Chính quyền của Tổng thống Assad hôm 20-9 đã nộp bản “Kê khai ban đầu” số vũ khí hóa học mà nước này đang sở hữu cho Tổ chức Cấm Sử dụng Vũ khí Hóa học (OPCW), tuân thủ nghiêm túc đúng hạn định đầu tiên được đặt ra trong thỏa thuận giữa Nga và Mỹ đạt được ở Geneva, Thụy Sỹ hồi tuần trước nhằm tránh những cuộc tấn công quân sự từ phương Tây. Theo đó, Syria có khoảng 1.000 tấn chất độc hóa học và đã nhất trí tiêu hủy chúng theo một đề xuất chung Nga - Mỹ. Tuy nhiên, trong một tuyên bố, OPCW cho biết tổ chức này đã hoãn cuộc họp thảo luận về kế hoạch Nga-Mỹ nhằm tiêu hủy kho vũ khí của Syria, dự kiến diễn ra vào ngày 22-9 sang tuần sau.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ Guardian của Anh, Phó Thủ tướng Qadri Jamil nói rằng trong các cuộc đàm phán hòa bình được lên kế hoạch tại Geneva sắp tới, Damascus có thể kêu gọi một lệnh ngừng bắn với sự giam sát của các giám sát viên quốc tế chẳng hạn như lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, với điều kiện họ phải đến từ các nước “trung lập” hoặc “thân thiện”. Điều này sẽ mở đường cho một tiến trình chính trị hòa bình mà không có sự can thiệp từ bên ngoài, theo ông Jamil. “Cả chính quyền và phe đối lập có vũ trang đều không có khả năng đánh bại nhau. Thế cân bằng lực lượng này sẽ không thay đổi trong một khoản thời gian”, ông Jamil nói.
Cuộc nội chiến ở đất nước Syria càng lúc càng trở nên phức tạp và bế tắc khi cả quân của Tổng thống Bashar al-Assad lẫn phe nổi dậy đều đối diện với một nội bộ mâu thuẫn, đấu đá lẫn nhau. Nếu như ở phe nổi dậy, thành phần chiến binh Hồi giáo cực đoan và khủng bố đang lấn át các nhóm ôn hoà thì ở bên quân Chính phủ, lực lượng Hezbollah và chiến binh Shia đang ngày càng có nhiều ảnh hưởng. Vì đấu đá nội bộ với các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan, lực lượng nổi dậy chính thống hay theo đường lối ôn hoà gần đây hầu như không giành được chiến thắng trong các cuộc giao tranh với quân Chính phủ.
Mới đây, các tay súng có quan hệ với al-Qaeda chiếm được một cửa khẩu biên giới chiến lược nằm giữa Thổ Nhĩ Kỳ và miền Bắc Syria vốn thuộc quyền kiểm soát của lực lượng đối lập ôn hòa chống Tổng thống Bashar al-Assad.
Kiếm chác từ chiến tranh
Mỗi ngày, hàng trăm xe tải chở đầy hàng hóa từ dầu ăn tới xi măng, tã lót xếp hàng chật cứng và kéo dài tại Oncupinar, vùng biên giới Thổ Nhĩ Kỳ giờ đây là trung tâm giao thương lớn với Syria. Ở những vùng khác dọc biên giới hai nước, người ta có thể nhìn thấy những chiếc hòm chất đầy hàng hóa như sữa bột trẻ em chuyên chở về Syria - nơi giá cả đang tăng vọt.
Cuộc xung đột tại Syria đã bước sang năm thứ ba. Trong hỗn loạn của một cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng hơn 100.000 người và hàng triệu người phải chạy khỏi đất nước hoặc bị mất nhà cửa, những kẻ buôn lậu, trung gian và công ty nhỏ đang làm việc với các đại lý vận chuyển để tìm mọi cách kiếm lời, họ hoạt động từ các nước láng giềng như Lebanon. Giao dịch nhiên liệu tiếp tục sôi động từ Lebanon tới Syria bằng đường bộ mà không phải chịu quá nhiều sự giám sát từ chính quyền. Trong khi phần lớn giao dịch thị trường chợ đen liên quan tới những người mua ở những vùng nổi dậy, thì chính quyền Syria cũng đang cố mua sắm hàng hóa. Do nhiều biện pháp phong tỏa tài chính, Damascus buộc phải hủy bỏ một số gói thầu mua lúa mì, đường và gạo. Một chuyến hàng lúa mì bán cho Syria giờ đây phải gánh thêm 10% giá so với giá thị trường, nghĩa là các thương nhân địa phương có thể kiếm được nhiều triệu USD.
Quên đi chiến tranh lơ lửng trên đầu
Tránh khỏi một cuộc tấn công quân sự của phương Tây, người dân Syria ở Thủ đô Damascus đã trở lại cuộc sống bình thường với sự tin tưởng vào sự lãnh đạo của Tổng thống Assad. Những ngày này, người dân Thủ đô Damascus ra công viên có nhiều cây xanh, tán gẫu với nhau bên ly cà phê ở quán ven đường hay đến các hộp đêm, để ăn chơi nhảy múa để xả stress khi chiến tranh chỉ cách công viên vài cây số - nơi quân Chính phủ và quân nổi dậy quần nhau khốc liệt ở ngoại ô. Trước chiến tranh, công viên chỉ có người đi bộ. Giờ đây, quán cà phê và nước giải khát ngoài trời mọc lên như nấm sau mưa. An ninh cũng được bảo đảm vì xung quanh công viên có nhiều đơn vị quân đội đóng.
Trong khi nhiều người Syria đóng chặt cửa vì lo sợ đạn khói khi màn đêm buông xuống thì ở một khách sạn ở Damascus, những người dân Syria yêu thích điệu nhảy Salsa vẫn tới đây hàng tuần để đắm mình trong một khung cảnh yên bình của âm nhạc và thể thao. Nhiều hộp đêm ở Thủ đô Syria vẫn mở cửa đón khách. Khách đến đây để quên đi cảnh khói lửa diễn ra trên đất nước họ trong suốt 30 tháng qua. Mohammad, khách tại một hộp đêm ở thành phố Damascus, chia sẻ: “Tôi đến đây để thay đổi không khí. Tôi thấy vui khi ở đây. Tôi muốn sống và không muốn nghe thêm những thông tin xấu”.
Người dân Syria hát hò, nhảy múa cùng bạn bè để quên đi những gì đang xảy ra trên quê hương họ. Họ hát để gạt đi nỗi lo sợ, để sống vui vẻ. “Nhiều người tới đây cùng người yêu hoặc bạn bè để quên đi những nhọc nhằn trong tuần”, Mudi al-Arabi, ca sĩ nhạc rap 22 tuổi, là một trong số những ca sĩ tham gia trình diễn tại hộp đêm nói - “Mọi người ai rồi cũng phải chết thôi, nhưng người dân Syria yêu đời và điều quan trọng nhất là sống sao cho vui vẻ”.
Thời điểm này cũng là lúc mà các trường học ở Syria bắt đầu mở cửa trở lại để đón học sinh nhân dịp năm học mới. Những trẻ em may mắn ở Thủ đô vẫn được tiếp tục đi học trong khi hàng triệu gia đình khác đã phải sơ tán ở nhiều khu vực của đất nước Syria để tránh chiến tranh.
