- Hình phạt nào cho đứa con hư hỗn đánh mẹ ngất xỉu?
- Đứng tên vay tài sản ngân hàng nhưng bị người khác bán và chiếm đoạt
- Trách nhiệm của bác sĩ nếu để bệnh nhân tử vong sau khi truyền nước ở phòng khám tư
Ý kiến bạn đọc
Ảnh minh họa
Phạm tội trong trạng thái bị kích động về tinh thần
Theo tôi trong trường hợp này Nguyễn Văn M đã phạm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo Điều 135 - Bộ luật Hình sự 2015. Có thể thấy, nhóm của Hoàng Quốc Đ chỉ vì “ngứa mắt” khi thấy Nguyễn Văn M lúc rảnh rỗi thường tập võ thuật nên đã có ý định dạy cho M một bài học. Việc 4 người trong nhóm của Đ vô cớ lần lượt xông vào đấm, đá M đã gây ra trạng thái kích động tinh thần đối với M. Điều này đã khiến M có hành động rút dao đâm bị thương Phạm Thái S. Tôi cho rằng hành động cố ý gây thương tích này của M tuy xảy ra trong trạng thái tinh thần bị kích động song vẫn phải chịu trách nhiệm về mặt pháp luật.
Nguyễn Thị Thủy (Thạch Thất - Hà Nội)
Không phạm tội
Tôi cho rằng, trong vụ việc này Nguyễn Văn M không phải chịu trách nhiệm hình sự vì đây là trường hợp phòng vệ chính đáng. Có thể thấy, nhóm của Hoàng Quốc Đ có 4 người, trong khi M chỉ có một mình. Nhóm của Đ vô cớ tấn công M, trong khi M không hề có sự phòng bị. Ban đầu khi bị tấn công M chỉ chống trả bằng tay không, tuy nhiên khi mức độ tấn công tăng lên M mới sử dụng dao để chống trả. Việc chống trả này của M theo tôi là cần thiết và để bảo vệ lợi ích hợp pháp của M, tránh việc bị nhóm của Đ đánh gây thương tích. Do đó, theo tôi hành động của M là phòng vệ chính đáng và không phạm tội.
Đoàn Quốc Quân (Thanh Hà - Hải Dương)
Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Căn cứ theo nội dung vụ việc, tôi cho rằng Nguyễn Văn M đã phạm tội cố ý gây thương tích cho người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng theo Điều 136 - Bộ luật Hình sự 2015. Theo quy định của pháp luật, vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Ở đây nhóm của Hoàng Quốc Đ tấn công M bằng tay không, nhưng M đã dùng dao để chống trả, gây ra thương tích cho Phạm Thái S với tỷ lệ 33% sức khỏe. Rõ ràng, hành vi chống trả của M là quá mức cần thiết và đã vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng nên vẫn phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
Đinh Anh Tú (Sầm Sơn - Thanh Hoá)
Bình luận của luật sư
Về quan điểm cho rằng Nguyễn Văn M phạm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo Điều 135 - Bộ luật Hình sự 2015, căn cứ vào nội dung vụ việc, chúng tôi không đồng tình với quan điểm này.
Theo quy định của pháp luật, người bị kích động về tinh thần là người không còn nhận thức đầy đủ về hành vi của mình như lúc bình thường, nhưng chưa mất hẳn khả năng nhận thức. Lúc đó họ mất khả năng tự chủ, không thấy hết được tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình; trạng thái tinh thần của họ gần như người điên (người mất trí).
Trạng thái này chỉ xảy ra trong chốc lát, sau đó tinh thần của họ trở lại bình thường như trước. Trường hợp người phạm tội có bị kích động về tinh thần, nhưng chưa tới mức mất khả năng tự chủ thì không gọi là bị kích động mạnh và không thuộc trường hợp cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Trong vụ việc này, sau khi bị nhóm của Hoàng Quốc Đ lao vào tấn công, mặc dù Nguyễn Văn M có bị kích động về tinh thần nhưng chưa tới mức mất khả năng tự chủ nên không thể xem M phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
Vấn đề cần xem xét trong vụ việc này đó là hành vi của Nguyễn Văn M có phải là hành vi phòng vệ chính đáng hay không, từ đó chúng ta phải xem xét toàn diện các tình tiết của vụ án như: mối tương quan lực lượng, hoàn cảnh nơi xảy ra vụ án; tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi trái pháp luật của nạn nhân, cường độ của sự tấn công của nạn nhân cũng như của người phòng vệ…
Điều 22 - Bộ luật Hình sự 2015 quy định về phòng vệ chính đáng như sau: “Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm”.
