gia đình với tính chất côn đồ, hung hãn, tàn bạo của hung thủ đã khiến dư luận hoang mang, nhất là các gia đình sinh sống ở bản Phồng, xã Tam Hợp, huyện Tương Dương (Nghệ An), nguyên nhân dẫn tới vụ thảm án trên cũng bắt nguồn từ những mâu thuẫn giữa hung thủ với các nạn nhân. Sau khi vụ án xảy ra, Công an tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các lực lượng liên quan kịp thời tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương huyện Tương Dương phối hợp với CAH bám sát địa bàn, tổ chức tuyên truyền, vận động để ổn định tình hình nhân dân.

Vụ án các đối tượng sát hại nữ sinh giao gà ở Điện Biên dịp Tết đã khiến dư luận rúng động, phẫn nộ

Nhằm ngăn chặn những vụ án mạng bắt nguồn từ nguyên nhân xã hội, Cục CSHS khẳng định: Các đơn vị cần chủ động làm tốt công tác nắm, dự báo tình hình tội phạm; phối hợp hiệu quả với các ngành chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục phổ biến pháp luật về phòng, chống tội phạm giết người. Đặc biệt, phải quan tâm nắm tình hình địa bàn, đối tượng, nhất là những đối tượng có tiền án, tiền sự về các tội giết người, cố ý gây thương tích, các đối tượng hình sự, nguy hiểm, thanh thiếu niên hư.

Thống kê của Phòng CSHS, CATP Hà Nội cho thấy, trong thời gian từ năm 2013 đến nay, số vụ phạm pháp hình sự trên địa bàn Hà Nội đều có xu hướng giảm. Có được kết quả trên bởi Đảng ủy, Ban Giám đốc CATP Hà Nội luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị, Công an quận, huyện mà nòng cốt là lực lượng CSHS triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, triệt xóa.

Nhiều kế hoạch đấu tranh với các loại tội phạm cũng như triệt xóa nguyên nhân, điều kiện gây án như Kế hoạch 79 về phòng ngừa, đấu tranh trấn áp tội phạm hình sự và tệ nạn xã hội ở địa bàn công cộng; kế hoạch 141, 142; Kế hoạch 154 về tập trung kiểm tra những cơ sở kinh doanh có điều kiện, nhạy cảm về ANTT, các Mệnh lệnh 01, 02 về tổng kiểm soát hành chính ban đêm để phòng ngừa, trấn áp tội phạm…Tất cả đã góp phần kiềm chế sự gia tăng và làm giảm các vụ phạm pháp hình sự nói chung, trong đó có tội phạm giết người do mâu thuẫn xã hội.

Mặc dù vậy, cũng theo đại diện Phòng CSHS - CATP Hà Nội và Công an các đơn vị, địa phương trong cả nước, những nguy cơ về án mạng, tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội vẫn còn tiềm ẩn hết sức phức tạp. Việc nhận diện đúng, kịp thời các nguy cơ này sẽ giúp cho công tác phòng ngừa đạt được hiệu quả, đồng thời đòi hỏi cần đa dạng, đồng bộ, chuyên sâu các giải pháp, lực lượng, đơn vị... mới có thể chặn đứng nguy cơ phát sinh tội phạm.