Trên cơ sở quy định của pháp luật và căn cứ vào nội dung vụ việc, theo quan điểm của chúng tôi, hành vi của Nguyễn Văn M là phòng vệ chính đáng, bởi các lý do sau đây:
Thứ nhất, khi một mình M đang đứng giữa nhóm của Hoàng Quốc Đ và sau câu nói của Đ “Thằng này mới học võ đấy, thái độ ngông nghênh lắm” thì cả Nguyễn Thanh C, Đỗ Tuấn B và Phạm Thái S đều xông vào. Theo diễn biến vụ việc, chúng ta nhận thấy: C là người xông vào trước nhất (người đầu tiên tiếp cận M để đánh). Như vậy, khi C lao vào đánh thì mặc dù có dao trong người, nhưng M chưa đưa ra chống đỡ mà vẫn lùi về phía sau và chống đỡ C bằng tay không (có thể hình dung lúc này M đã có một khoảng cách nhất định với C), B là người thứ hai xông vào tiếp cận M để tấn công. Đến lúc này sự tấn công của nhóm Hoàng Quốc Đ vẫn đang tiếp diễn và đe dọa đến tính mạng của M. Khi đó M mới lấy con dao ra để tấn công lại hành vi của B, tuy nhiên không trúng và bị trượt chân ngã. Khi S là người thứ ba trong nhóm của Đ, mặc dù thấy M bị ngã nhưng vẫn lao vào đánh M (có thể lúc này S rất tức vì M đã tránh được đòn tấn công của 2 người bạn mình).
Rõ ràng, cường độ tấn công của nhóm Hoàng Quốc Đ không hề giảm mà ngày càng quyết liệt. Trong hoàn cảnh đó, khi M đang bị ngã mà S vẫn nhảy vào tấn công thì việc M vung con dao lên đâm S là một hành vi phòng vệ chính đáng. Bởi lẽ, nếu M không dùng dao để tấn công lại thì M khó có thể thoát khỏi trận đòn hội đồng từ nhóm của Đ.
Thứ hai, xét về tương quan lực lượng, trong khi Nguyễn Văn M chỉ có một mình, phía Hoàng Quốc Đ lại có đến 4 người. Xét về hành vi khách quan thì nhóm Đ bao gồm C, B và S đều xông vào tấn công M với cường độ càng lúc càng quyết liệt với ý định “dạy” cho M cho một bài học. Điều này còn thể hiện khi M đã bỏ chạy mà nhóm của Đ vẫn không “bỏ qua”. Nó chứng tỏ rằng trong hoàn cảnh đó, nếu M không phòng vệ thì chắc chắn nhóm của Hoàng Quốc Đ nhẹ thì cũng gây thương tích cho M, nặng thì có khi tính mạng M không được bảo toàn.
Thực tế cho thấy, trong nhiều vụ án đã xảy ra, có khi chỉ một cú đá vào người hay một cú đấm vào đầu đã dẫn đến làm chết bị hại. Trong vụ án này, nếu M không có dao thì việc chạy thoát khỏi nhóm của Hoàng Quốc Đ mà không bị thương tích là điều khó xảy ra. Do đó, với mối tương quan lực lượng như vậy thì hành vi dùng dao để ngăn chặn sự tấn công của nhóm Đ mà trực tiếp là S là hoàn toàn cần thiết để bảo vệ tính mạng của M.
Thứ ba, qua diễn biến vụ án, chúng ta nhận thấy, bản thân Nguyễn Văn M không hề muốn tấn công nhóm của Hoàng Quốc Đ. Tuy nhiên, khi đâm S với thương tích 33% thì liệu hành vi của M có là quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại? Ở đây, vấn đề đặt ra là cần hiểu thế nào là quá mức cần thiết? Theo chúng tôi, trong bối cảnh M bị tấn công dồn dập, mặc dù M đã dùng dao đâm B không trúng, nhưng S vẫn không hề sợ và vẫn lao vào đánh M thì việc M dùng dao đâm S là hành vi cần thiết để bảo vệ tính mạng của mình.
Lúc này, vì sự tấn công đang diễn ra quyết liệt, nên M không thể điều chỉnh, hay cân nhắc xem nên đâm vào chỗ nào trên người của S, hay đâm bao nhiêu nhát, đâm như thế nào? Mục đích của M lúc này là làm triệt tiêu hành vi tấn công của S để có cơ hội thoát thân. Sự cần thiết ở đây được hiểu là sự cần thiết để đẩy lùi hành vi tấn công của người đang xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Lúc đầu khi bị C tấn công thì M chưa đưa dao ra để phòng vệ. Có thể, lúc này M chưa nhận thấy tính chất nguy hiểm trong hành vi tấn công của nhóm Đ. Nhưng đến khi lần lượt B, rồi S lao vào tấn công tiếp thì rõ ràng hành vi của nhóm Đ phải bị coi là hành vi nguy hiểm cho xã hội.
Ngoài ra, việc nhóm của Đ gọi M ra và lao vào đánh khi M không làm gì chúng thì theo tôi, hành vi này chính là hành vi nguy hiểm cho xã hội. Do đó, M đưa dao ra chống lại sự tấn công của nhóm Đ là hoàn toàn cần thiết.
Như vậy, theo chúng tôi, hành vi của Nguyễn Văn M trong vụ việc này là phòng vệ chính đáng và M không phạm tội.
Luật sư Phạm Thái Sơn (Văn phòng luật sư Sơn Phạm)
